Thầy Lang (Znachor) Chương 12
Chương 12
Những chiếc lá phong đỏ đầu tiên bắt đầu rụng khỏi cây. Hãy còn là mùa thu sớm.
Con đường dẫn đến khu rừng Vi-xkun-xki, chủ nhật nào họ cũng đến đấy. Thường thường, sau bữa trưa, Ma-rư-sia đi ra con đường cái quan bên ngoài thị trấn và họ gặp nhau ở đấy, cách xa con mắt dòm dỏ của người đời. Hiếm khi họ bắt gặp ai khác nơi đây và trong trường hợp có gặp, Ma-rư-sia cũng không phải lo là sẽ bị nhận diện. Bộ quần liền áo màu lục, chiếc mũ cứng và đôi kính đã khiến nàng thay đổi đến không nhận ra. Từ đây đến rừng chừng độ sáu cây số, cả hai sẽ ở lại đó đến chiều. Buổi chiều, Lê-sếch lại đưa Ma-rư-sia về Ra-đô-li-xki, rồi chàng theo đường vòng trở về Lu-đơ-vi-kốp.
Việc phải dùng những biện pháp đề phòng hết sức thận trọng là điều cần thiết, bởi lẽ những cái lưỡi độc địa sẽ không chừa lại cho Ma-rư-sia một chỗ nào không bới móc, nếu người ta biết rằng nàng thường đi chơi tay đôi với chàng kỹ sư trẻ tuổi vào rừng.
Song ngày chủ nhật ấy, trong khi giúp Ma-rư-sia cài khuy bộ áo liền quần, Lê-sếch nói:
- Đây sẽ là hoạt động bí mật cuối cùng của chúng mình. Trong giọng nói của chàng có gì đó thật chín chắn.
- Sao lại cuối cùng? - Ma-rư-sia hỏi.
- Vì ngày mai chúng mình sẽ công bố với mọi người là chúng mình đính ước.
Ma-rư-sia sững sờ.
- Anh nói gì thế, anh Lê-sếch! - Nàng thì thào.
Nàng chợt hãi hùng trước điều sẽ phải đến. Tất nhiên, nàng tin ở vị hôn phu. Tin vô hạn độ. Nhưng ở tận một chốn thẳm sâu nào đó trong tiềm thức vẫn tồn tại trong nàng một nỗi hoài nghi thầm lặng và u buồn nào đó. Nàng không muốn suy nghĩ về tương lai. Hiện tại đẹp đến nỗi khiến cho bất cứ một điều gì có thể xảy đến cũng hình như là một điều kém đẹp hơn mà thôi.
- Nào, ngồi lên, em thân yêu. - Lê-sếch giục, - hôm nay chúng ta phải có thật nhiều thời gian để hoạch định tất cả mọi chuyện.
Nàng im lặng ngồi lên yên. Luồng không khí bao giờ cũng khiến nàng hơi ngợp, nhưng hôm nay thì nàng gần như mê mẩn. Nàng không thể ngờ rằng việc ấy có thể xảy đến nhanh như thế, vả chăng nàng không hề biết chuyện công khai hóa việc đính hôn của họ phụ thuộc vào điều gì. Nàng không biết và đã không thể biết, bởi vì sau khi cân nhắc kỹ càng, Lê-sếch đã quyết định sẽ giấu không cho nàng biết những kế hoạch của chàng.
Vào đúng ngày hôm qua chàng đã thực hiện hết những dự định ấy, và giờ đây trong túi chàng đã nắm gọn bản hợp đồng đúng thể thức nhất. Tài liệu ấy chứa đựng một một thỏa ước ba năm giữa cha mẹ và đứa con trai. Theo hợp đồng, chàng Trưn-xki trẻ tuổi sẽ đảm nhiệm cương vị phụ trách sản xuất trong nhà máy, với một số lương tuy không cao nhưng hoàn toàn đủ dùng.
Việc lừa cha mẹ để đạt đến bản hợp đồng kia không phải là một chuyện đẹp đẽ gì. Chàng buộc phải dùng kế sách đó, nhưng chính vì nó không có gì đáng tự hào nên chàng muốn cứ im miệng đối với Ma-rư-sia là hơn. Chàng e - mà điều ấy không phải không có lý - rằng cô gái sẽ sẵn sàng phản đối và sẽ không muốn dùng những thành quả đạt được bằng cách kia.
Thực tâm, Lê-sếch không có gì tự hào với mưu chước của mình, song chàng cũng chẳng có gì phải hổ thẹn. Nói cho cùng thì đó là cuộc đấu tranh sinh tồn, đấu tranh giành hạnh phúc cho mình và hạnh phúc của cô gái yêu quý. Chàng phải có bằng được những con chủ bài và đã giành được chúng. Chàng phải đánh bật ra khỏi tay cha mẹ những phương tiện trấn áp và chàng đã đánh bật được.
Ngày thứ hai - chàng tự sắp xếp như vậy - chàng sẽ tuyên bố với cha mẹ rằng chàng quyết định cưới Ma-rư-sia. Khi ấy dĩ nhiên cha mẹ chàng sẽ hiểu được tại sao chàng lại bướng bỉnh với cái hợp đồng đến thế.
- Đúng, - chàng sẽ bảo cha mẹ, - đúng thế. Con đã thấy trước rằng cha mẹ muốn cản trở chuyện hôn nhân của con, con đã thấy trước, rằng khi đem các quan niệm của đẳng cấp của mình đặt trên hạnh phúc của đứa con trai, cha mẹ sẽ cố gắng bắt buộc con phải thay đổi quyết định và cha mẹ sẽ không lùi bước trước việc sử dụng bất cứ phương tiện nào. Vì vậy con, không thấy có lý gì để ngay từ đầu phải từ bỏ các phương tiện tự vệ cả. Vả chăng, con cũng không hề có điều gì quá đáng. Cha mẹ phải trả lương cho con suốt ba năm thật đấy, nhưng có phải trả không đâu. Để đánh đổi lấy số tiền ấy, cha mẹ nhận được sự lao động chính trực và có trách nhiệm. Còn bây giờ, cha mẹ phải lựa chọn: hoặc chấp nhận tình thế làm quen với vợ tương lai của con và tiếp nhận cô ấy làm một thành viên mới của gia đình, hoặc gạch con ra khỏi danh sách gia đình.
Ôi, chàng biết rõ lắm rằng cha mẹ sẽ không chịu khuất phục ngay đâu. Chàng biết rõ rằng họ sẽ ném ra những lời cầu khẩn và đe dọa, rằng sẽ có bao nhiêu nước mắt cùng những lời nhục mạ, rằng có thể sẽ đi đến chỗ cắt đứt quan hệ và đến một cuộc chiến công khai. Nhưng chuyện đó thì đành chịu chứ sao.
Trong thâm tâm, chàng vẫn hy vọng rằng cuối cùng chàng vẫn giành được sự ưng thuận của cha mẹ. Chỉ cần cha mẹ chàng chịu làm quen với Ma-rư-sia mà thôi. Chàng hoàn toàn tin rằng chính vẻ duyên dáng của nàng, sự thông minh của nàng, lòng tốt của nàng và tất thảy những ưu điểm mà chàng chưa từng gặp ở bao thiếu nữ khác sẽ là cái tốt nhất thuyết phục cha mẹ chàng.
Dù thế nào đi chăng nữa, chàng cũng sẵn sàng ứng phó với mọi chuyện, và tùy thuộc cách cha mẹ chàng đón nhận lời tuyên bố ngày mai của chàng, chàng sẽ vạch tiếp kế hoạch hành động.
Dù thế này hay thế khác, ngay ngày mai Ma-rư-sia cũng sẽ phải từ bỏ công việc ở cửa hàng. Nếu cha mẹ chàng thuận theo ý muốn của cậu quý tử, nàng sẽ chuyển ngay về Lu-đơ-vi-kốp. Nếu không nàng sẽ phải đi Vin-nô cho đến ngày cưới. Nơi ấy, Lê-sếch cũng đã chuẩn bị đâu vào đấy. Nàng sẽ ở tạm qua tháng này tại nhà vợ chồng Va-xếch Ko-rơ-trưn-xki. Va-xếch vốn là bạn học của Lê-sếch, còn bà Ko-rơ-trưn-xki chắc sẽ chân tình chăm nom vợ chưa cưới của Lê-sếch, người mà bà rất yêu mến.
Còn lại việc phải bàn bạc với Ma-rư-sia về những vấn đề có liên quan đến chuyện nàng phải ra đi và phải từ biệt người đỡ đầu nàng từ trước đến nay. Dù sao nàng vẫn chưa đủ tuổi thành niên và bà Skốp-kô-va có thể sẽ gây một số khó khăn nào đó, điều mà thực ra Lê-sếch cũng không mấy lo lắng. Ngoài ra, nếu phải đi Vin-nô thì sẽ xuất hiện vấn đề rất dễ đụng chạm là chuyện tiền nong. Chàng không rõ liệu Ma-rư-sia, người chắc hẳn không có một đồng nào riêng, có đồng ý nhận của chàng số tiền cần thiết ấy chăng. Thực ra, số tiền ấy cũng không phải là lớn. Tại Vin-nô, bà Ko-rơ-trưn-xka sẽ có thể, tự đảm đương việc bổ sung trang phục của Ma-rư-sia. Rồi về sau họ sẽ tính toán với nhau, may thay, vốn là một trạng sư có thu nhập rất khá, những món chi tiêu vặt kia không hề ảnh hưởng gì đến chàng Va-xếch.
