HUYỀN THOẠI CHÒM SAO BẮC ĐẨU
Hàng năm khoảng giữa Tháng 3 đến Tháng 4, vào những ngày đẹp trời khoảng 7 giờ tối, chúng ta có thể nhìn thấy cái đấu Bắc Đẩu (chòm Bắc Đẩu có hình dáng giống cái đấu) chỉ về hướng Đông, ấy là lúc mùa Xuân về.
Tổ tiên người Trung Quốc, trước đây hơn 2000 năm đã phát hiện ra quy luật này. Trong sách thời Hán từng ghi: "Cán Đẩu (sao Bắc Đẩu) chỉ phía Đông, dưới thiên hạ là mùa Xuân, Cán Đấu chỉ hướng Nam, dưới thiên hạ là mùa Hè, Cán Đấu chỉ hướng Tây, dưới thiên hạ là mùa Thu, Cán Đấu chỉ phía Bắc, dưới thiên hạ là mùa Đông”? Như vậy, theo hướng chỉ của Cán Đấu lúc hoàng hôn, con người có thể đoán định được bốn mùa.
Chòm sao Bắc Đẩu do 7 ngôi sao sáng hợp thành. Thời cổ người Trung Quốc gọi nó là ''Bắc Đẩu thất tinh”. Bảy ngôi sao này là: Thiên Xu, Thiên Triều, Thiên Cơ, Thiên Quyền, Ngọc Hoành, Khai Dương, Vũ Dao Quang. 3 ngôi sao tạo thành Cán Đấu cũng cong được gọi là ''chước”, 4 ngôi sao tạo thành Thân Đấu còn được gọi là ''khôi”, tức là ''sao Văn Khúc" trong truyền thuyết (thần trông coi về văn học). Tuy nhìn chòm sao này giống như cái Đấu, nhưng nhà Thiên văn học đầu thời Hán Tư Mã Thiên trong cuốn Sử ký Thiên Quang Thư lại nhìn nó thành xe của Đế Vương, nói là ''Đẩu là xe của Đế Vương dùng để đi lại trên thiên triều và đến các làng bản”? Trong bản khắc đá của Chùa Vũ Lương vùng Sơn Đông thời Đông Hán có 1 bức miêu tả vân xa Bắc Đẩu Thất Tinh. Một điều kỳ lạ là người cổ đại Ả Rập cũng nhìn sao Bắc Đẩu thành 1 chiếc xe. Khắc đá ở Chùa Vũ Lương dùng 4 ngôi sao thân Đấu tạo thành thân xe vân xa. Người Ả Rập thì nhìn chúng thành bánh xe, và 3 ngôi sao Cán Đấu thành 3 con vật kéo xe. Càng thú vị hơn nữa là bản khắc đá Vũ Lương và người Ả Rập đều chú ý tới ngôi sao bạn Khai Dương thứ 6. Trên bản khắc đá Vũ Lương có khắc 1 người nhỏ bé gọi giang cánh vọt lên không trung thể hiện như đang múa, tay phải nâng ngôi sao nhỏ có tên là ''sao phụ trợ", người Ả Rập gọi nó là ''sao thí nghiệm”? Tương truyền người cổ Ả Rập khi tuyển lính cũng dùng ngôi sao nhỏ này để đo nhãn lực tân binh. Khi họ nhìn thấy ngôi sao này thì chứng minh được người đó có nhãn lực tốt.
Người Hy Lạp cổ đại hiểu về Bắc Đẩu tinh rất sớm. Nhưng họ chỉ nhìn nó thành con gấu. Tương truyền: trong số người hầu gái của nữ thần Mặt trăng và săn bắn có một nữ tỳ rất xinh đẹp. Cô ta được nhà Vua, và cả các vị Thần đều đem lòng yêu mến. Từ đó, cô sinh được 1 cậu con trai, điều này đã làm cho 1 vị Thần khác ghen ghét và dùng phép thần biến cô thành 1 con gấu. Cùng với thời gian cậu bé con nữ tỳ kia đã thành một chàng trai. Một hôm, chàng vào rưng săn bắn, nữ tỳ (đã biến thành gấu) nhìn thấy con trai mình thì vô cùng mừng rỡ, nàng dang tay định ôm con vào lòng, quên rằng mình đã biến thành gấu, lúc này chàng trai không biết đó là mẹ mình, trước mắt chàng chỉ là 1 con gấu liền giơ cung tên lên ngắm; đúng lúc đó, Vua của các vị Thần ở trên trời nhìn thấy, ngài bèn biến chàng trai thành chú gấu nhỏ, và đưa cả hai mẹ con họ lên trời, thành hai ngôi sao Đại Hùng tinh (Chòm Sao Gấu lớn) và Tiểu Hùng tinh (Chòm Sao Gấu nhỏ). Đuôi nhỏ của chòm Sao Gấu nhỏ chính là Sao Bắc Cực. Các ngôi sao khác đều bay vòng quanh Sao Bắc Cực. Nếu bạn nhìn từ Sao Thiên Triều đến Sao Thiên Xu và nhìn tiếp từ đó đến khoảng cách gấp 5 lần khoảng cách từ Thiên Triều đến Thiên Xu, bạn sẽ tìm thấy Sao Bắc Cực. Nó nằm ngay trên đường kéo dài của trục quay Trái đất. Đây là ngôi sao luôn luôn biểu thị hướng chính Bắc. Nếu như trong đêm tối, bạn bị mất phương hướng, bạn có thể dựa vào Sao Bắc Cực để tìm được hướng đi.
Điều thú vị nhất là sự vận động của Bắc Đẩu Thất tinh. 5 ngôi sao trong 7 ngôi sao sẽ cùng quay một tốc độ cao. Chúng cùng bay theo một hướng, còn Thiên Xu và Dao Quang lại bay đi theo hướng ngược lại. Tốc độ bay này nhanh hơn rất nhiều so với máy bay và tên lửa. Do vậy, sau 1 thời gian dài, hình mà các ngôi sao xếp thành sẽ bị thay đổi. Hiện nay, Bắc Đẩu Thất tiết mà chúng ta nhìn thấy giống như 1 cái thìa, 20 vạn năm sau nó sẽ biến thành cái xẻng.
