KAUTILYA VÀ ARTHASHASTRA
Hầu hết các kiến thức về chính sách của nhà nước dưới triều đại Maurya đều xuất phát từ cuốn Arthashastra được viết bởi Kautilya (được biết nhiều hơn với tên Chanakya), một vị thượng thư người Brahmin dưới triều Chandragupta Maurya. Mặc dù cuốn sách này được viết vào cuối thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên, mãi cho đến năm 1905 người ta mới phát hiện tại sao nhiều thế kỷ bị lãng quên. Nội dung trong bản sách hiện nay không có vẻ và do Kautilya viết ra, mặc dù có vẻ là nó dựa trên những tư liệu của Kautilya; và người ta không thể gán toàn bộ cuốn sách cho Kautilya vì trong đó có rất nhiều sự khác biệt về văn phong và ngôn ngữ.
Quyển sách này được viết bằng chữ Sanskrit, bàn về những lý thuyết và những nguyên tắc cai trị quốc gia. Đây không phải là quyển sách về sự cai trị của Maurya. Tựa đề của sách, Arthashastra, có nghĩa là 'Khoa học về Sự Thu thập Tài liệu’ hoặc là khoa học về ‘Chính thể'. Theo Kautilya, người cai trị sẽ dùng bất kỳ phương tiện gì để đạt được mục tiêu của ông ta và những hành động của ông ta không cần có sự ủng hộ đạo đức nào cả. Mặc dù nhà vua được sử dụng một quyền cai trị rộng rãi, các thần dân lại phải lệ thuộc vào những qui luật khắt khe. Điều này đã được đưa ra như một lý do cho sự lỗi thời của cuốn Arthashustra, mặc dù nguyên nhân chính để người ta lãng quên nó là sự hình thành một xã hội hoàn toàn khác, ở đó những phương pháp của quyển sách này không còn được ứng dụng nữa. Arthashastra vẫn là một tác phẩm độc đáo trong toàn bộ các tài liệu của Ấn Độ bởi vì ở đó không có những lập luận rỗng tuếch bề ngoài hay sự biện hộ chai lì cho chính sách thực dụng, và các học giả vẫn tiếp tục nghiên cứu nó cho đến thế kỷ thứ 12 vì những lập luận sắc sảo và văn phong chính quy của nó. Trong sách có những chương giúp cho nhà vua kiểm soát những tham vọng ấu trĩ của các con, và ngược lại có những chương giúp các hoàng tử ngăn trở sự cai trị bạo ngược của nhà vua.
Kautilya đã giúp Chandragupta Maurya lên ngai vào năm 321 trước Công nguyên. Kautilya tiếp tục giúp Chandragupta Maurya trong các chiến dịch của ông và ảnh hưởng của ông là rất lớn trong việc củng cố đế quốc Maurya to lớn. Tên tuổi của Kautilya vẫn được lưu lại cùng với những kế hoạch vĩ đại và những lời khuyên chính trị khôn ngoan của ông. Trong những năm gần đây đài truyền hình Ấn Độ đã có một loạt chương trình về cuộc đời và những hoạt động của ông.