Dọc đường, Lê-sếch nghĩ đến tất thảy những chuyện đó. Ngồi sau lưng chàng, Ma-rư-sia cũng chìm trong những dòng suy tư của riêng nàng. Con đường, như lệ thường ngày chúa nhật, hoàn toàn trống trải. Mãi đến gần chỗ chiếc cầu, họ mới gặp một chiếc xe của nông dân do một con ngựa nhỏ bé kéo đi. Con ngựa bị tiếng xe máy làm cho hoảng hồn nhảy tạt sang một bên. Người đánh xe có nhẽ là say rượu, nên thay vì kéo dây cương đúng lúc thì lại nhẩy ngay xuống rãnh. Vị hành khách cũng vọt theo luôn. Cả một đám mây bụi mù mịt bao phủ cảnh tượng kia, cảnh tượng mà họ cũng chỉ kịp ngạc nhiên trong giây lát. Lê-sếch không dừng xe lại, chỉ riêng Ma-rư-sia thoáng có cảm giác rằng người khách của chiếc xe kia là ai đó quen quen.
Nàng đã không nhầm: vị hành khách ấy chính là Zê-nôn Vôi-đư-uô. Khi chiếc xe mô-tô biến mất trong những đám bụi sau chỗ đường ngoặt, Zê-nôn mới bò lên khỏi rãnh giơ nắm đấm dọa với theo, miệng lầm bầm mấy câu chửi tục tằn, càng tục tằn hơn bởi quả thực hắn đang say mèm.
Nhưng cả Ma-rư-sia lẫn Lê-sếch đều không nghe thấy những lời ấy. Con đường chợt mở rộng ra và đi sâu vào một khu rừng già với những thân cây cao vút.
Họ đi đến một trảng trống không rộng lắm, nơi họ chọn để hạ trại. Một bữa tiệc giản dị gồm hoa quả và vài thanh sô-cô-la. Họ để lại tất cả các thứ ấy bên chiếc xe mô-tô giấu trong lùm cây rồi nắm tay nhau đi ra bờ khe núi. Lần nào họ cũng ngồi ở đấy. Khe núi sau, hai bờ dốc đứng, dưới đáy có một dòng nước nhỏ hẹp màu đen, chảy lững lờ. Nhiều lần, ngồi lặng nơi đây, họ đã trông thấy những chú hoẵng ra uống nước. Song hôm nay họ lại trò chuyện cùng nhau, tiếng họ phản ra thành những tiếng vọng trong khe, hẳn đã làm lũ hoẵng phải giật mình.
- Em thân yêu của anh, - Lê-sếch nói, - những nỗi lo phiền của chúng mình đã kết thúc. Một tháng nữa chúng mình sẽ làm lễ cưới. Anh hình dung ra vẻ mặt của vị linh mục tốt bụng khi chúng mình xuất hiện để xin cưới! Vẻ mặt của cha và những người khác! Chuyện giật gân nhé!
Chàng xoa tay và chợt ngạc nhiên khi nhìn sang Ma-rư-sia:
- Em có điều gì lo lắng ư?
- Anh thấy đấy, nàng thở dài, - đối với em đó sẽ không phải là chuyện gì dễ chịu. Chắc anh dễ hình dung người ta sẽ nói những gì.
- Nhưng người ta có thể nói gì mới được chứ?
- Nào là em lấy anh là vì địa vị... vì tiền tài, vì chức tước, nào em được một món hời, nào may cho em mới được một tấm chồng như thế...
Lê-sếch đỏ mặt.
- Toàn chuyện vớ vẩn! Sao em có thể nghĩ như vậy nhỉ?
- Anh cũng biết đấy, người ta sẽ nói như thế.
- Vậy thì chính anh sẽ trả lời cho bọn họ. - Chàng bùng lên, - rằng họ chỉ là một lũ ngu đần. Họ muốn đo tất cả bằng cái thước đo hèn mọn của riêng mình! Nhưng chớ có chạm vào em! Chớ có động vào! Em đừng sợ, anh biết cách bảo vệ vợ mình chứ! Ngay cả đối với quỷ sứ nữa kia! Nếu như một từ bẩn thỉu như "món lợi" có thể được nói đến trong chuyện này, thì chính là anh đã được một món hời khi cưới em làm vợ. Phải, chính anh, bởi thiếu em anh không thể nào sống nổi. Và không muốn sống. Còn em, em vẫn sẽ lấy anh, dù anh không có lấy một xu mẻ, dù anh mang cái họ nghèo hèn nhất và chỉ là một người thợ bình thường. Anh sẵn sàng thề thế!
Ma-rư-sia nép vào người chàng.
- Và anh sẽ không mắc tội thề sai đâu. Chắc chắn là em mong anh thật nghèo.
- Nhưng em thân yêu, anh nghèo thật mà. Anh chẳng có gì cả. Tất cả là của cha mẹ anh, tất cả tùy thuộc vào trí tưởng tượng của cha mẹ anh mà thôi. Anh chỉ có mỗi một chỗ làm ở Lu-đơ-vi-kốp. Lương và một chỗ ở không rộng lắm. Đó là tất cả. Em thấy chưa, em có kiếm được địa vị nào đâu kia chứ. Kho báu quí giá nhất của anh chính là... em, kho báu mà anh sẽ không giao phó cho ai cả.
Chàng đắm đuối ngắm mãi mái đầu nàng đang cúi, ngắm ánh vàng óng của mặt trời soi lên mái tóc chải mượt mà, ngắm vẻ mặt tinh tế của nàng.
- Chính em cũng không biết em đẹp thế nào đâu, - chàng bảo. - Anh đã gặp hàng nghìn phụ nữ. Hàng nghìn. Anh đã được nhìn thấy những sắc đẹp lừng danh khiến thế gian điên đảo. Những ngôi sao màn bạc và biết bao người khác nữa. Nhưng không một ai trong đám bọn họ có thể sánh cùng em. Và chắc chắn không một ai duyên dáng như em. Em không biết đấy thôi, chứ mỗi cử chỉ, mỗi nụ cười, mỗi ánh mắt của em là một kiệt tác nghệ thuật. Ở cái xứ Ra-đô-li-xki bần tiện này người ta cũng nhận ra em! Nhưng rồi em xem, một khi anh đưa em vào đại thế giới! Tất cả những mái đầu đều phải cúi gục! Anh nói thật đấy! Những họa sĩ nổi tiếng nhất sẽ tranh nhau để vẽ chân dung em. Những tạp chí, các báo ảnh sẽ đăng ảnh của em.
- Lạy Chúa! - Nàng bật cười. - Sao mà anh ngoa thế?
- Anh không hề nói ngoa đâu nhé! Rồi chính em sẽ thấy. Còn anh thì sẽ đi lại vênh vang như một ông vua. Anh hiểu đó là thói phù hoa, nhưng gần như người đàn ông nào cũng mắc cái nhược điểm ấy. Ai chẳng sướng, ai chẳng tự hào vì có được người phụ nữ được mọi người ghen tức.
Ma-rư-sia lắc đầu.
- Nếu như có những ai đó tìm được ở em vài nét đẹp thì điều ấy cũng vẫn còn quá ít để khiến người ta phải ghen tức. Nhưng thật hãi hùng khi nghĩ rằng em sẽ bị mất thể diện vì thiếu hiểu biết những hình thức xã giao, không biết đối xử và vì sự dốt nát của mình.
- Ma-rư-xka!
- Chứ sao. Anh nghĩ là những người quen của anh sẽ quên đi cho em chuyện em đã từng là cô bán hàng ở hiệu bà Skốp-kô-va đấy chắc? Em sẽ luôn luôn sống như bị sát hạch. Bởi vì thật tình em cũng chỉ là cô bé lọ lem thường tình nhất, một cô ngỗng tồ tỉnh lẻ. Em sẽ không biết cách đi đứng giữa những người của anh, sẽ không biết trò chuyện ra sao. Học vấn của em gần như chẳng có gì đáng kể cả. Anh biết đấy, mẹ em có ý định chuẩn bị cho em thi tốt nghiệp trung học, nhưng em vẫn chưa được tốt nghiệp. Anh sẽ cưới cái cô-bình-dân ấy đấy.
Giọng nàng vang ngân một nỗi buồn bã. Lê-sếch dịu dàng cầm lấy tay nàng và hỏi:
- Ma-rư-si-en-kô, em hãy nói xem nhé, em có coi anh là một thằng ngốc, ngây ngô và không chút phê phán hay không?
- Sao lại thế được! - Nàng phản đối.
- Thế em có nghĩ rằng về những đòi hỏi và mức độ tiêu chuẩn anh đứng thấp hơn hẳn những người họ hàng quen biết của anh không?... Bởi lẽ từ những điều em vừa nói thì hình như là thế. Anh, một thằng dốt hết mực, khi lấy em làm vợ, đã nhìn thấy ở em những ưu điểm mà em không hề có, phải nhờ đến khi họ ngắm em mới phát hiện ra rằng anh đã nhầm.
