ĐIỆN TỪ ĐÂU ĐẾN?
Tác dụng của điện đối với cuộc sống của chúng ta là vô cùng to lớn không thể phủ định được. Những đồ gia dụng như ti vi, tủ lạnh, máy giặt, lò vi sóng... đều không thể tách rời điện. Các nhà máy, cửa hàng, trường học... cũng không thể thiếu điện, con người dùng điện để sưởi ấm, chiếu sáng thông tin liên lạc với nhau. Có điện khiến cuộc sống của chúng ta ngay càng hiện đại, tiện lợi hơn. Vậy điện có từ đâu?
Điện 220V mà chúng ta thường sử dụng có từ nhà máy phát điện ở các nhà máy phát điện, máy phát điện phát ra điện rồi truyền đến mọi nhà bằng đường dây dẫn điện.
Vậy điện chính là do máy phát điện ''chế tạo ra'' phải không? Không phải vậy. Điện không phải được tạo ra một cách vô căn cứ, điện chính là điện năng một dạng năng lượng. Thường ngày chúng ta dùng bao nhiêu điện hay cũng chính là đã tiêu hao bao nhiêu điện năng. Ví dụ máy sưởi ấm phải dùng điện, lúc này chính là quá trình chuyển hoá điện năng thành nhiệt năng. Còn máy phát điện thì ngược lại, nó chuyển hoá những năng lượng từ hình thức khác thành điện năng.
Ở các nhà máy thuỷ điện, các dòng chảy nhờ tính năng của máy móc đã được chuyển hoá thành điện năng. Khi dòng chảy làm tuabin chuyển động nó sẽ làm cho các nhóm sắt từ của máy phát điện quay vòng và sinh ra từ trường biến đổi, từ trường biến đổi lại tạo ra dòng điện trong các vòng dây, thế là máy phát điện sẽ phát ra điện. Vì vậy phát điện thuỷ lực là chuyển hoá tính năng của dòng chảy thành điện năng. Ở các nhà máy phát điện bằng sức gió, từng hàng cối xay gió xếp hàng chuyển động xoay tròn để thúc đẩy máy phát điện tạo ra điện. Đây chính là tính năng máy móc tiêu hao không khí lưu động để tạo ra điện năng. Ở các nhà máy phát điện hoả lực, các nhiên liệu như than, khí đốt, khí thiên nhiên sẽ đun nước trong nồi thành hơi nước, hơi nước sẽ đẩy máy tuabin chuyển động và phát ra điện. Đây chính là năng lượng hoá học được giải phóng ra khi đốt cháy nhiên liệu và chuyển hoá thành điện năng.
Cùng với việc phạm vi sử dụng điện ngày càng rộng rãi, nhu cầu sử dụng điện của con người cũng ngày càng lớn, trong khi đó nguồn tài nguyên thiên nhiên tích luỹ trên trái đất như than, khí đốt, dầu, khí thiên nhiên. . . đang ngày càng cạn kiệt. Với tốc độ tiêu hao như hiện nay thì lượng dầu tích trữ chỉ đủ cung cấp sử dụng trong khoản 70 năm. Nguồn than đá có phong phú hơn nhưng cũng chỉ có thể đủ cung cấp trong vòng 500 năm. Năng lượng cạn kiệt đang trở thành một vấn đề lớn mà loài người đang phải đối mặt.
Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng, trong hạt nhân nguyên tử có chứa một lượng lớn nguồn năng lượng được gọi là năng lượng nguyên tử. Năng lượng nguyên tử của một kg Uran-235 khi xảy ra phản ứng vật lý hạt nhân tương đương với năng lượng giải phóng ra khi đốt 2700 tấn than tiêu chuẩn. Vậy có thể dùng năng lượng nguyên tử để phát điện hay không? Ở các trạm điện hạt nhân, điện được phát ra chính là nhờ ''đốt cháy'' các nguyên liệu hạt nhân. Nguyên liệu hạt nhân sử dụng chủ yếu hiện nay là uran và thori. Một loại nhiên liệu hạt nhân nữa là đơteri, loại này có thể giải phóng nhiều năng lượng hơn. Trữ lượng đơteri trong nước biển có thể thoả mãn nhu cầu sử dụng của con người trong vòng 10 triệu năm. Vậy phải lợi dụng năng lượng từ đơteri, như thế nào? Các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu tìm tòi. Do độ khó về mặt kĩ thuật là rất lớn nên hiện nay vẫn chưa thể dùng nó để phát điện. Việc nghiên cứu sử dụng cân bằng năng lượng nguyên tử đang là vấn đề hàng đầu của vật lý học hiện nay.
