CÁC NGÔI SAO ĐẠO HÀNG
Các ngôi sao đạo hàng là những ngôi sao được dùng trong hàng không, hàng hải và du hành vũ trụ để xác định vị trí và hướng tàu. Trong số 6000 sao mà mắt thường nhìn thấy, có 26 ngôi sao đạo hàng. Đó là những ngôi sao sáng nhất khoảng đến cấp 2. Đối với tất cả các sao này người ta lập bảng độ cao và độ phương để dễ bề giải quyết các nhiệm vụ đạo hàng (hoa tiêu).
Ở bán cầu Bắc người ta sử dụng 18 sao đạo hàng. Trên nửa thiên cầu bắc: có các sao Bắc Cực, Arcturus, Vega, Capella, Alioth, Pollux, Altair, Regulus, Alđebaran, Đeneb, Betelgeuse, Procyon và Alpheratz (sao 
Andromedae có 3 tên: Alpheratz, Alpharet và Sirrah; những người hoa tiêu chọn tên Alpheratz). Thêm vào 13 sao nói trên có 5 sao của nửa thiên cầu nam: Sirius, Rigel, Spica, Antares và Fomalhaut.
Ta hãy hình dung bản đồ sao của nửa thiên cầu bắc. Ở tâm của nó là sao Bắc Cực, phía dưới là chòm Gấu Lớn với các chòm lân cận. Chúng ta không cần tới mạng tọa độ, cũng không cần ranh giới của các chòm sao, bởi lẽ trên bầu trời thực cũng không có chúng. Ta sẽ học cách định hướng chỉ theo các đường nét đặc trưng của các chòm sao và theo vị trí của các sao sáng.
Để tiện cho việc tìm các sao đạo hàng nhìn thấy được ở bán cầu Bắc của Trái Đất, người ta chia bầu trời sao ra làm ba vùng (miền): dưới, bên phải và bên trái.
Ở miền dưới có các chòm Gấu Lớn, Gấu Nhỏ, Mục Phu, Trinh Nữ, Bọ Cạp và Sư Tử. Ranh giới ước lệ của miền này đi từ sao Bắc Cực sang phải chếch xuống dưới và sang trái chếch xuống dưới. Ngôi sao sáng nhất miền này là Arcturus (bên trái phía dưới). Cái “cán” gàu của chòm Gấu lớn chỉ vào nó. Ngôi sao sáng bên phải phía dưới là Regulus ( Leonis).
Ở miền bên phải có các chòm Thợ Săn, Con Trâu, Ngự Phu, Song Tử, Chó Lớn và Chó Nhỏ. Các ngôi sao sáng nhất : Sirius (trên bản đồ không có nó vì nó ở nửa thiên cầu nam) và Capella, tiếp đến là Rige1(nó cũng không xuất hiện trên bản đồ) và Betelgeuse của chòm Thợ Săn (ở mép bên phải bản đồ). Cao hơn một chút là Alđebaran của chòm Con Trâu, còn thấp hơn ở rìa là Procyon của chòm Chó Nhỏ.
Ở miền bên trái có các chòm Cây Đàn, Thiên Nga, Đại Bàng, Ngựa Bay Tiên Nữ, Con Cừu và Cá Phương Nam. Sao sáng nhất ở đây là Vega, cùng với Altair và Đeneb tạo thành tam giác đặc thù.
Để đạo hàng ở bán cầu Nam của Trái Đất người ta sử dụng 24 sao đạo hàng, trong đó 16 sao là ở bán cầu Bắc (trừ sao Bắc Cực và Betelgeuse). Cộng vào số đó còn 8 sao: một sao là Hama, thuộc chòm sao bắc là Con Cừu, bảy sao còn lại thuộc các chòm sao nam: Canopus ( Carinae), Achernar ( Eridani), Peacock (nghĩa là Con Công) ( Pavonis), Mimosa (
Crucis), Toliman ( Centauri), Atria ( Trtanguli Australis) và Kaus Australis (
Sagittarii).
Chòm sao đạo hàng nổi tiếng nhất ở đây là chòm Chữ Thập Phương Nam. Cái "tay chạc" dài nhất của nó gần như chỉ vào trên cực nam. Thiên cực nam nằm trong chòm sao Nam Cực nhưng không có sao sáng.
Muốn xác định không nhầm lẫn một sao đạo hàng thì biết nó nằm ở chòm sao nào chưa đủ. Bởi vì nếu bầu trời có mây thì chỉ quan sát được một phần các sao. Trong các chuyến bay vũ trụ lại có hạn chế khác: qua ô cửa sổ chỉ nhìn thấy một vùng trời nhỏ. Vì thế cần phải học cách nhanh chóng tìm ra ngôi sao đạo hàng cần thiết theo màu sắc và độ sáng.
Vào một tối trời quang, bạn hãy cố gắng nhìn cho kỹ các sao đạo hàng trên trời mà bất cứ người hoa tiêu nào cũng thuộc lòng. Hãy luyện tập đi biết đâu sẽ có lúc bạn cần đến.