- Không, anh Lê-sếch, - nàng ôn hòa phản đối, - anh nhìn những khiếm khuyết của em một cách khoan dung, bởi anh yêu em.
- Vậy thì rồi họ cũng sẽ yêu thương em chứ sao.
- Cầu Chúa cho được thế.
- Nhưng nói chung tất cả những khiếm khuyết của em chỉ là điều huyễn tưởng. Anh mong sao cho tất cả các tiểu thư có được vẻ con nhà nòi như em, mong sao họ có được ngần ấy thông minh bẩm sinh, ngần ấy độ tinh tế của xúc cảm. Còn nếu nói về phép xử thế, về văn hóa giao tiếp, anh tin chắc rằng em sẽ làm quen mà không gặp một chút khó khăn nào và em sẽ tự mình tiếp thu khi nào em muốn. Có điều chớ tiếp thu nhiều quá, vì anh không muốn có một người vợ thông minh hơn mình quá nhiều đâu đấy.
- Điều đó thì anh đừng lo - nàng cười.
- Ấy, nhưng đó chính là điều anh lo nhiều hơn cả, - chàng làm bộ nghiêm trang. - Em có biết anh nhận ra Ma-rư-si-en-ka của mình là người thông minh vào lúc nào không?
- Em không biết.
- Khi mà cô ta không hề nói gì cho anh về những cuộc đụng độ trong thị trấn ấy mà. Anh có thể nghi ngờ rằng anh chàng Xô-bếch kia, người đã đứng ra bảo vệ em, chắc hẳn phải có một chút quyền gì để làm việc đó. Nhưng em đã nghĩ rất đúng: ta sẽ không giải thích gì với Lê-sếch hết, vì nếu anh chàng đã dám nảy ra nỗi nghi ngờ gớm ghiếc kia, thì chàng ta không đáng được giải thích nữa kia.
Ma-rư-sia không nhớ là lúc ấy nàng có nghĩ thế không, nhưng không phản đối.
- Em chỉ không muốn kéo anh vào những chuyện phiền lòng kia mà thôi, - nàng nói.
- Thế thì lại không hay. Em coi ai là người bảo vệ em nếu không phải là anh?
Chàng trầm ngâm rồi nói thêm:
- Về phía mình, một hôm nào đó anh cũng phải rẽ vào bưu điện bắt tay anh chàng Xô-bếch kia mới được. Việc anh chàng dám cả gan yêu em thật là việc hỗn hào, nhưng anh ta đã hành động như một người đàn ông trung thực.
Mặt trời đã xuống rất thấp. Thông thường, vào giờ này họ đã sửa soạn ra về, nhưng hôm nay họ còn nhiều chuyện phải bàn. Họ thống nhất với nhau là sáng mai Ma-rư-sia sẽ báo cho bà Skốp-kô-va về chuyện đính hôn và việc nàng sẽ không làm công ở hiệu của bà lâu nữa.
- Em cứ nói với bà ta rằng, - Lê-sếch đề nghị, - nếu bà ấy xem là bị thiệt, thì anh sẽ hoàn toàn trả lại cho bà ấy số tiền mà bà ấy tính toán.
- Anh không hiểu bà ấy, - Ma-rư-sia đáp. Bà ấy sẽ không tính toán tiền nong gì đâu, vì em cũng đã đền công bà ấy bằng việc làm của mình rồi. Bà ấy sẽ cảm thấy bị xúc phạm hết sức nếu đề cập đến chuyện đó. Đó là một người phụ nữ rất tốt. Nhưng em lo chuyện khác kia: bà ấy sẽ không tin vào chuyện đính hôn.
- Thế thì anh sẽ đến, có lẽ vào khoảng gần trưa, và bà ấy sẽ được nghe điều đó từ chính miệng anh. Dù sao em cũng nên gói ghém sẵn đồ đạc nhé.
- Lê-sku! Anh thân yêu của em, em đã làm gì để xứng đáng được sung sướng thế này!
Chàng ôm chặt lấy nàng và hết sức chân thành ghì sát vào mình. Lòng chàng tràn ngập một niềm sung sướng không diễn tả nổi, rằng đối với cô gái này, cô gái không có một ai thân thiết trên đời, chàng đang là tất cả, sẽ là tất cả. Và tự chàng cũng chợt cảm thấy ngạc nhiên với chính mình. Đã biết bao lần chàng được ôm vào vòng tay những người phụ nữ, thế mà chưa khi nào chàng cảm thấy một thứ gì khác ngoài dục vọng. Tại sao trong quan hệ với người thiếu nữ duy nhất này, người mà chắc chắn chàng khao khát hơn bất cứ một thứ gì trên trái đất, ngay cả dục vọng trong chàng cũng khác hẳn, nó tràn ngập một tình yêu không hề suy suyển và một lòng tôn kính gần như tôn giáo. Ngày nào, trong những tháng đầu mới quen biết Ma-rư-sia, chàng nhìn nàng cũng như nhìn tất cả những người con gái khác. Giá như hồi ấy nàng cũng chỉ có một mình với chàng như lúc này... Chắc hẳn không có gì có thể ngăn nổi chàng không phạm phải cái sai lầm kinh khủng nọ.
- Ơn Chúa là đã không xảy ra chuyện đó, - chàng nghĩ thầm.
Họ còn đi dạo rất lâu trong rừng và mãi đến khi trời gần tối hẳn họ mới quyết định quay về. Qua phần rừng có nhiều hốc cây đổ và rễ cây, họ đi xe rất chậm. Vả chăng cũng chẳng có điều gì đáng ngại. Lê-sếch thuộc đường như thuộc một chiếc túi của riêng mình, chàng thuộc từng vết bánh xe, từng hòn đá, từng chỗ ngoặt trên đường. Giá có tối mò chàng cũng vẫn lên được đường cái quan, còn trong ánh sáng của ngọn đèn pha rất mạnh, họ có thể phóng hết ga mà vẫn an toàn.
Ít nhất thì cả hai cùng nghĩ thế.
Đúng vào lúc chiếc xe mô-tô lao ra khỏi rừng, tiếng động cơ rầm rĩ của nó làm náo động cả vùng bình nguyên đang yên giấc, vang đến tận con đường cái quan, thì có bóng một người đàn ông chợt xuất hiện ở một trong những chỗ ngoặt của con đường nhánh.
Cựu học sinh trường dòng Zê-nôn chờ ở đấy đã lâu. Y đã ngủ quên mấy tiếng đồng hồ trong cái rãnh bên đường và sợ rằng trong khi y ngủ có thể chiếc mô-tô đã quay trở lại đường cái mất rồi chăng. May thay, nỗi lo ấy hóa ra thiếu cơ sở. Tiếng máy vang lại từ khu rừng Vi-xtru-xki, thỉnh thoảng từ những chỗ cao của con đường chợt loáng lên ánh xanh lục của cây cỏ xa xa giữa những lùm cây tối đen, khi bị ánh sáng đèn pha rọi vào.
- Giờ thì chúng mày không thể thoát khỏi tay tao. - Zê-nôn lẩm bẩm.
Từ suốt một tuần nay y uống say bí tỉ. Xin được của bà dì ở Svi-en-chia-nư vài chục zuốt-ty, trên đường quay về Ra-đô-li-xki, lúc thì đi bộ, lúc đi nhờ xe ngựa họa chăng gặp thuận đường, y không bỏ qua một quán rượu, một quán ăn nào cả. Y trở lại để một lần nữa xin cha tha thứ, song y không tin là sẽ được tha, vì tuyệt vọng, y nốc vốt-ca đến hoàn toàn say khướt. Khi thấy chiếc mô-tô của nhà Trưn-xki trên đường hồi chiều và nhận ra cả hai, những kẻ đã làm cho y bị đuổi ra khỏi nhà, trong đầu óc đang say quay cuồng kia chợt nổi lên lòng hằn thù và khát vọng báo thù.
- Giờ thì chúng nó phải đền tội vì nỗi đau khổ của ta, - y tự nhủ.
Y biết rõ rằng họ sẽ phải trở về bằng đường này, không hề có đường vòng nào khác. Y ngồi trong rãnh sau chỗ ngoặt và rình.
Trong đầu y vẫn ong ong, người vẫn ngật ngà ngật ngưỡng, nhưng giờ đây, khi nghe tiếng mô-tô đang tiến lại gần, y bắt tay vào hành động rất nhanh nhẹn và có kế hoạch. Y đã tính toán chính xác tất cả. Ngay sau chỗ ngoặt con đường dốc lên cao khá nhiều và Trưn-xki sẽ phải nhấn thêm ga, chàng sẽ can đảm mà thêm ga vì chỗ ngoặt không gấp là bao.
Ngay sau chỗ ngoặt chàng sẽ trông thấy vật chướng ngại không hề lường trước và khi ấy đã quá muộn màng để phanh xe, khi ấy sẽ không có cách nào khác thoát khỏi tai họa.
Vật liệu để làm chướng ngại Zê-nôn đã chuẩn bị sẵn. Đó là hai khúc gỗ mới chớm bị mục, khá to mà y tìm được trong lùm cây và cả một đống đá mà trong rãnh, không thiếu.
