Quảng trường đỏ
Quảng trường Đỏ nằm ở trung tâm thủ đô Mátxcơva. Bất cứ một du khách nào đến Mátxcơva địa điểm đầu tiên đến thăm chính là Quảng trường Đỏ.
Quảng trường Đỏ là một khoảng không gian trống lát đá, nhưng nó đã để lại trong lòng người dân Nga bao ấn tượng huy hoàng và sâu lắng. Nhân dân Liên Xô nói chung và người dân Nga vẫn chưa quên những cuộc diễu binh 1 - 5, ngày chiến thắng phát xít... trên Quảng trường Đỏ. Tuy chưa có một tài liệu nào xác định chính xác thời gian và quy mô xây dựng Quảng trường Đỏ, nhưng theo các nhà sử học thì Quảng trường Đỏ là một bộ phận quan hệ khăng khít với quần thể kiến trúc của Kremlin. Quảng trường này, ngay những ngày đầu tiên đã chứng kiến một sự kiện lịch sử, đó là cuộc hành quyết dã man người thủ lĩnh cuộc chính biến của những người nông dân Nga chống bọn xâm lược Phổ (1670 - 1671) là Stefan Racin.
Xung quanh Quảng trường Đỏ là quần thể kiến trúc Kremlin, lúc đầu được bao quanh bởi những hàng rào phòng thủ bằng những cột gỗ sồi hết sức kiên cố như là một pháo đài, do quận vương Ivan Kalit xây dựng vào năm 1157. Vì vậy cái tên Kremlin có nghĩa là thành phố pháo đài.
Quần thể kiến trúc Kremlin là một khu phố với nhiều lâu đài, cung điện, kho vũ khí và nhà thờ. Những tòa lâu đài, nhà thờ ở đây phần lớn có mái vòm hình củ hành.
Kremlin được xây dựng vào năm 1147 và bức tường nguyên thủy của nó được hoàn thành vào năm 1157. Quần thể kiến trúc Kremlin lúc đầu chỉ có nhà thờ lớn Đức Mẹ Đồng trinh. Nhiều thế kỷ trôi qua, các triều đại thay thế nhau, đã để lại cho hậu thế nhiều công trình kiến trúc tráng lệ. Đó là cung điện Terem, một trong ba cung điện cổ nhất của quần thể kiến trúc Kremlin, nơi ở của Nga hoàng cho đến khi rời thủ đô về St.Peterbourg năm 1712. Cung điện thứ hai là cung điện Nhiều mặt do Ivan III (Ivan Đại Đế) xây dựng, dùng làm nơi yến tiệc hoặc hội họp. Dưới chính quyền Xô Viết là nơi làm việc của các nhà lãnh đạo Liên Xô. Cung điện thứ ba là Đại điện Kremlin được xây dựng từ thế kỷ XIX là nơi ở tại Mátxcơva của Nicolas I.
Tại đây còn có tòa thượng viện được xây dựng dưới thời Nữ hoàng Catharine, do kiến trúc sư Matvei Kazakov thiết kế, dùng làm nơi hội họp của Hội đồng Tư vấn. Sau Cách mạng tháng Mười Nga là nơi làm việc của Lênin. Hiện nay là dinh Tổng thống.
Trong quần thể kiến trúc Kremlin, đáng chú ý nhất là chiếc chuông và khẩu đại bác thời Sa hoàng là 2 cổ vật quý, lớn nhất thế giới do con người làm ra. Khẩu đại bác nặng 40 tấn có chiều cao và chiều dài trên 5 mét đặt ở một góc quảng trường Ivan Đại đế được chế tạo vào năm 1586 dưới triều đại Fyodor, con trai của Ivan tàn bạo. Theo lý thuyết, viên đạn của nó có đường kính 890 cm. Chiếc xe kéo đại bác được trang trí phù điêu hình Fyodor trông rất dữ tợn với một con sư tử hung dữ đang đánh tan kẻ thù nguy hiểm ở nước Nga.
Ở gần chân tường của gác chuông, trưng bày quả chuông được đúc năm 1731 -1735 dưới thời Nữ hoàng Anna, nặng 200 tấn, đường kính hơn 6 mét. Nhưng khi đúc xong, chuông đánh không kêu lắm. Trong đó cũng có một quả chuông nhỏ hơn nặng 130 tấn được đúc vào giữa thế kỷ XVIII, nhưng đã bị trận hỏa hoạn phá hủy năm 1701 thiêu cháy. 30 năm sau, Nữ hoàng Anna ra lệnh nhặt những mẩu cháy dở cho đúc lại thành một quả chuông lớn hơn. Nhưng sau khi đúc xong, chiếc chuông bị vỡ mất một mảnh. Mảnh này nặng khoảng 7 tấn. Đó chính là quả chuông ta thấy hiện nay. Trong điện Kremlin có tháp chuông Ivan Đại đế, cao gần 100 mét, bằng đá hoa cương trắng, được xây dựng từ thế kỷ XVI và hoàn thành vào năm 1600. Trong thời gian trị vì của Boris Godunov, trên tháp treo một quả chuông nặng 64 tấn.
Trên Quảng trường Đỏ còn có lăng V.I.Lênin do kiến trúc sư Alexei Schusev thiết kế xây dựng năm 1942 để bảo quản thi hài Lênin lâu dài, đồng thời các nhà lãnh đạo Liên Xô nhấn mạnh rằng, nơi yên giấc ngàn thu của Lênin phải là một kiệt tác nghệ thuật kiến trúc hiện đại nhưng giản đơn. Lăng là một khối tháp hình trụ. Mặt trước ốp đá granit đỏ, quàn thi hài Lênin trong quan tài kính. Hiện có những thế lực, dự tính di chuyển thi hài Lênin đi nơi khác, tuy vậy hàng ngày vẫn có vô số người xếp hàng vào viếng Lênin.
Quảng trường Đỏ và quần thể kiến trúc Kremlin được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá thế giới năm 1990.
