Anh quốc – Dãy Đại Sơn
Scotland là địa giới thiên nhiên và đường hàng hải
Dù chỉ nhìn qua địa đồ Scotland thuộc Anh quốc cũng có thể phát hiện khu vực này bị một dãy hồ kéo dài từ Vịnh Mary đến vịnh Loch vươn ra theo hướng Tây Nam, rồi phân hai về phía Nam, phía Đông là dãy núi thấp Scotland. Tuyến phân nhánh có đặc điểm này gọi là Great Ghen (Đại Sơn). Với bờ Tây Bắc vịnh Mary kéo liền thành một đường. Đó không phải là đặc trưng địa mạo ngẫu nhiên, mà là một sự lún sâu, cổ xưa của vỏ trái đất. Rất nhiều giai đoạn địa chất có đặc trưng thẳng đứng, vì một phía của vỏ trái đất sụt thẳng xuống. Nhưng Great Glen là một thí dụ điển hình của mức chênh lệch và đứt đoạt ít thấy. Phía Bắc đứt đoạn với phía Nam di động theo hướng Tây Nam, dài khoảng 97km. Dấu vết của di chuyển có thể so sánh giữa vỉ đá hoa cương lộ thiên Foyers gần Endnes, đứt đoạn ở phía Nam và vỉ đá hoa cương Strantin ở miên Tây, Fort William đứt đoạn ở phía Bắc.
Nhìn từ dốc phía Bắc của núi BenNevis, là núi cao nhất nước Anh, chỗ nứt lớn của dãy hướng về phía Đông Bắc lùi lại một khoảng cách nhất định. Trong những ngày trăng sáng, hoặc ánh nắng mặt trời sẽ chiếu xuống một chuỗi trên mặt hồ, làm cho người ta có ấn tượng sâu sắc của hồ Ness, Oyge, Loch và cuối cùng là hồ Linne có dạng vịnh dài dài ở phía Tây Nam.
Theo quan điểm khoa học thì nét đứt đoạn của Great Glen rất thú vị. Vặn đồng hồ địa chất trở về hai trăm triệu năm trước, bạn có thể ghép lại bờ đại lục tiếp giáp với Bắc Đại Tây dương. Giống như lắp ghép thành quả đất khổng lồ vậy, Bắc Mỹ và Greenland cùng trượt về phía sau, mãi đến khi cả hai dựa sát vào bờ biển phía Tây Bắc Âu mới thôi. Đảo NewFoundland hiện ở mặt Đông Ireland có địa hình giống như sợi dây kéo dài ra của dãy Great Glen. Hướng vươn ra đúng là một đoạn núi đút rất rõ, người ta rất ngạc nhiên trước sức mạnh khổng lồ cần có để “dời non lấp biển” như vậy. Tất cả sự kiện đó xảy ra trong một thời gian lâu dài, nó rất giống vời sự đứt đoạn của Saint Andress ở Califor-nia, vì ảnh hưởng California, vì ảnh hưởng một chuỗi động đất từng trận, từng trận để di chuyển đần đoạn núi. Điều khiến cho người Scotland vui thích là những vận động ấy ngừng đã lâu. Dù tình trạng không ổn định của vỏ trái đất trên tuyến dọc theo Great Glen thường được các nhà vật lý địa cầu dùng khí cụ đo lường động đất tinh nhạy ghi lại từ những năm 1816, 1888, 1890, 1891 và khu Enfnes từng có trận động đất kinh hồn.