Lúc này, không để phí thì giờ, y mang tất cả những thứ ấy lên mặt đường và đặt một cách tuần tự chắn ngang đường. Con đường hoàn toàn bị chặn ngang, không thể có cách nào vòng tránh chướng ngại nữa. Hai bên con đường hẹp là những rãnh sâu, mép ngoài của rãnh vượt cao hơn nhiều so với mép trong. Vả lại những lùm cây mọc dày đã tạo nên hai bức tường dọc hai bên đường.
Trời chưa thật tối lắm, Zê-nôn đưa mắt ngắm nhìn một lần nữa công trình của hắn với một vẻ bằng lòng buồn bã. Hắn đã định cất bước đi về phía đường cái quan thì chợt nghĩ ra rằng nếu nấp trong một bụi cây gần vật chắn hắn có thể yên tâm theo dõi hiệu quả công cuộc báo thù của mình.
- Ít nhất tao cũng được thấy chúng mày bị gãy cổ ra sao, - hắn mỉm cười.
Bị trượt mấy lần trên sườn rãnh dốc lưng, nhưng rốt cuộc hắn cũng bò được lên trên, rẽ cành cây ra và ngả người xuống dưới những bụi rậm một cách thoải mái. Đài quan sát được chọn lựa thật tuyệt. Chỉ cần phải nằm thật yên và chờ cho đến khi bọn chúng vỡ sọ, rồi sau đó bước ra đường cái quan trở về thị trấn. Không một kẻ nào có thể chứng minh rằng chính hắn đã đặt vật chướng ngại, không một ai trông thấy hắn ở đây, còn cái gã nông dân mà hắn đi nhờ xe từ tửu quán Vi-xkun-xki thì đã đi về phía Ô-smia-nai rồi. Vả lại gã cũng chẳng hề biết mình đã chở ai. Còn hai đứa kia thì phải đến sáng người ta mới có thể tìm thấy xác ở đây. Ban đêm, không ai đi lại con đường này, chứ không như trên đường cái quan, xe ngựa thường đi ra ga đón chuyến tàu sớm hoặc đến Lu-đơ-vi-kốp chở gạch.
- Tất nhiên người ta có thể nghi, - Zê-nôn nghĩ bụng, - đã nhiều lần mình đe rồi. Nhưng người ta sẽ không tìm nổi một bằng chứng nào buộc tội mình hết. Còn mình thì trả được nỗi căm tức về chuyện xúc phạm... Mà lại còn được thấy một cảnh mê ly nữa chứ... Cảnh này có phải ngày nào cũng xảy ra đâu!...
Những giây phút nối nhau trôi qua, những giây phút nối nhau trôi qua, những giây phút mà hắn thấy dài hàng giờ. Tiếng động cơ tiến lại gần, mỗi lúc một to hơn. Chỉ còn không đến nửa cây số nữa chia cách họ với cái tai nạn không sao tránh khỏi...
- Trừ phi có ma quỷ báo trước cho hắn, - Zê-nôn thoáng nghĩ.
Nhưng không có ai báo trước cho Trưn-xki cả. Ngược lại nhận thấy rằng trời khá lạnh và Ma-rư-sia có thể bị cảm, hơn nữa nếu bên kia cầu đường tối hơn nhiều, nên chàng dấn thêm ga nữa.
Luồng ánh sáng trắng chói mắt chọc thẳng vào đêm tối trước mặt họ, rẽ đôi bóng tối về hai bên để dọn đường. Còn hai chỗ ngoặt nữa, sau chỗ ngoặt thứ hai là một cái gò khá thoải rồi đến đường cái quan. Lê-sếch đang nghĩ đến ngày mai, nghĩ đến cuộc nói chuyện quyết định với cha mẹ, nghĩ đến việc sẽ giới thiệu Ma-rư-sia với họ ra sao, nghĩ về niềm hạnh phúc lớn lao của mình, về những buổi chiều chỉ có tay đôi, về những sáng mai kia họ cũng tỉnh giấc để lần thứ một nghìn khẳng định rằng hạnh phúc của họ không phải là một giấc chiêm bao, mà là sự thực... Chàng nghĩ đến cái bàn bày đồ ăn cho hai người, nghĩ về nàng, người con gái vui tươi, rạng ngời và trong sáng sẽ dọn dẹp ngôi nhà của chàng, ngôi nhà của cả hai...
Và đột nhiên chàng nhìn thấy...
Trước khi ý nghĩ kịp lướt qua não, trước khi chàng kịp hiểu rằng đó là cái chết, chàng đã máy móc bóp phanh, nhanh như chớp thả hai chân xuống, ấn mạnh gót giầy vào con đường đang lướt băng băng dưới vòng bánh. Những chiếc lốp xe rít lên trong một sự nỗ lực tuyệt vọng, hai vòi sỏi đá màu hung tóe tung lên về hai phía và một tiếng va chạm rất mạnh trầm đục.
Rồi tất cả lặng đi.
Quang cảnh quả là không xoàng và Zê-nôn không hề bỏ qua một thời đoạn nào, không hề bỏ qua một chớp mắt nào. Hắn nhìn thấy chiếc xe lao ra từ chỗ ngoặt, thấy những cố gắng tuyệt vọng của người lái, thấy cái lúc chiếc xe đâm vào vật chướng ngại và hai thân người tung lên cao trong không khí với một dáng điệu lạ lỳ.
Rồi im lặng bao trùm.
Với một sự tỉnh táo đến lạ lùng hắn hiểu rõ điều gì vừa xảy ra. Hắn tỉnh như trong miệng chưa hề có một giọt rượu nào. Hắn đã trả được mối thù. Nơi kia, trên mặt đường, họ đang nằm, hoặc đã chết, hoặc bị trọng thương. Hắn đã trả được mối thù mà hoàn toàn không cảm thấy gì, hay đúng hơn, thấy trong lòng mình là cả một nỗi trống rỗng hoàn toàn. Và cả sự thản nhiên câm lặng lạ lùng kia nữa.
Hắn bước xuống đường. Bên trái, bắn xa chướng ngại vật là chiếc mô-tô, Zê-nôn bật diêm. Đó là một đống sắt thép rúm ró. Hắn bước tiếp và lại bật lửa soi đường.
Họ nằm không xa nhau. Cô gái bị ném đi xa hơn. Zê-nôn cúi xuống nhìn chàng trai. Tay chân chàng dang ra, không theo tư thế nào cả, đầu chàng rụt vào vai. Trông chàng như một hình nộm mềm oặt. Phần dưới mặt bị dập nát, máu đang chảy ra từ cái miệng há rộng. Mắt chàng nhắm nghiền.
Nàng nằm cách xa chàng hai bước chân. Nàng úp mặt xuống đất, với hai cánh tay co lại, dường như nàng đang khóc, dường như nàng bình tĩnh ngả người xuống đấy để được khóc than cho thỏa, nàng nằm theo tư thế mà tất cả những người phụ nữ đều nằm khi khóc. Trên người nàng không có dấu hiệu gì chứng tỏ nàng bị làm sao. Zê-nôn quẹt một cây diêm nữa vào vỏ bao và cúi xuống gần Ma-rư-sia để nhìn ngang vào mặt nàng. Và khi ấy hắn trông thấy một vùng đẫm máu trong làn tóc.
Hắn ngoái nhìn lại phía sau một lần nữa. Hắn cảm thấy hình như Trưn-xki vừa rên. Song chắc đó chỉ là ảo giác.
Hắn cho bao diêm vào túi rồi bước đi. Hắn bước đi, mỗi lúc một nhanh hơn, không rõ tại sao? Trong đầu hắn nảy ra một điều gì đó rất lạ lùng. Hắn cảm thấy một cảm giác mới, chưa từng biết, một cảm giác kinh khủng dần dần chiếm lấy con người hắn. Phải, hắn sợ, sợ kinh người, không phải sợ những người đang nằm trên đường kia, mà là sợ chính mình, sợ chính mình trong sự trống trải này, trong đêm tối mịt mù, trong cái ý thức rằng ngay gần đây thôi, ngay bên cạnh, ngay sau lưng hắn, gần như ngay chính trong người hắn, có một kẻ khác nữa, khủng khiếp, dữ tợn, ma quái...
- Thằng giết người!
Và đột nhiên hắn co chân chạy. Từ lồng ngực hổn hển thở bật ra một tiếng kêu:
- Cứu với! Cứu với! Cứu với!...
Có tiếng lọc cọc trên đường cái. Nơi ấy có người!...
- Cứu tôi với! Cứu với! Thằng giết người!...
Tiếng kêu biến thành tiếng hú, một tiếng hú hoang dã, thú vật, một tiếng hú không thể gọi tên, trong đó không sao phân biệt nổi lời, chỉ có nỗi hãi hùng điên loạn và lời cầu xin đầy tuyệt vọng mà thôi.
Những chiếc lá phong đỏ đầu tiên bắt đầu rụng khỏi cây. Hãy còn là mùa thu sớm.
Ấm áp, yên tĩnh, rực nắng. Ngày thường, những người đi cày vẫn ra đồng, trên đường cái quan, những cỗ xe chất nặng bao hàng nối đuôi nhau lũ lượt, nhưng ngày chúa nhật thì khắp nơi đều vắng vẻ. Chỉ có tiếng lũ dế gáy ri rỉ, chỉ có một cánh chim nào đó chợt bay vù lên trên ruộng lúa mạch đen, theo một đường bay bình thản, không hề sợ sệt, họăc một chú thỏ nặng nề chạy ngang qua đồng.
