PHƯƠNG PHÁP CRACKING ĐỂ PHÂN LY DẦU MỎ
Dầu mỏ là loại “vàng lỏng” có thể sản xuất ra nhiều sản phẩm khác nhau. Ô tô, máy bay cùng các phương tiện giao thông hiện đại khác đều cần dầu ma dút, xăng. Các vật phẩm mà ta dung hàng ngày như sợi hóa học, các loại nhựa sắc màu rực rỡ, các loại cao su đang được sử dụng hết sức rộng rãi v.v và đều được chế tạo từ nguyên liệu dầu mỏ.
Từ dầu mỏ có thể chế tạo được nhiều sản phẩm nhờ vào quá trình ''Cracking''. Nguyên do là dầu mỏ do các chất hữu cơ tạo nên. Chúng tạo thành hỗn hợp rất khó phân ly. Muốn chế các sản phẩm có ích, trước hết phải biết phân ly các chất hữu cơ từ dầu mỏ.
Vào khoảng hơn một trăm năm trước, các nhà khoa học đầu tiên phân ly từ dầu mỏ các chất như xăng, mazút cùng các nhiên liệu khác. Người ta cho dầu mỏ vào tháp chưng, gia nhiệt, đưa nhiệt độ từ thấp lên cao theo thứ tự, ta được xăng, dầu hoả, mazút và dầu bôitrơn, cuối cùng trong tháp chưng chỉ còn cặn không phân ly được nữa, đó là dầu nặng. Phương pháp dung nhiệt để phân ly được gọi là phương pháp chưng cất. Chưng cất là một phương pháp đơn giản, dễ thực hiện, nhưng hiệu suất thấp vì lượng dầu nặng phải bỏ đi khá lớn.
Sau khi ô tô xuất hiện, nhu cầu về xăng ngây càng lớn. Việc sử dụng phương pháp chưng cất để chế tạo xăng còn xa mới đáp ứng đủ nhu cầu. Qua nghiên cứu của các nhà khoa học, cuối cùng đã tìm được phương pháp mới để phân ly dầu mỏ, các nhà hóa học gọi đó là phương pháp cracking.
Các nhà khoa học phát hiện, trên thực tế dầu nặng và xăng đều thuộc loại cacbua hydro, hợp chất hữu cơ do hai nguyên tố cácbon và hydro tạo nên. Chỉ có điều, trong hoặc dầu nặng thì các phân tử cacbua hydro tương đối lớn, còn trong xăng thì các phân tử cacbua hydro bé nhỏ. Các nhà khoa học nhờ vào nhiệt độ là áp xuất cao cũng như sự có mặt các chất xúc tác , đã bẻ gãy các phân tử cacbua hydro lớn thành các phân tử nhỏ, đó chính là phương pháp cracking. Như vậy cracking là thuật “phân phân” của dầu mỏ.
Qua quá trình cracking dầu mỏ, người ta có thể tạo các phân tử nhỏ như etylen, propylen, butylen v.v. Các nhà khoa học đã sử dụng các loại phân tử nhỏ này để chế tạo các loại chất dẻo, sợi tổng hợp, cao su tổng hợp là ba loại chất liệu tổng hợp chính.
Cracking hiện đại đã phát triển thành các công nghệ như xúc tác cracking, xúc tác điều chỉnh trọng lượng cho nhẹ hơn hoặc nặng hơn v.v để lợi dụng triệt để hơn dầu mỏ, đem lại nhiều lợi ích cho con người.
