ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN SỐ LẠ
Vào cuối những năm 40 của thế kỷ XX, đã khám phá ra những đại biểu đầu tiên của một loại hađron mới - các hyperon Λ và các meson K. Điều đáng ngạc nhiên là Λ và K luôn luôn được sinh ra cùng nhau và không bao giờ được sinh ra đơn lẻ. Ví dụ, phản ứng pion với proton Λ0 có vẻ như đã xảy ra, còn về mặt năng lượng thì phản ứng có lợi hơn Λ0 không bị cấm đoán bởi bất cứ điều gì thì lại không xảy ra. Để mô tả sự kiện khá kỳ lạ này các nhà vật lý Mỹ M. Gell - Mann và A. Pais đã đưa vào một số lượng tử mới gọi là số lạ s. Tất cả các hađron được biết trước đó (các nucleon và meson) đều có giá trị s = 0. Các meson K có giá trị s = 1, còn các hyperon A có giá trị s = -1 (các phản hạt nhận các giá trị trái dấu). Điều đó, cho phép đưa ra định luật bảo toàn số lạ (năm 1953) đối với các tưong tác mạnh: tổng các số lạ của những hạt va chạm bằng tổng các số lạ của các hạt được sinh ra. Ví dụ trong trường hợp đầu 0 + 0 = l + (-l), còn đối với trường hợp sau
Việc đưa vào một số lượng tử mới, bảo toàn trong các tương tác mạnh, cho thấy sự có mặt của một đối xứng bên trong lớn hơn. Năm 1961, Gell - Mann, sau khi mở rộng nhóm đối xứng trong của các hađron tới SU(3) với các nhóm bội thứ nguyên 3,8,10, v.v… đã tìm được sự mở rộng đúng đắn đối xứng đồng vị SU(2). Thực nghiệm đã xác nhận hoàn toàn cách phân loại này. Chú ý rằng, vào lúc Gell - Mann công bố công trình của mình dưới tên gọi cầu kỳ ''Bát chính đạo'' thì không phải tất cả các hađron đều đã được phát hiện. Từ các kết quả thu được bởi Gell-Mann suy ra rằng cần phải tồn tại hạt có khối lượng khoảng 1680 MeV. Đúng là chỉ vừa đúng một tháng sau bài báo của Gell-Mann, người ta đã quan sát thấy hạt đó, với khối lượng 1672 MEV, đó là luận chúng xác đáng có lợi cho sơ đồ được đưa ra.
