"Lịch sử chẳng qua chỉ là sự nối tiếp của những thế hệ riêng rẽ, trong đó mỗi thế hệ đều khai thác những vật liệu, những tư bản, những lực lượng sản xuất do tất cả các thế hệ trước để lại; do đó, mỗi thế hệ một mặt tiếp tục phương thức hoạt động được truyền lại, nhưng trong những hoàn cảnh đã hoàn toàn thay đổi, và mặt khác, lại biến đổi những hoàn cảnh cũ bằng một hoạt động hoàn toàn thay đổi; những sự kiện đó, người ta đã xuyên tạc chúng bằng tự biện khiến cho dường như lịch sử sau là mục đích của lịch sử trước; chính vì thế chẳng hạn người ta đã khoác cho sự phát hiện ra châu Mỹ cái mục đích là giúp cho cách mạng Pháp bùng nổ; làm như vây, người ta qui định cho lịch sử những mục đích của nó và biến lịch sử thành một "nhân vật bên cạnh những nhân vật khác
