Sau khi giả phóng được một vùng đất rộng lớn và liên hoàn từ Thanh Hoá trở vào Nam, nghĩa quân Lam Sơn đã đĩnh đạc bứơc sang một giai đoạn chiến đấu hoàn toàn mới, với tư thế hiên ngang của đạo quân quyết chí thay đổi cục diện chiến trường: Chủ động tấn công và tiêu diệt quân xâm lượt bằng những trận quyết chiến chiến lượt có quy mô lớn để rồi đè hệp và quét sạch quân Minh ra khỏi bợ cỏi.. Giai đoạn sau cùng này của Lam Sơn (tháng 9 năm 1426 đén hết năm 1427) gồm rất nhiều sự kiện sôi độnh và có ý nghĩa hết sức lớn lao. Để bạn đọc tiện việc theo dõi, tác giả xin được giành trọn tập này để giơi thiệu chặng đầu tiên trong giai đoạn cuối cùng của Lam Sơn, trong đó đặc biệt hơn cả là trận quyết chiến chiến lượt Tốt Động-Chúc Động. Đây là trận mà Nguyễn Trãi từng mô tả trong Bình Ngô đại cáo: Ninh Kiều: máu chảy thành sông, tanh hôi muôn dậm Tốt Động: thây phơi đầy nọi, thối để ngàn thu. Tù chiến thắng này, nghĩa quân Lam Sơn đã bắt đầu tiến hành cuộc bao vây và tấn công thành Động Quan, cứ điểm cuối cùng của quân Minh trên đất nước ta.