Trong bầu không khí yên lặng ấy chợt vang lên tiếng động cơ xe mô-tô ròn rã. Chiếc xe mô-tô vượt qua con đường rẽ vào cối xay, từ đường cái lớn ngoặt vào một đường nhánh chạy giữa các lùm cây. Cậu chủ Trưn-xki phóng rất nhanh, song chàng là một tay lái vững, còn Ma-rư-sia, trong những chuyến đi đầu tiên còn hơi sờ sợ, song lúc này ngồi trên ghế sau đã cảm thấy hoàn toàn yên lòng. Chỉ những chỗ ngoặt gấp, nàng mới bám vào người bạn đồng hành chặt hơn theo bản năng.
Con đường dẫn đến khu rừng Vi-xkun-xki, chủ nhật nào họ cũng đến đấy. Thường thường, sau bữa trưa, Ma-rư-sia đi ra con đường cái quan bên ngoài thị trấn và họ gặp nhau ở đấy, cách xa con mắt dòm dỏ của người đời. Hiếm khi họ bắt gặp ai khác nơi đây và trong trường hợp có gặp, Ma-rư-sia cũng không phải lo là sẽ bị nhận diện. Bộ quần liền áo màu lục, chiếc mũ cứng và đôi kính đã khiến nàng thay đổi đến không nhận ra. Từ đây đến rừng chừng độ sáu cây số, cả hai sẽ ở lại đó đến chiều. Buổi chiều, Lê-sếch lại đưa Ma-rư-sia về Ra-đô-li-xki, rồi chàng theo đường vòng trở về Lu-đơ-vi-kốp.
Việc phải dùng những biện pháp đề phòng hết sức thận trọng là điều cần thiết, bởi lẽ những cái lưỡi độc địa sẽ không chừa lại cho Ma-rư-sia một chỗ nào không bới móc, nếu người ta biết rằng nàng thường đi chơi tay đôi với chàng kỹ sư trẻ tuổi vào rừng.
Song ngày chủ nhật ấy, trong khi giúp Ma-rư-sia cài khuy bộ áo liền quần, Lê-sếch nói:
- Đây sẽ là hoạt động bí mật cuối cùng của chúng mình. Trong giọng nói của chàng có gì đó thật chín chắn.
- Sao lại cuối cùng? - Ma-rư-sia hỏi.
- Vì ngày mai chúng mình sẽ công bố với mọi người là chúng mình đính ước.
Ma-rư-sia sững sờ.
- Anh nói gì thế, anh Lê-sếch! - Nàng thì thào.
Nàng chợt hãi hùng trước điều sẽ phải đến. Tất nhiên, nàng tin ở vị hôn phu. Tin vô hạn độ. Nhưng ở tận một chốn thẳm sâu nào đó trong tiềm thức vẫn tồn tại trong nàng một nỗi hoài nghi thầm lặng và u buồn nào đó. Nàng không muốn suy nghĩ về tương lai. Hiện tại đẹp đến nỗi khiến cho bất cứ một điều gì có thể xảy đến cũng hình như là một điều kém đẹp hơn mà thôi.
- Nào, ngồi lên, em thân yêu. - Lê-sếch giục, - hôm nay chúng ta phải có thật nhiều thời gian để hoạch định tất cả mọi chuyện.
Nàng im lặng ngồi lên yên. Luồng không khí bao giờ cũng khiến nàng hơi ngợp, nhưng hôm nay thì nàng gần như mê mẩn. Nàng không thể ngờ rằng việc ấy có thể xảy đến nhanh như thế, vả chăng nàng không hề biết chuyện công khai hóa việc đính hôn của họ phụ thuộc vào điều gì. Nàng không biết và đã không thể biết, bởi vì sau khi cân nhắc kỹ càng, Lê-sếch đã quyết định sẽ giấu không cho nàng biết những kế hoạch của chàng.
Vào đúng ngày hôm qua chàng đã thực hiện hết những dự định ấy, và giờ đây trong túi chàng đã nắm gọn bản hợp đồng đúng thể thức nhất. Tài liệu ấy chứa đựng một một thỏa ước ba năm giữa cha mẹ và đứa con trai. Theo hợp đồng, chàng Trưn-xki trẻ tuổi sẽ đảm nhiệm cương vị phụ trách sản xuất trong nhà máy, với một số lương tuy không cao nhưng hoàn toàn đủ dùng.
Việc lừa cha mẹ để đạt đến bản hợp đồng kia không phải là một chuyện đẹp đẽ gì. Chàng buộc phải dùng kế sách đó, nhưng chính vì nó không có gì đáng tự hào nên chàng muốn cứ im miệng đối với Ma-rư-sia là hơn. Chàng e - mà điều ấy không phải không có lý - rằng cô gái sẽ sẵn sàng phản đối và sẽ không muốn dùng những thành quả đạt được bằng cách kia.
Thực tâm, Lê-sếch không có gì tự hào với mưu chước của mình, song chàng cũng chẳng có gì phải hổ thẹn. Nói cho cùng thì đó là cuộc đấu tranh sinh tồn, đấu tranh giành hạnh phúc cho mình và hạnh phúc của cô gái yêu quý. Chàng phải có bằng được những con chủ bài và đã giành được chúng. Chàng phải đánh bật ra khỏi tay cha mẹ những phương tiện trấn áp và chàng đã đánh bật được.
Ngày thứ hai - chàng tự sắp xếp như vậy - chàng sẽ tuyên bố với cha mẹ rằng chàng quyết định cưới Ma-rư-sia. Khi ấy dĩ nhiên cha mẹ chàng sẽ hiểu được tại sao chàng lại bướng bỉnh với cái hợp đồng đến thế.
- Đúng, - chàng sẽ bảo cha mẹ, - đúng thế. Con đã thấy trước rằng cha mẹ muốn cản trở chuyện hôn nhân của con, con đã thấy trước, rằng khi đem các quan niệm của đẳng cấp của mình đặt trên hạnh phúc của đứa con trai, cha mẹ sẽ cố gắng bắt buộc con phải thay đổi quyết định và cha mẹ sẽ không lùi bước trước việc sử dụng bất cứ phương tiện nào. Vì vậy con, không thấy có lý gì để ngay từ đầu phải từ bỏ các phương tiện tự vệ cả. Vả chăng, con cũng không hề có điều gì quá đáng. Cha mẹ phải trả lương cho con suốt ba năm thật đấy, nhưng có phải trả không đâu. Để đánh đổi lấy số tiền ấy, cha mẹ nhận được sự lao động chính trực và có trách nhiệm. Còn bây giờ, cha mẹ phải lựa chọn: hoặc chấp nhận tình thế làm quen với vợ tương lai của con và tiếp nhận cô ấy làm một thành viên mới của gia đình, hoặc gạch con ra khỏi danh sách gia đình.
Ôi, chàng biết rõ lắm rằng cha mẹ sẽ không chịu khuất phục ngay đâu. Chàng biết rõ rằng họ sẽ ném ra những lời cầu khẩn và đe dọa, rằng sẽ có bao nhiêu nước mắt cùng những lời nhục mạ, rằng có thể sẽ đi đến chỗ cắt đứt quan hệ và đến một cuộc chiến công khai. Nhưng chuyện đó thì đành chịu chứ sao.
Trong thâm tâm, chàng vẫn hy vọng rằng cuối cùng chàng vẫn giành được sự ưng thuận của cha mẹ. Chỉ cần cha mẹ chàng chịu làm quen với Ma-rư-sia mà thôi. Chàng hoàn toàn tin rằng chính vẻ duyên dáng của nàng, sự thông minh của nàng, lòng tốt của nàng và tất thảy những ưu điểm mà chàng chưa từng gặp ở bao thiếu nữ khác sẽ là cái tốt nhất thuyết phục cha mẹ chàng.
Dù thế nào đi chăng nữa, chàng cũng sẵn sàng ứng phó với mọi chuyện, và tùy thuộc cách cha mẹ chàng đón nhận lời tuyên bố ngày mai của chàng, chàng sẽ vạch tiếp kế hoạch hành động.
Dù thế này hay thế khác, ngay ngày mai Ma-rư-sia cũng sẽ phải từ bỏ công việc ở cửa hàng. Nếu cha mẹ chàng thuận theo ý muốn của cậu quý tử, nàng sẽ chuyển ngay về Lu-đơ-vi-kốp. Nếu không nàng sẽ phải đi Vin-nô cho đến ngày cưới. Nơi ấy, Lê-sếch cũng đã chuẩn bị đâu vào đấy. Nàng sẽ ở tạm qua tháng này tại nhà vợ chồng Va-xếch Ko-rơ-trưn-xki. Va-xếch vốn là bạn học của Lê-sếch, còn bà Ko-rơ-trưn-xki chắc sẽ chân tình chăm nom vợ chưa cưới của Lê-sếch, người mà bà rất yêu mến.
