Thú mỏ vịt lạ đời
Giống đặc chủng, ở miền Đông nam Úc châu và bên sông suối trên đảo Tasmania
Thú mỏ vịt là một động vật rất độc đáo, nó thích ứng với hoàn cảnh sinh thái trên cạn và dưới nước. Thân nó hình thoi, mọc đầy lông ngắn mềm, nâu láng. Chân trước xòe như cái quạt, có màng tiện cho việc bơi lội để thích ứng với cuộc sống dưới nước, nó ở hang. Chân sau làm lái, có cái đuôi lớn dẹp để giữ cân bằng tương tự như rái cá. Mắt nhỏ, lúc ở dưới nước nó có thể tùy ý khép mũi lại, không có tai ngoài. Nhưng đặc trưng nổi bật nhất của nó là cái mỏ lớn dẹp, cứng như mỏ vịt. Xúc giác của nó rất nhạy cảm và có thể thăm dò trường điện từ của động vật nhuyễn thể là con mồi của nó. Nó sống bằng ngao sò, ốc hến. Tuy không có răng, nhưng mỏ của nó rất mạnh, có thể nghiền nát vỏ con mồi.
Thú mỏ vịt, hai giống thú ăn kiến và chuột nhắt, đều là thành viên còn sống sót trong quá trình tiến hóa của động vật có vú từ thời cổ đại. Cho tới nay, động vật có vú cổ sơ hơn cả được phát hiện trong hồ sơ hóa thạch, theo đó là động vật có từ 210.000 năm, giống như động vật gặm nhấm, chuyên kiếm ăn ban đêm, có khả năng đẻ con mà không đẻ trứng. Động vật loại đơn khổng hiện còn, tổ tiên của thú mỏ vịt xuất hiện vào khoảng 140.000 năm, tức là trước khi đại lục Ganvana tách ra. Nam Mỹ cũng đã từng phát hiện hóa thạch các động vật kể trên, nhưng sự tiến hóa và tính đa dạng của động vật có vú thai sinh ở Australia đã khiến chúng mất đi sức cạnh tranh sinh tồn. Australia tách rời khỏi đại lục Ganvana tương đối sớm, điều đó có nghĩa là tính cạnh tranh của nó đã yếu dần, tuy thời kỳ gần đây có phát hiện động vật có vú thai sinh trước khi đại lục tách ra, đã sống ở Australia. Thú mỏ vịt và thú ăn kiến lông gai, mỏ ngắn là một thí dụ cụ thể sinh động trong giai đoạn tiến hóa quan trọng này, là chứng cứ quý báu để nghiên cứu quá trình tiến hóa từ loài bò sát đến loài có vú thai sinh. Thú mỏ vịt đẻ hai, ba trứng, vỏ dai mềm, màu trắng, có lòng đỏ. Trứng đẻ trên hang bên sông, ấp khoảng 10 ngày thì nở. Chúng bú sữa trong tuyến mồ hôi của mẹ nó tiết ra. Tuyến mồ hôi lại không có đầu vú, sữa tiết từ lông cho con liếm.
Loài đơn khổng và loài có túi không đẻ trứng mà nuôi con trong một cái túi để ủ nó giữ được nhiệt độ lý tưởng trong khi bố mẹ phải ra ngoài kiếm ăn. Trong quá trình tiến hóa từ thú mỏ vịt không túi, không vú đến thú ăn kiến lông gai, có túi nhưng không vú, tiến lên động vật vừa có túi, vừa có vú là đã tiến hóa qua mấy giai đoạn.
