XÁC ĐỊNH ĐƯỜNG CHÍNH NGỌ BẰNG CỌC TIÊU MẶT TRỜI
Vào giữa trưa (chính ngọ), bóng của mọi vật đều hướng dọc theo đường thẳng nam bắc. Đường thẳng này được gọi là đường chính ngọ. Biết được hướng của nó có thể xác định lập vạch chia cho đồng hồ Mặt Trời.
Cọc tiêu Mặt Trời, dụng cụ thiên văn cổ xưa nhất sẽ giúp ta xác định hướng đường chính ngọ ở bất cứ điểm nào trên Trái Đất. Chỉ cần lấy một cái gậy (sào) thẳng đóng dựng đứng trong đất (sử dụng dây rọt xác định phương thẳng đứng) là ta đã có một cọc tiêu Mặt Trời. Khoảng 1- 2 giờ trước giữa trưa, ta đánh dấu đầu mút bóng cọc bằng một cái que con.
Ta lấy một sợi dây và buộc một đầu vào chân cọc tiêu. Đầu kia của dây ta xoay như compa, vẽ thành hình tròn đi qua cái que con đã cắm.
Bóng cọc tiêu lúc đầu ngắn dần, sau đó lại dài ra, đồng thời từ từ xoay đi. Khi nó lại chạm vào vòng tròn đã vạch thì ta đánh dấu đầu bóng cọc bằng một cái que con khác. Đường thẳng từ chân cọc tiêu đi qua điểm giữa đoạn nối hai cái que con sẽ là đường chính ngọ. Bây giờ thì vào bất cứ hôm nào ta cũng có thể biết được thời điểm giữa trưa. Bạn thử xem xem nó có trùng với 12 giờ trưa theo đồng hồ của bạn không? (Trả lời: thường không trùng với giờ địa phương được lấy chung theo một múi giờ, mà kinh độ địa phương ít khi trùng với tuyến chính của múi giờ).