Còn lại việc phải bàn bạc với Ma-rư-sia về những vấn đề có liên quan đến chuyện nàng phải ra đi và phải từ biệt người đỡ đầu nàng từ trước đến nay. Dù sao nàng vẫn chưa đủ tuổi thành niên và bà Skốp-kô-va có thể sẽ gây một số khó khăn nào đó, điều mà thực ra Lê-sếch cũng không mấy lo lắng. Ngoài ra, nếu phải đi Vin-nô thì sẽ xuất hiện vấn đề rất dễ đụng chạm là chuyện tiền nong. Chàng không rõ liệu Ma-rư-sia, người chắc hẳn không có một đồng nào riêng, có đồng ý nhận của chàng số tiền cần thiết ấy chăng. Thực ra, số tiền ấy cũng không phải là lớn. Tại Vin-nô, bà Ko-rơ-trưn-xka sẽ có thể, tự đảm đương việc bổ sung trang phục của Ma-rư-sia. Rồi về sau họ sẽ tính toán với nhau, may thay, vốn là một trạng sư có thu nhập rất khá, những món chi tiêu vặt kia không hề ảnh hưởng gì đến chàng Va-xếch.
Dọc đường, Lê-sếch nghĩ đến tất thảy những chuyện đó. Ngồi sau lưng chàng, Ma-rư-sia cũng chìm trong những dòng suy tư của riêng nàng. Con đường, như lệ thường ngày chúa nhật, hoàn toàn trống trải. Mãi đến gần chỗ chiếc cầu, họ mới gặp một chiếc xe của nông dân do một con ngựa nhỏ bé kéo đi. Con ngựa bị tiếng xe máy làm cho hoảng hồn nhảy tạt sang một bên. Người đánh xe có nhẽ là say rượu, nên thay vì kéo dây cương đúng lúc thì lại nhẩy ngay xuống rãnh. Vị hành khách cũng vọt theo luôn. Cả một đám mây bụi mù mịt bao phủ cảnh tượng kia, cảnh tượng mà họ cũng chỉ kịp ngạc nhiên trong giây lát. Lê-sếch không dừng xe lại, chỉ riêng Ma-rư-sia thoáng có cảm giác rằng người khách của chiếc xe kia là ai đó quen quen.
Nàng đã không nhầm: vị hành khách ấy chính là Zê-nôn Vôi-đư-uô. Khi chiếc xe mô-tô biến mất trong những đám bụi sau chỗ đường ngoặt, Zê-nôn mới bò lên khỏi rãnh giơ nắm đấm dọa với theo, miệng lầm bầm mấy câu chửi tục tằn, càng tục tằn hơn bởi quả thực hắn đang say mèm.
Nhưng cả Ma-rư-sia lẫn Lê-sếch đều không nghe thấy những lời ấy. Con đường chợt mở rộng ra và đi sâu vào một khu rừng già với những thân cây cao vút.
Họ đi đến một trảng trống không rộng lắm, nơi họ chọn để hạ trại. Một bữa tiệc giản dị gồm hoa quả và vài thanh sô-cô-la. Họ để lại tất cả các thứ ấy bên chiếc xe mô-tô giấu trong lùm cây rồi nắm tay nhau đi ra bờ khe núi. Lần nào họ cũng ngồi ở đấy. Khe núi sau, hai bờ dốc đứng, dưới đáy có một dòng nước nhỏ hẹp màu đen, chảy lững lờ. Nhiều lần, ngồi lặng nơi đây, họ đã trông thấy những chú hoẵng ra uống nước. Song hôm nay họ lại trò chuyện cùng nhau, tiếng họ phản ra thành những tiếng vọng trong khe, hẳn đã làm lũ hoẵng phải giật mình.
- Em thân yêu của anh, - Lê-sếch nói, - những nỗi lo phiền của chúng mình đã kết thúc. Một tháng nữa chúng mình sẽ làm lễ cưới. Anh hình dung ra vẻ mặt của vị linh mục tốt bụng khi chúng mình xuất hiện để xin cưới! Vẻ mặt của cha và những người khác! Chuyện giật gân nhé!
Chàng xoa tay và chợt ngạc nhiên khi nhìn sang Ma-rư-sia:
- Em có điều gì lo lắng ư?
- Anh thấy đấy, nàng thở dài, - đối với em đó sẽ không phải là chuyện gì dễ chịu. Chắc anh dễ hình dung người ta sẽ nói những gì.
- Nhưng người ta có thể nói gì mới được chứ?
- Nào là em lấy anh là vì địa vị... vì tiền tài, vì chức tước, nào em được một món hời, nào may cho em mới được một tấm chồng như thế...
Lê-sếch đỏ mặt.
- Toàn chuyện vớ vẩn! Sao em có thể nghĩ như vậy nhỉ?
- Anh cũng biết đấy, người ta sẽ nói như thế.
- Vậy thì chính anh sẽ trả lời cho bọn họ. - Chàng bùng lên, - rằng họ chỉ là một lũ ngu đần. Họ muốn đo tất cả bằng cái thước đo hèn mọn của riêng mình! Nhưng chớ có chạm vào em! Chớ có động vào! Em đừng sợ, anh biết cách bảo vệ vợ mình chứ! Ngay cả đối với quỷ sứ nữa kia! Nếu như một từ bẩn thỉu như "món lợi" có thể được nói đến trong chuyện này, thì chính là anh đã được một món hời khi cưới em làm vợ. Phải, chính anh, bởi thiếu em anh không thể nào sống nổi. Và không muốn sống. Còn em, em vẫn sẽ lấy anh, dù anh không có lấy một xu mẻ, dù anh mang cái họ nghèo hèn nhất và chỉ là một người thợ bình thường. Anh sẵn sàng thề thế!
Ma-rư-sia nép vào người chàng.
- Và anh sẽ không mắc tội thề sai đâu. Chắc chắn là em mong anh thật nghèo.
- Nhưng em thân yêu, anh nghèo thật mà. Anh chẳng có gì cả. Tất cả là của cha mẹ anh, tất cả tùy thuộc vào trí tưởng tượng của cha mẹ anh mà thôi. Anh chỉ có mỗi một chỗ làm ở Lu-đơ-vi-kốp. Lương và một chỗ ở không rộng lắm. Đó là tất cả. Em thấy chưa, em có kiếm được địa vị nào đâu kia chứ. Kho báu quí giá nhất của anh chính là... em, kho báu mà anh sẽ không giao phó cho ai cả.
Chàng đắm đuối ngắm mãi mái đầu nàng đang cúi, ngắm ánh vàng óng của mặt trời soi lên mái tóc chải mượt mà, ngắm vẻ mặt tinh tế của nàng.
- Chính em cũng không biết em đẹp thế nào đâu, - chàng bảo. - Anh đã gặp hàng nghìn phụ nữ. Hàng nghìn. Anh đã được nhìn thấy những sắc đẹp lừng danh khiến thế gian điên đảo. Những ngôi sao màn bạc và biết bao người khác nữa. Nhưng không một ai trong đám bọn họ có thể sánh cùng em. Và chắc chắn không một ai duyên dáng như em. Em không biết đấy thôi, chứ mỗi cử chỉ, mỗi nụ cười, mỗi ánh mắt của em là một kiệt tác nghệ thuật. Ở cái xứ Ra-đô-li-xki bần tiện này người ta cũng nhận ra em! Nhưng rồi em xem, một khi anh đưa em vào đại thế giới! Tất cả những mái đầu đều phải cúi gục! Anh nói thật đấy! Những họa sĩ nổi tiếng nhất sẽ tranh nhau để vẽ chân dung em. Những tạp chí, các báo ảnh sẽ đăng ảnh của em.
- Lạy Chúa! - Nàng bật cười. - Sao mà anh ngoa thế?
- Anh không hề nói ngoa đâu nhé! Rồi chính em sẽ thấy. Còn anh thì sẽ đi lại vênh vang như một ông vua. Anh hiểu đó là thói phù hoa, nhưng gần như người đàn ông nào cũng mắc cái nhược điểm ấy. Ai chẳng sướng, ai chẳng tự hào vì có được người phụ nữ được mọi người ghen tức.
Ma-rư-sia lắc đầu.
- Nếu như có những ai đó tìm được ở em vài nét đẹp thì điều ấy cũng vẫn còn quá ít để khiến người ta phải ghen tức. Nhưng thật hãi hùng khi nghĩ rằng em sẽ bị mất thể diện vì thiếu hiểu biết những hình thức xã giao, không biết đối xử và vì sự dốt nát của mình.
- Ma-rư-xka!
- Chứ sao. Anh nghĩ là những người quen của anh sẽ quên đi cho em chuyện em đã từng là cô bán hàng ở hiệu bà Skốp-kô-va đấy chắc? Em sẽ luôn luôn sống như bị sát hạch. Bởi vì thật tình em cũng chỉ là cô bé lọ lem thường tình nhất, một cô ngỗng tồ tỉnh lẻ. Em sẽ không biết cách đi đứng giữa những người của anh, sẽ không biết trò chuyện ra sao. Học vấn của em gần như chẳng có gì đáng kể cả. Anh biết đấy, mẹ em có ý định chuẩn bị cho em thi tốt nghiệp trung học, nhưng em vẫn chưa được tốt nghiệp. Anh sẽ cưới cái cô-bình-dân ấy đấy.
Giọng nàng vang ngân một nỗi buồn bã. Lê-sếch dịu dàng cầm lấy tay nàng và hỏi:
- Ma-rư-si-en-kô, em hãy nói xem nhé, em có coi anh là một thằng ngốc, ngây ngô và không chút phê phán hay không?
