Tôn giáo
Theo số liệu thống kê năm 2001, trong số mười người Canada thì có đến bảy người theo đạo Thiên chúa hoặc đạo Tin lành. Các cuộc thống kê cũng cho thấy có một sự suy giảm lâu dài số lượng người theo đạo Tin lành. Còn số người theo đạo Thiên chúa thì gia tăng chút ít trong thập kỷ 1990, nhưng tỉ lệ so với tổng dân số thì lại giảm chút ít. Trong khi đó, số người Canada theo các đạo như đạo Hồi, đạo Hindu, đạo Sikh và đạo Phật thì lại gia tăng.
Phần lớn sự thay đổi về tỉ lệ giữa các tôn giáo trong vòng vài thập kỷ vừa qua là kết quả của sự thay đổi trong việc nhập cư. Theo đó, số lượng người theo đạo Tin lành, vốn chiếm ưu thế trong vòng 70 năm qua, đã suy giảm, một phần vì những tín đồ của đạo này đã lớn tuổi, và lớp trẻ tiếp tục theo đạo này lại ít đi.
Trong năm 2001, đạo Thiên chúa vẫn có số lượng tín đồ đông nhất, với khoảng 12,8 triệu người, chiếm tỉ lệ 43%, so với tỉ lệ 45% của năm 1991. Tỉ lệ người theo đạo Tin lành, đạo chiếm đa số thứ hai, đã giảm từ 35% xuồng còn 29%, với số lượng là 8,7 triệu người.
Tính chung, hai nhóm đạo này chiếm tỉ lệ 72% dân số trong năm 2001, so với 80% của một thập kỷ về trước.
Số liệu của năm 2001 cũng cho thấy số người tự nhận là 'công giáo' nói chung, không phân biệt Thiên chúa, Tin lành hay Thiên chúa Chính thống, lại gia tăng tới 121%, với số lượng là 780.400 người, chiếm 2,6% dân số. Đây là sự gia tăng lớn nhất trong số tất cả các tôn giáo ở Canada.
Ngoài ra, số lượng người không theo một tôn giáo nào cũng gia tăng. Số này chiếm tới 16% trong năm 2001, so với 12% của một thập kỷ về trước.
Thiên chúa giáo La Mã: tôn giáo đông nhất ở Canada
Trong khoảng từ 1991 đến 2001, số lượng người của Thiên chúa giáo La Mã có gia tăng phần nào, trong khi số lượng của đạo Tin lành lại sút giảm. Trong vòng hơn 100 năm về trước, đạo Tin lành vượt xa về số lượng so với đạo Thiên chúa. Trong năm 1901, tỉ lệ người theo đạo Tin lành chiếm tới 56% dân số Canada, so với 42% của Thiên chúa giáo.
Điều này phản ánh mô hình nhập cư của thời kỳ đó. Trước năm 1961, hầu hết người Âu nhập cư đến từ Anh Quốc, Ý, Đức và Hà Lan. Nhưng đến năm 1971, lần đầu tiên từ khi thành lập liên bang, đạo Thiên chúa vượt trội hơn đạo Tin lành vì nguồn người nhập cư vào Canada bắt đầu thay đổi. Năm 1971, Thiên chúa giáo La Mã chiếm tỉ lệ 46%, còn Tin lành chiếm 44%.
Tỉ lệ người theo đạo Tin lành đã bắt đầu sút giảm kể từ cao điểm năm 1921 là 56%. Tỉ lệ người theo Thiên chúa giáo La Mã thì đạt đỉnh cao vào năm 1971. Một trong những lý do của sự gia tăng tín đồ Thiên chúa giáo La Mã là sự nhập cư. Trong số 1,8 triệu người đến Canada trong khoảng từ 1991 đến 2001, số người theo Thiên chúa giáo La Mã chiếm tỉ lệ 23%, cao nhất so với các tôn giáo khác.
Mặc dù tỉ lệ người Thiên chúa giáo La Mã nhập cư trong 40 năm trước sút giảm, họ vẫn giữ số lượng đông nhất trong những đợt nhập cư mới kể từ thập kỷ 1960. Những người Thiên chúa giáo La Mã chiếm tỉ lệ 39% trong những người nhập cư trước năm 1961, đã tăng lên 43% trong thời gian từ 1961 đến 1970. Người Thiên chúa giáo La Mã chiếm một phần ba trong số những người đến Canada trong hai thập kỷ 1970 và 1980.
