BARDEEN NGƯỜI PHÁT MINH BÓNG BÁN DẪN
Trong máy thu thanh, thu hình, máy tính điện tử cũng như các sản phẩm điện tử cần thiết khác đều có liên quan đến Bardeen. Vì nhờ các bóng bán dẫn do Bardeen chế tạo mà các sản phẩm này mới ra đời.
Bardeen (1908- ) sinh tại nước Mỹ. Từ thuở nhỏ đã có nhiều cố gắng, năm 16 tuổi vào học đại học, đặc biệt rất ham thích vật lý. Ông đã sớm cùng hai nhà khoa học khác là Schockley và Brattin cùng nhau nghiên cứu các chất bán dẫn là silic và Gecmani. Trong một lần thí nghiệm Bardeen cắm một kim cố định vào tinh thể Geemare còn một kim khác làm kim dò tìm. Khi giáng điện áp âm lên kim dò và nghiên cứu sự phân bố điện áp tại gần kim cố định. Khi Bardeen dịch chuyển kim dò tìm đến gần kim cố định đến cách kim cố định 0,05 mm, ông đột nhiên phát hiện khi thay đổi dòng điện qua kim dò sẽ ảnh hưởng rất lớn đến dòng điện qua kim cố định. Sự phát hiện bất ngờ đó đưa họ đến ý nghĩ có thể lợi dụng hiện tượng này vào tác dụng phóng đại: Ba người hợp sức nhau cùng nghiên cứu, lặp lại thí nghiệm nhiều lần, cuối cùng đến năm 1947 đã chế tạo ra một loại linh kiện mới là các bóng bán dẫn. Bóng bán dẫn đã dần dần thay thế các bóng điện tử vừa to vừa tốn điện. Thành quả này đã gây chấn động lớn trong giới điện tử học và Bardeen trở thành một đại biểu kiệt xuất trong cuộc cách mạng kỹ thuật điện tử.
Do cống hiến to lớn này mà Bardeen, Schockley và Brattin đã nhận được giải thưởng Nobel vật lý vào năm 1956.
Cũng trong năm nhận được giải thưởng Nobel, Bardeen lại hướng tâm trí vào một đỉnh cao khoa học khác đó là học thuyết siêu dẫn. Hiện tượng siêu dẫn là hiện tượng xảy ra với một chất dẫn điện nào đó khi ta hạ nhiệt độ đó tới gần 0o tuyệt đối (273oC) thì điện trở của chất dẫn điện đó bằng không. Bấy giờ hiện tượng siêu dẫn là một vấn đề khoa học rất khó. Bardeen đã cùng các giáo sư Cooper và Schrieffer cộng tác nghiên cứu. Sau nhiều năm tìm tòi nghiên cứu, cuối cùng họ đã xây dựng nên học thuyết siêu dẫn. Để ghi nhớ cống hiến xuất sắc của ba ông, sau này người ta đã gọi học thuyết siêu dẫn là học thuyết CBS (ba chữ cái đầu của tên ba ông). Năm 1972 ba ông cùng được nhận giải thưởng Nobel về vật lý Ba người được giới khoa học chọn là điển hình của sự hợp tác giữa già và trẻ. Bardeen là người duy nhất được nhận giải thưởng Nobel hai lần trong cùng một lĩnh vực (vật lý chất rắn).