- Sao lại thế được! - Nàng phản đối.
- Thế em có nghĩ rằng về những đòi hỏi và mức độ tiêu chuẩn anh đứng thấp hơn hẳn những người họ hàng quen biết của anh không?... Bởi lẽ từ những điều em vừa nói thì hình như là thế. Anh, một thằng dốt hết mực, khi lấy em làm vợ, đã nhìn thấy ở em những ưu điểm mà em không hề có, phải nhờ đến khi họ ngắm em mới phát hiện ra rằng anh đã nhầm.
- Không, anh Lê-sếch, - nàng ôn hòa phản đối, - anh nhìn những khiếm khuyết của em một cách khoan dung, bởi anh yêu em.
- Vậy thì rồi họ cũng sẽ yêu thương em chứ sao.
- Cầu Chúa cho được thế.
- Nhưng nói chung tất cả những khiếm khuyết của em chỉ là điều huyễn tưởng. Anh mong sao cho tất cả các tiểu thư có được vẻ con nhà nòi như em, mong sao họ có được ngần ấy thông minh bẩm sinh, ngần ấy độ tinh tế của xúc cảm. Còn nếu nói về phép xử thế, về văn hóa giao tiếp, anh tin chắc rằng em sẽ làm quen mà không gặp một chút khó khăn nào và em sẽ tự mình tiếp thu khi nào em muốn. Có điều chớ tiếp thu nhiều quá, vì anh không muốn có một người vợ thông minh hơn mình quá nhiều đâu đấy.
- Điều đó thì anh đừng lo - nàng cười.
- Ấy, nhưng đó chính là điều anh lo nhiều hơn cả, - chàng làm bộ nghiêm trang. - Em có biết anh nhận ra Ma-rư-si-en-ka của mình là người thông minh vào lúc nào không?
- Em không biết.
- Khi mà cô ta không hề nói gì cho anh về những cuộc đụng độ trong thị trấn ấy mà. Anh có thể nghi ngờ rằng anh chàng Xô-bếch kia, người đã đứng ra bảo vệ em, chắc hẳn phải có một chút quyền gì để làm việc đó. Nhưng em đã nghĩ rất đúng: ta sẽ không giải thích gì với Lê-sếch hết, vì nếu anh chàng đã dám nảy ra nỗi nghi ngờ gớm ghiếc kia, thì chàng ta không đáng được giải thích nữa kia.
Ma-rư-sia không nhớ là lúc ấy nàng có nghĩ thế không, nhưng không phản đối.
- Em chỉ không muốn kéo anh vào những chuyện phiền lòng kia mà thôi, - nàng nói.
- Thế thì lại không hay. Em coi ai là người bảo vệ em nếu không phải là anh?
Chàng trầm ngâm rồi nói thêm:
- Về phía mình, một hôm nào đó anh cũng phải rẽ vào bưu điện bắt tay anh chàng Xô-bếch kia mới được. Việc anh chàng dám cả gan yêu em thật là việc hỗn hào, nhưng anh ta đã hành động như một người đàn ông trung thực.
Mặt trời đã xuống rất thấp. Thông thường, vào giờ này họ đã sửa soạn ra về, nhưng hôm nay họ còn nhiều chuyện phải bàn. Họ thống nhất với nhau là sáng mai Ma-rư-sia sẽ báo cho bà Skốp-kô-va về chuyện đính hôn và việc nàng sẽ không làm công ở hiệu của bà lâu nữa.
- Em cứ nói với bà ta rằng, - Lê-sếch đề nghị, - nếu bà ấy xem là bị thiệt, thì anh sẽ hoàn toàn trả lại cho bà ấy số tiền mà bà ấy tính toán.
- Anh không hiểu bà ấy, - Ma-rư-sia đáp. Bà ấy sẽ không tính toán tiền nong gì đâu, vì em cũng đã đền công bà ấy bằng việc làm của mình rồi. Bà ấy sẽ cảm thấy bị xúc phạm hết sức nếu đề cập đến chuyện đó. Đó là một người phụ nữ rất tốt. Nhưng em lo chuyện khác kia: bà ấy sẽ không tin vào chuyện đính hôn.
- Thế thì anh sẽ đến, có lẽ vào khoảng gần trưa, và bà ấy sẽ được nghe điều đó từ chính miệng anh. Dù sao em cũng nên gói ghém sẵn đồ đạc nhé.
- Lê-sku! Anh thân yêu của em, em đã làm gì để xứng đáng được sung sướng thế này!
Chàng ôm chặt lấy nàng và hết sức chân thành ghì sát vào mình. Lòng chàng tràn ngập một niềm sung sướng không diễn tả nổi, rằng đối với cô gái này, cô gái không có một ai thân thiết trên đời, chàng đang là tất cả, sẽ là tất cả. Và tự chàng cũng chợt cảm thấy ngạc nhiên với chính mình. Đã biết bao lần chàng được ôm vào vòng tay những người phụ nữ, thế mà chưa khi nào chàng cảm thấy một thứ gì khác ngoài dục vọng. Tại sao trong quan hệ với người thiếu nữ duy nhất này, người mà chắc chắn chàng khao khát hơn bất cứ một thứ gì trên trái đất, ngay cả dục vọng trong chàng cũng khác hẳn, nó tràn ngập một tình yêu không hề suy suyển và một lòng tôn kính gần như tôn giáo. Ngày nào, trong những tháng đầu mới quen biết Ma-rư-sia, chàng nhìn nàng cũng như nhìn tất cả những người con gái khác. Giá như hồi ấy nàng cũng chỉ có một mình với chàng như lúc này... Chắc hẳn không có gì có thể ngăn nổi chàng không phạm phải cái sai lầm kinh khủng nọ.
- Ơn Chúa là đã không xảy ra chuyện đó, - chàng nghĩ thầm.
Họ còn đi dạo rất lâu trong rừng và mãi đến khi trời gần tối hẳn họ mới quyết định quay về. Qua phần rừng có nhiều hốc cây đổ và rễ cây, họ đi xe rất chậm. Vả chăng cũng chẳng có điều gì đáng ngại. Lê-sếch thuộc đường như thuộc một chiếc túi của riêng mình, chàng thuộc từng vết bánh xe, từng hòn đá, từng chỗ ngoặt trên đường. Giá có tối mò chàng cũng vẫn lên được đường cái quan, còn trong ánh sáng của ngọn đèn pha rất mạnh, họ có thể phóng hết ga mà vẫn an toàn.
Ít nhất thì cả hai cùng nghĩ thế.
Đúng vào lúc chiếc xe mô-tô lao ra khỏi rừng, tiếng động cơ rầm rĩ của nó làm náo động cả vùng bình nguyên đang yên giấc, vang đến tận con đường cái quan, thì có bóng một người đàn ông chợt xuất hiện ở một trong những chỗ ngoặt của con đường nhánh.
Cựu học sinh trường dòng Zê-nôn chờ ở đấy đã lâu. Y đã ngủ quên mấy tiếng đồng hồ trong cái rãnh bên đường và sợ rằng trong khi y ngủ có thể chiếc mô-tô đã quay trở lại đường cái mất rồi chăng. May thay, nỗi lo ấy hóa ra thiếu cơ sở. Tiếng máy vang lại từ khu rừng Vi-xtru-xki, thỉnh thoảng từ những chỗ cao của con đường chợt loáng lên ánh xanh lục của cây cỏ xa xa giữa những lùm cây tối đen, khi bị ánh sáng đèn pha rọi vào.
- Giờ thì chúng mày không thể thoát khỏi tay tao. - Zê-nôn lẩm bẩm.
Từ suốt một tuần nay y uống say bí tỉ. Xin được của bà dì ở Svi-en-chia-nư vài chục zuốt-ty, trên đường quay về Ra-đô-li-xki, lúc thì đi bộ, lúc đi nhờ xe ngựa họa chăng gặp thuận đường, y không bỏ qua một quán rượu, một quán ăn nào cả. Y trở lại để một lần nữa xin cha tha thứ, song y không tin là sẽ được tha, vì tuyệt vọng, y nốc vốt-ca đến hoàn toàn say khướt. Khi thấy chiếc mô-tô của nhà Trưn-xki trên đường hồi chiều và nhận ra cả hai, những kẻ đã làm cho y bị đuổi ra khỏi nhà, trong đầu óc đang say quay cuồng kia chợt nổi lên lòng hằn thù và khát vọng báo thù.
- Giờ thì chúng nó phải đền tội vì nỗi đau khổ của ta, - y tự nhủ.
Y biết rõ rằng họ sẽ phải trở về bằng đường này, không hề có đường vòng nào khác. Y ngồi trong rãnh sau chỗ ngoặt và rình.
Trong đầu y vẫn ong ong, người vẫn ngật ngà ngật ngưỡng, nhưng giờ đây, khi nghe tiếng mô-tô đang tiến lại gần, y bắt tay vào hành động rất nhanh nhẹn và có kế hoạch. Y đã tính toán chính xác tất cả. Ngay sau chỗ ngoặt con đường dốc lên cao khá nhiều và Trưn-xki sẽ phải nhấn thêm ga, chàng sẽ can đảm mà thêm ga vì chỗ ngoặt không gấp là bao.