Trong năm 2001, có khoảng một nửa số người theo Thiên chúa giáo La Mã sống ở Quebec, nơi đó họ chiếm tỉ lệ 83% dân số của tỉnh, mức cao nhất trong cả nước. Đạo Thiên chúa cũng chiếm đa số ở tỉnh New Brunswich, với tỉ lệ 54%. Trong khấp cả nước, tỉ lệ người Thiên chúa giáo khác biệt rất nhiều. Ở tỉnh British Columbia, chỉ có 37% giáo dân Thiên chúa, tỉ lệ thấp nhất nước.
Đạo Tin lành vẫn là Tôn giáo lớn thứ hai
Trong năm 2001, số giáo dân theo đạo Tin lành vẫn chiếm tỉ lệ lớn thứ hai ở Canada. Hầu hết sự suy giảm tín đồ của đạo Tin lành trong thập kỷ 1990 xuất hiện trong sáu giáo phái lớn nhất của tôn giáo này. Chỉ có một nhóm là có sự gia tăng tín đồ: giáo phái Baptist, đã gia tăng 10%, với tổng số giáo dân là 729.500.
Số lượng suy giảm nhiều nhất là ở giáo phái Presbyterian (Giáo hội Trưởng lão), với tỉ lệ suy giảm là 36%, chỉ còn 409.800 giáo dân. Giáo phái Pentecostal có mức suy giảm đứng thứ hai, với tỉ lệ 15%, chỉ còn 369.500 người. Giáo phái United Church sút giảm 8%, còn 2,8 triệu tín đồ; giáo phái Anglican (giáo phái Anh) giảm 7%, còn khoảng 2 triệu người; và giáo phái Lutheran giảm 5%, còn 606.600 người.
Trái lại, một số giáo phái nhỏ của đạo Tin lành lại có số giáo dân gia tăng. Những giáo phái gia tăng nhiều nhất trong năm 1991 gồm có giáo phái Evangelical (phái Phúc Âm) tăng 48% lên 66.700 người; giáo phái Hutterite tăng 22% lên 26.300 người; giáo phái Adventist tăng 20% lên 62.900 người.
Hai nhân tố chính trong sự suy giảm của các giáo phái Tin lành là sự nhập cư và tình trạng có ít thanh niên theo đạo. Nhiều tín đồ của đạo này là con cháu của những người nhập cư từ Âu châu, đã đến Canada từ trước năm 1961.
Kể từ năm 1961, tỉ lệ người theo đạo Tin lành trong số những người nhập cư vào Canada đã giảm dần dần. Người theo đạo Tin lành chiếm 4 trong số 10 người nhập cư (39%) đến Canada từ trước năm 1961. Tỉ lệ này đã giảm xuống chỉ còn 1 trong số 10 người (11%) đến Canada trong thập kỷ
Sự Tăng trưởng của đạo Hồi, đạo Hindu, đạo Sikh và đạo Phật
Sự thay đổi tỉ lệ giữa các tôn giáo lệ thuộc vào sự thay đổi về nhập cư, theo đó ngày càng có nhiều người nhập cư không phải đến từ châu Âu, mà từ châu Á và Trung Đông.
Trong số các tôn giáo này, người theo đạo Hồi đã gia tăng nhiều nhất, gần như gấp đôi, từ 253.300 người vào năm 1991 tăng lên 579.600 người năm 2001. Số lượng người Hồi giáo này chiếm tỉ lệ 2% trong tổng số dân Canada, so với l% của một thập kỷ trước đó.
Số người theo đạo Hindu đã gia tăng 89%, lên 297.200 người. Số giáo dân của đạo Sikh cũng gia tăng 89%, lên 278.400 người. Trong khi đó số lượng Phật tử gia tăng 84%, lên khoảng 300.300 người. Mỗi một tôn giáo này chiếm tỉ lệ khoảng 1% trong tổng dân số của Canada.
Sự di dân là nhân tố chính trong sự gia tăng của tất cả các tôn giáo này. Tỉ lệ người nhập cư vào Canada với một trong những tôn giáo này đã gia tăng theo từng đợt sóng nhập cư kể từ thập kỷ 1960. Trong số 1,8 triệu người nhập cư vào thập kỷ 1990, người Hồi giáo chiếm 15%, người theo đạo Hindu chiếm gần 7% và người theo đạo Phật và đạo Sikh mỗi bên chiếm khoảng 5%.
