ROOSEVELT, VỊ TỔNG THỐNG NGỒI XE LĂN
''Những tiền lệ mà ông xoá bỏ nhiều hơn bất kỳ ai, kết cấu xưa cũ mà ông đập nát nhiều hơn bất ký ai, những điều ông làm biến đổi bộ mặt nước Mỹ diễn ra nhanh chóng và kịch liệt hơn bất kỳ ai”, nhưng ông vẫn là một “người Mỹ truyền thống”. Đó là lời Gerald. Johnson, một phóng viên nổi tiếng Mỹ nhận xét về Franklin Roosevelt, vị tổng thống nhiệm kỳ thứ 32 của nước Mỹ.
Roosevelt (1882 - 1945) xuất thân trong một gia đình danh môn vọng tộc, lúc nhỏ thường theo cha mẹ đi du lịch nước ngoài, đã tới rất nhiều nơi ở châu Âu. Sau khi bước vào chính trường ông tỏ ra có tài xuất chủng, rất nhanh chóng trở thành nhân vật cả nước biết tiếng. Đúng vào khi đó ông bị vôi hoá cột sống, liệt hai chân. Roosevelt dùng nghị lực ngoan cường của mình kiên trì chữa trị, khổ luyện thân thể. Trải qua 7 năm cố gắng không mệt mỏi, tuy không thể rời khỏi đôi nạng và xe lăn, nhưng sức khoẻ cơ bản đã hồi phục, ông được bầu làm Thống đốc bang NewYork. Sau đó vài năm, năm 1933 ông được bầu làm Tổng thống.
Theo thông lệ, Tổng thống Mỹ liên nhiệm nói chung không quá hai nhiệm kỳ, song vị Tổng thống ngồi xe lăn này lại liên nhiệm bốn kỳ liền, điều chưa từng có trong lịch sử nước Mỹ. Đầu những năm 30 nước Mỹ bị khủng hoảng kinh tế nặng nề chưa từng có, nhà máy đóng cửa, công nhân thất nghiệp, quần chúng nhân dân lâm vào cảnh đói rét, nghèo khó. Với tinh thần ''không biết sợ cái gì'', Roosevelt tiến hành cải cách, định ra một loạt pháp lệnh như ''Luật phục hưng công nghiệp” v.v... Một biện pháp quan trọng của ông là nhà nước làm một số lớn công trình công cộng thu hút người thất nghiệp tham gia như: Xây bệnh viện, làm thuỷ lợi, đã làm cho 4 triệu người có việc làm. Những cải cách được sử sách gọi là Chính sách mới Roosevelt. Chính sách mới làm cho sản xuất dân dân được phục hồi, xã hội đi vào ổn định, cuộc sống của quần chúng nhân dân được cải thiện.
Cuối những năm 30, ba nước phát xít Đức, Italia, Nhật thổi bùng ngọn lửa chiến tranh xâm lược khắp cả thế giới, đe doạ hoà bình và an ninh của loài người. Rất nhiều người trong nước Mỹ sợ đánh nhau, ảo tưởng trốn tránh được chiến tranh, ngồi bên kia bờ xem lửa chiến. Roosevelt tỉnh táo nhìn thấy mối nguy phát xít, phát biểu bài Diễn văn phòng lịch nổi tiếng. Ông mắng bọn phát xít là lũ ôn dịch, kêu gọi mọi người cách ly chúng, ngăn chặn chiến tranh lan rộng. Ông dùng thực lực kinh tế hùng mạnh của nước Mỹ viện trợ cho Anh, Trung Quốc, Liên Xô đang đương đầu với bọn phát xít xâm lược. Năm 1941 sau khi Nhật Bản tập kích Trân Châu Cảng căn cứ hải quân của Mỹ, nước Mỹ trực tiếp tham gia chiến tranh chống phát xít Roosevelt là Tổng thống, kiêm nhiệm Thống soái quân đội, lãnh đạo nhân dân Mỹ chiến đấu sinh tử với phát xít. Để liên kết nhau lại cùng đối phó với kẻ thù, Roosevelt không quản ngại tàn tật rời nước Mỹ đi hàng vạn dặm để mấy lần gặp gỡ các nguyên thủ đồng minh như Đại Nguyên soái Stalin của Lên Xô, Thủ tướng Churchill của Anh, gạt bỏ bất đồng, phối hợp hành động làm cho bọn phát xít bị rơi vào vòng vây của nhân dân cả thế giới. Tháng 11 năm 1943, Roosevelt tham gia hội nghị ba nước Mỹ, Trung, Anh ở Cairo, đã phát biểu Tuyên ngôn Cairo, quy định rõ ràng lãnh thổ của Trung Quốc bị Nhật Bản chiếm đoạt như miền Đông bắc, các đảo Đài Loan, Bành hồ v.v... đều phải trả cho Trung Quốc. Nhưng ở hội nghị Yalta họ lại hy sinh chủ quyền của Trung Quốc.
Trước khi cuộc chiến tranh chống phát xít giành được thắng lợi cuối cùng, ngày 12 tháng 4 năm 1945, Roosevelt bị xuất huyết não đột ngột từ trần.