Ngay sau chỗ ngoặt chàng sẽ trông thấy vật chướng ngại không hề lường trước và khi ấy đã quá muộn màng để phanh xe, khi ấy sẽ không có cách nào khác thoát khỏi tai họa.
Vật liệu để làm chướng ngại Zê-nôn đã chuẩn bị sẵn. Đó là hai khúc gỗ mới chớm bị mục, khá to mà y tìm được trong lùm cây và cả một đống đá mà trong rãnh, không thiếu.
Lúc này, không để phí thì giờ, y mang tất cả những thứ ấy lên mặt đường và đặt một cách tuần tự chắn ngang đường. Con đường hoàn toàn bị chặn ngang, không thể có cách nào vòng tránh chướng ngại nữa. Hai bên con đường hẹp là những rãnh sâu, mép ngoài của rãnh vượt cao hơn nhiều so với mép trong. Vả lại những lùm cây mọc dày đã tạo nên hai bức tường dọc hai bên đường.
Trời chưa thật tối lắm, Zê-nôn đưa mắt ngắm nhìn một lần nữa công trình của hắn với một vẻ bằng lòng buồn bã. Hắn đã định cất bước đi về phía đường cái quan thì chợt nghĩ ra rằng nếu nấp trong một bụi cây gần vật chắn hắn có thể yên tâm theo dõi hiệu quả công cuộc báo thù của mình.
- Ít nhất tao cũng được thấy chúng mày bị gãy cổ ra sao, - hắn mỉm cười.
Bị trượt mấy lần trên sườn rãnh dốc lưng, nhưng rốt cuộc hắn cũng bò được lên trên, rẽ cành cây ra và ngả người xuống dưới những bụi rậm một cách thoải mái. Đài quan sát được chọn lựa thật tuyệt. Chỉ cần phải nằm thật yên và chờ cho đến khi bọn chúng vỡ sọ, rồi sau đó bước ra đường cái quan trở về thị trấn. Không một kẻ nào có thể chứng minh rằng chính hắn đã đặt vật chướng ngại, không một ai trông thấy hắn ở đây, còn cái gã nông dân mà hắn đi nhờ xe từ tửu quán Vi-xkun-xki thì đã đi về phía Ô-smia-nai rồi. Vả lại gã cũng chẳng hề biết mình đã chở ai. Còn hai đứa kia thì phải đến sáng người ta mới có thể tìm thấy xác ở đây. Ban đêm, không ai đi lại con đường này, chứ không như trên đường cái quan, xe ngựa thường đi ra ga đón chuyến tàu sớm hoặc đến Lu-đơ-vi-kốp chở gạch.
- Tất nhiên người ta có thể nghi, - Zê-nôn nghĩ bụng, - đã nhiều lần mình đe rồi. Nhưng người ta sẽ không tìm nổi một bằng chứng nào buộc tội mình hết. Còn mình thì trả được nỗi căm tức về chuyện xúc phạm... Mà lại còn được thấy một cảnh mê ly nữa chứ... Cảnh này có phải ngày nào cũng xảy ra đâu!...
Những giây phút nối nhau trôi qua, những giây phút nối nhau trôi qua, những giây phút mà hắn thấy dài hàng giờ. Tiếng động cơ tiến lại gần, mỗi lúc một to hơn. Chỉ còn không đến nửa cây số nữa chia cách họ với cái tai nạn không sao tránh khỏi...
- Trừ phi có ma quỷ báo trước cho hắn, - Zê-nôn thoáng nghĩ.
Nhưng không có ai báo trước cho Trưn-xki cả. Ngược lại nhận thấy rằng trời khá lạnh và Ma-rư-sia có thể bị cảm, hơn nữa nếu bên kia cầu đường tối hơn nhiều, nên chàng dấn thêm ga nữa.
Luồng ánh sáng trắng chói mắt chọc thẳng vào đêm tối trước mặt họ, rẽ đôi bóng tối về hai bên để dọn đường. Còn hai chỗ ngoặt nữa, sau chỗ ngoặt thứ hai là một cái gò khá thoải rồi đến đường cái quan. Lê-sếch đang nghĩ đến ngày mai, nghĩ đến cuộc nói chuyện quyết định với cha mẹ, nghĩ đến việc sẽ giới thiệu Ma-rư-sia với họ ra sao, nghĩ về niềm hạnh phúc lớn lao của mình, về những buổi chiều chỉ có tay đôi, về những sáng mai kia họ cũng tỉnh giấc để lần thứ một nghìn khẳng định rằng hạnh phúc của họ không phải là một giấc chiêm bao, mà là sự thực... Chàng nghĩ đến cái bàn bày đồ ăn cho hai người, nghĩ về nàng, người con gái vui tươi, rạng ngời và trong sáng sẽ dọn dẹp ngôi nhà của chàng, ngôi nhà của cả hai...
Và đột nhiên chàng nhìn thấy...
Trước khi ý nghĩ kịp lướt qua não, trước khi chàng kịp hiểu rằng đó là cái chết, chàng đã máy móc bóp phanh, nhanh như chớp thả hai chân xuống, ấn mạnh gót giầy vào con đường đang lướt băng băng dưới vòng bánh. Những chiếc lốp xe rít lên trong một sự nỗ lực tuyệt vọng, hai vòi sỏi đá màu hung tóe tung lên về hai phía và một tiếng va chạm rất mạnh trầm đục.
Rồi tất cả lặng đi.
Quang cảnh quả là không xoàng và Zê-nôn không hề bỏ qua một thời đoạn nào, không hề bỏ qua một chớp mắt nào. Hắn nhìn thấy chiếc xe lao ra từ chỗ ngoặt, thấy những cố gắng tuyệt vọng của người lái, thấy cái lúc chiếc xe đâm vào vật chướng ngại và hai thân người tung lên cao trong không khí với một dáng điệu lạ lỳ.
Rồi im lặng bao trùm.
Với một sự tỉnh táo đến lạ lùng hắn hiểu rõ điều gì vừa xảy ra. Hắn tỉnh như trong miệng chưa hề có một giọt rượu nào. Hắn đã trả được mối thù. Nơi kia, trên mặt đường, họ đang nằm, hoặc đã chết, hoặc bị trọng thương. Hắn đã trả được mối thù mà hoàn toàn không cảm thấy gì, hay đúng hơn, thấy trong lòng mình là cả một nỗi trống rỗng hoàn toàn. Và cả sự thản nhiên câm lặng lạ lùng kia nữa.
Hắn bước xuống đường. Bên trái, bắn xa chướng ngại vật là chiếc mô-tô, Zê-nôn bật diêm. Đó là một đống sắt thép rúm ró. Hắn bước tiếp và lại bật lửa soi đường.
Họ nằm không xa nhau. Cô gái bị ném đi xa hơn. Zê-nôn cúi xuống nhìn chàng trai. Tay chân chàng dang ra, không theo tư thế nào cả, đầu chàng rụt vào vai. Trông chàng như một hình nộm mềm oặt. Phần dưới mặt bị dập nát, máu đang chảy ra từ cái miệng há rộng. Mắt chàng nhắm nghiền.
Nàng nằm cách xa chàng hai bước chân. Nàng úp mặt xuống đất, với hai cánh tay co lại, dường như nàng đang khóc, dường như nàng bình tĩnh ngả người xuống đấy để được khóc than cho thỏa, nàng nằm theo tư thế mà tất cả những người phụ nữ đều nằm khi khóc. Trên người nàng không có dấu hiệu gì chứng tỏ nàng bị làm sao. Zê-nôn quẹt một cây diêm nữa vào vỏ bao và cúi xuống gần Ma-rư-sia để nhìn ngang vào mặt nàng. Và khi ấy hắn trông thấy một vùng đẫm máu trong làn tóc.
Hắn ngoái nhìn lại phía sau một lần nữa. Hắn cảm thấy hình như Trưn-xki vừa rên. Song chắc đó chỉ là ảo giác.
Hắn cho bao diêm vào túi rồi bước đi. Hắn bước đi, mỗi lúc một nhanh hơn, không rõ tại sao? Trong đầu hắn nảy ra một điều gì đó rất lạ lùng. Hắn cảm thấy một cảm giác mới, chưa từng biết, một cảm giác kinh khủng dần dần chiếm lấy con người hắn. Phải, hắn sợ, sợ kinh người, không phải sợ những người đang nằm trên đường kia, mà là sợ chính mình, sợ chính mình trong sự trống trải này, trong đêm tối mịt mù, trong cái ý thức rằng ngay gần đây thôi, ngay bên cạnh, ngay sau lưng hắn, gần như ngay chính trong người hắn, có một kẻ khác nữa, khủng khiếp, dữ tợn, ma quái...
- Thằng giết người!
Và đột nhiên hắn co chân chạy. Từ lồng ngực hổn hển thở bật ra một tiếng kêu:
- Cứu với! Cứu với! Cứu với!...
Có tiếng lọc cọc trên đường cái. Nơi ấy có người!...
- Cứu tôi với! Cứu với! Thằng giết người!...
Tiếng kêu biến thành tiếng hú, một tiếng hú hoang dã, thú vật, một tiếng hú không thể gọi tên, trong đó không sao phân biệt nổi lời, chỉ có nỗi hãi hùng điên loạn và lời cầu xin đầy tuyệt vọng mà thôi.
Chưa có phản hồi