Tường thành Hadrian
Nằm dọc theo bờ biển miền Bắc nước Anh, dài khoảng 120 km, cao 4,5 mét, rộng 2,5 đến 3 mét và được xây dựng từ thế kỷ II sau CN với 75 vạn mét khối đá. Theo tiêu chuẩn của đế quốc La Mã hùng vĩ để đo lường thì đây là một công trình kiến trúc hùng tráng đáng kinh ngạc. Nhưng vì sao phải xây dựng tường biên giới Hadrian? Tác giả truyện ký về tường biên giới Hadrian có cách lý giải đơn giản hơn: vua chúa xây dựng tường biên giới Hadrian là để phân cách người La Mã với người ngoại bang.
Vào năm 43 sau CN, quân đội La Mã đã đến xâm lược Britian. Năm 84 quân đội La Mã tiến về phương Bắc, trong chiền dịch Mons Glaupis ở miền Bắc England, cuối cùng chinh phục được một số bộ lạc lẻ tẻ của người Scotland. Nhưng vào năm 122 khi Hadrian đến, quân đội La Mã đã rút lui đến khu vực hang núi Tain, ở đấy, họ đã sớm xây dựng con đường Stanget và một số đồn trại quan trọng, hình thành biên giới khu vực miền Tây từ Cobrick đến Chandler dài 128 km, rút ra một kết luận mang tính tiêu cực: người ngoại bang Bắc Britian là không thể bị chế phục. Bởi vậy ông muốn xây dựng một bức bình phong chắn mang tính vĩnh cửu ở đầu mút phía Tây Bắc đế quốc khổng lồ của ông. Đây vừa là một khu quân sự phức tạp, vừa là tượng trưng cho chính quyền La Mã, và được xây ở chỗ cách Stanget và Tain vài kilomet về phía Bắc.
Tường biên giới đầu tiên có thành lũy cách quãng (cách quãng một dặm La Mã khoảng 1481 mét một thành lũy) và lâu tháp (khoảng giữa hai thành lũy, hai lầu tháp cách quãng đều nhau), nhưng không lâu sau, tất cả những điều đó đều bị thay đổi; 14 đồn trại quan trọng mới được xây dựng dọc tuyến tường biên giới, và tuyến Hadrian trở thành nhà của khoảng 1 vạn quân đội.
Tường biên giới ngoài thành lũy, lâu tháp và đồn trại ra, còn có đường đi, căn cứ hậu cần và công sự.
Hiện nay, công trình phục chế nơi đây đã giúp cho người tham quan thưởng thức tường biên giới Hadrian, nó là một bình phong chắc khiến du khách rất khen ngợi. Và phát hiện nổi tiếng nhất trong những di chỉ tìm được ở khu vục này là những đoạn thẻ gỡ, kể lại vấn đề hậu cần và nhân sự La Mã. Mấy thế kỷ nay, một số tảng đá trên tường biên giới Hadrian bị lấy trộm và bị phá hủy bởi việc khai thác sử dụng thuốc nổ.
Khoảng thế kỷ XVIII, một đoạn dài tường biên giới Hadrian bị san phẳng làm đường (tức con đường cấp B 6318 hiện nay). Nhưng dù sao, tường biên giới Hadrian đến nay vẫn kéo dài trên đỉnh núi cheo leo hiểm trở, trở thành một trong những danh lam thắng cảnh của Great Britian.
Tường thành Hadrian được UNESCO ghi vào danh sách Di sản văn hóa thế giới năm 1988.