Xét về mặt tuổi tác, những tôn giáo này có số giáo dân tương đối trẻ. Tuổi trung bình của giáo dân Hồi giáo là 28, của đạo Sikh là 30, đạo Hindu là 32; tất cả đều ở dưới mức tuổi trung bình của cả nước là 37.
Trong năm 2001, Ontario là nơi tập trung 78% người của đạo Hindu ở Canada, 61% người của đạo Hồi, 38% của đạo Sikh. Gần một nửa giáo dân của đạo Sikh sống ở tỉnh British Columbia.
Chính thống giáo
Chỉ có 479.600 người theo Chính thống giáo Thiên chúa, theo thống kê năm 2001. Con số này đã gia tăng 24% kể từ năm 1991. Số giáo dân này chiếm tỉ lệ 1,6% tổng dân số Canada, gia tăng chút đỉnh từ tỉ lệ 1,4% của năm 1991.
Trong số các giáo phái của Chính thống giáo, hai giáo phái lớn nhất là Chính thống giáo Hy Lạp và Chính thống giáo Ukrainia đã sút giảm giáo dân trong thập kỷ 1990. Trong khi đó, số giáo dân của hai giáo phái khác là Chính thống giáo Serbia và Chính thống giáo Nga đã gấp đôi số giáo dân.
Có khoảng 215.200 người theo Chính thống giáo Hy Lạp, giảm 7% so với năm 1991. Trong khi đó Chính thống giáo Ukrainia cũng giảm 5%, chỉ còn 32.700 giáo dân. Tuổi bình quân của các giáo phái này lại cao hơn so với tuổi bình quân của cả nước, với 41 tuổi cho Chính thống giáo Hy Lạp và 46 tuổi cho Chính thống giáo Ukrainia.
Theo số liệu thống kê, có 20.500 người theo Chính thống giáo Serbia, gia tăng từ con số 10.000 người của năm 1991; và có l5.600 người theo Chính thống giáo Nga, gia tăng từ con số 6.600 của năm 1991. Sự gia tăng này là do số lượng người nhập cư gia tăng từ những nước Yugosiavia và Liên Xô trước kia.
Sự Gia tăng của người Do Thái giáo
Số lượng người theo Do Thái giáo đã gia tăng 3,7% trong thập kỷ 1990, lên 330.000 người.
Trong năm 2001, số người Do Thái giáo này chiếm tỉ lệ 11% trong tổng dân số của Canada, và hầu như không đổi trong suốt một thập kỷ vừa qua. Trên một nửa số giáo dân này, khoảng 190.800 người, sống ở Ontario. Theo số liệu thống kê, khoảng một phần ba (31%) người theo Do Thái giáo đã sinh ra ở ngoài Canada. Tuy nhiên số giáo dân này chỉ chiếm tỉ lệ 1% trong số 1,8 triệu người nhập cư vào Canada trong thập kỷ 1990.
Số giáo dân của Do Thái giáo này có tuổi bình quân khá cao. Tuổi trung bình của người theo Do Thái giáo là 41,5 tuổi, so với tuổi bình quân của cả dân số Canada là 37 tuổi.
Thành phần Không có Tôn giáo
Trước năm 1971, chỉ có dưới 1% dân số Canada tự nhận là không theo một tôn giáo nào cả. Đến năm 2001, tỉ lệ này đã tăng lên đến 16%, chiếm con số 4,8 triệu người.
Sự nhập cư là một nhân tố tác động đến việc gia tăng số người không có tôn giáo. Một phần năm số người nhập cư vào Canada trong khoảng từ 1991 đến 2001 là không có tôn giáo, đặc biệt là những người sinh ra ở Trung Quốc, Hồng Kông và Đài Loan.
Tính trung bình, những người không có tôn giáo này có độ tuổi tác hơn dân số chung của Canada. Trong số họ, gần 40% ở độ tuổi từ 24 tuổi trở xuống, so với 33% của dân số Canada. Tuổi bình quân của nhóm người này là 33, dưới mức tuổi bình quân 37 của toàn bộ dân số. Trong số này nam có tỉ lệ cao hơn nữ.
Có khoảng 37% dân số của tỉnh Yukon là không có tôn giáo, chiếm tỉ lệ cao nhất trong các tỉnh và hạt ở Canada. Kế đó và British Columbia với 35% và Alberta với 23%. Trái lại, chỉ có 2% dân số ở Newfoundland và Labrador là không có tôn giáo, chiếm tỉ lệ thấp nhất trong các địa phương, kế đó là Quebec với tỉ lệ 6%.
