CHẤT CHỈ THỊ ĐỂ XEM XÉT CÁC PHẢN ỨNG HÓA HỌC
Khi ta nhỏ dung dịch natri hydroxyt (do Na+ và OH- tạo thành) và dung dịch axit clohydric (do H+ và Cl- tạo thành), H+ sẽ tác dụng với OH-, từng đôi, từng đôi ''tiêu diệt nhau'' mà tạo ra nước. Nếu cứ tiếp tục nhỏ natri hydroxyt vào dung dịch axit clohydric, thì nồng độ H+ trong nước bị mất dần, sẽ đến lúc nồng độ OH- nhiều hơn H+. Như vậy làm thế nào đế biết lúc toàn bộ H+ đã hết? Để xem xét quá trình này, phải nhờ vào chất chỉ thị làm giám định viên.
Nguyên do là khi toàn bộ H+ bị OH- trung hòa thì chỉ cần thêm natri hydroxyt, cũng làm pH của dung dịch thay đổi mạnh. Chỉ cần đưa vào dung dịch một chất mà khi pH của dung dịch thay đổi sẽ thay đổi màu, nhờ đó ta có thể phát hiện được sự thay đổi của pH trong dung dịch. Chất chỉ thị có được khả năng này. Chất chỉ thị dùng cho phản ứng trung hòa của axit và kiềm được gọi là chất chỉ thị axit badơ, phennoltalein, metyl da cam thuộc loại chỉ thị này. Trong quá trình sản xuất, điều cần biết nhất là cho vừa đủ các loại nguyên liệu, lúc các phản ứng hóa học kết thúc hoàn toàn; chất lượng sản phẩm đều nhờ chất chỉ thị mà có thể đoán định được.
Các phản ứng hóa học khác nhau thì chất chỉ thị cũng khác nhau. Ví dụ, để phán đoán các phản ứng oxy hóa khử, người ta có thể dùng chỉ thị diphenylamin, bromphenol xanh v.v. Trong phản ứng tạo complexon người ta dùng chỉ thị kim loại như pyrocatesin tím. Gọi là chỉ thị kim loại nhưng thực ra chúng là những hợp chất hữu cơ có thể dùng để xác định tori, bismust, đồng v.v, khi chuẩn độ các kim loại này theo phương pháp conplexon nên mới có tên như vậy. Ngoài ra còn có loại chỉ thị hấp phụ khi chuẩn độ theo phản ứng tạo kết tủa như floretxêin, bromphenol xanh. Có nhiều loại chỉ thị có nhiều chức năng như pyrocatesin là chỉ thị kim loại. Bromphenol xanh vừa là chỉ thị axit badơ vừa là chỉ thị hấp phụ.
