ĐIỆN MA SÁT
Vào hôm không khí khô, dùng chiếc lược nhựa chải đầu, tóc sẽ bị hút vào chiếc lược. Nếu đem những mảnh giấy vụn lại gần, giấy vụn cũng sẽ bị chiếc lược hút lấy. Các loại vật thể khi đem chà xát lại hút được các vật nhẹ, người ta gọi đó là hiện tượng ma sát.
Đem hai vật bất kỳ cọ xát với nhau sẽ sinh ra điện. Vào giữa thế kỷ XVIII nhà khoa học Mỹ Franklin qua nghiên cứu và phân tích đã nhận thấy có hai loại điện, có tính chất khác nhau gọi là điện dương và điện âm. Khi hai vật cọ xát với nhau sẽ mang điện, nếu không mang điện dương thì sẽ mang điện âm. Trong khoa học người ta qui định: Dùng lụa chà xát thuỷ tinh sẽ thu được một loại điện có tính chất giống nhau đó là điện dương. Nếu dùng da lông thú xát lên cao su ta sẽ được loại điện âm.
Điện ma sát là một hiện tượng đặc thù. Các nhà khoa học cho rằng: bất kỳ vật thể nào cũng do nguyên tử tạo nên. Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện dương và điện âm, các điện tử chuyển động quanh hạt nhân. Trong điều kiện thường, số điện tích dương của hạt nhân bằng số điện tích âm chạy quanh hạt nhân, nên nguyên tử là trung hoà về điện. Số điện tích dương của hạt nhân rất khó thay đổi nhưng số điện tử ở bên ngoài có thể bứt khỏi sự ràng buộc của hạt nhân và chuyển sang vật thể khác, làm cho số điện tích âm ở bên ngoài có thế thay đổi. Khi vật thể bị mất số diện tử bên ngoài, số điện tử bên ngoài so với điện tích dương của hạt nhân ít hơn, nên toàn bộ nguyên tử biểu hiện ra bên ngoài là mang điện dương. Còn vật thể vốn trung tính khi nhận được điện tử sẽ biểu hiện mang điện âm.
Khi hai vật thể ma sát với nhau, trong đó sẽ có một vật bị mất một số điện tử, một vật thể sẽ nhận điện tử. Dùng đũa thuỷ tinh cọ xát với lụa, điện tử của thuỷ tinh sẽ chuyển sang mảnh lụa nên thuỷ tinh thiếu điện tử sẽ tích điện dương, còn mảnh lụa sẽ mang điện âm. Dùng que cao su xát vào tấm lông thú, các điện tử từ tấm lông thú sẽ chuyển sang que cao su, tấm lông thú sẽ mang điện dương, que cao su sẽ mang điện âm.
Từ đó có thể thấy, sự ma sát không sinh ra điện, mà chỉ là việc chuyển điện tử tồn tại khách quan trên một vật thể sang một vật thể khác.
