LÀM THẾ NÀO MỚI CÓ THỂ BAY RA KHỎI TRÁI ĐẤT?
Trên trái đất, bất luận là chúng ta quẳng đi cái gì, vật thể đó sẽ lại quay lại bề mặt, lực ném đó bất luận là bao nhiêu, vô số vật thể chỉ bay theo những đường khác nhau trên bề mặt không gian rồi cuối cùng lại quay trở về trái đất. Ví dụ, dùng lực để đá một quả bóng và bắn một quả đạn pháo lên không trung thì đều như nhau.
Đó là do tác dụng của lực hấp dẫn trên trái đất đối với vật thể: Bất kể một vật thể nào trên trái đất đều không thể thoát khỏi lực hấp dẫn của trái đất. Vậy vệ tinh nhân tạo làm thế nào để có thể bay ra khỏi trái đất, thoát khỏi lực hấp dẫn này? Đó là vì các nhà khoa học đã tạo ra một tốc độ vô cùng lớn cho nó.
Để trả lời cho câu hỏi tốc độ bao nhiêu mới có thể thoát ra khỏi trái đất, chúng ta phải nói một chút về lực li tâm. Mọi người đều biết, giữa mặt trăng và trái đất cũng có lực hấp dẫn, vậy vì sao mặt trăng lại không bị hút vào trái đất? Nguyên nhân là ở chỗ mặt trăng không ngừng chuyển động xung quanh trái đất, khi nó chuyển động như vậy thì đã sinh ra lực li tâm, lực này đủ để cân bằng lực hút của trái đất đối với mặt trăng, do đó nó bay trong vũ trụ mà không bị hút vào.
Vì vậy để phóng vệ tinh nhân tạo quay quanh trái đất mà muốn nó không rơi xuống thì cần phải làm cho nó có lực tâm cân bằng với lực hút của trái đất.
Các nhà khoa học đã tính rằng, sự lớn nhỏ của lực tâm tỉ lệ thuận với bình phương tốc độ chuyển động theo đường tròn. Từ đó có thể tính ra tốc độ để một vật thể không quay trở lại trái đất là 7900 m/s, cũng có nghĩa là, tốc độ của một vật thể nếu đạt tới 7900 m/s thì nó sẽ mãi mãi quay tròn xung quanh trái đất mà không bị rơi xuống. Chúng ta gọi đó là ''Tốc độ vũ trụ loại 1'', cũng gọi là ''Tốc độ vòng quanh''.
7900 m/s là một tốc độ rất lớn. Chúng ta đều biết, tốc độ truyền âm thanh trên không trung là 334 m/s, tia lửa điện phát ra khi tàu chạy trong mỗi giây chỉ là 20m. Chính vì tốc độ vũ trụ loại một rất lớn nên trước khi phát minh ra tên lửa hiện đại, con người không có cách nào thực hiện được hành động vĩ đại là đưa vệ tinh nhân tạo lên vũ trụ.
Nếu tốc độ vật thể vượt quá 7900 m/s thì sẽ thế nào? Qua tính toán và thực nghiệm chúng ta thấy rằng, lúc đó quỹ đạo chuyển động của vật thể sẽ không phải theo vòng tròn mà theo hình bầu dục. Tốc độ càng lớn thì hình bầu dục sẽ càng dẹt. Khi tốc độ đạt tới 11200 m/s, hình bầu dục đó sẽ khép nhỏ lại. Cũng có thể nói là, vật thể đã thoát khỏi lực hút của trái đất, bay vào không gian của hệ hành tinh.
Do đó, chúng ta gọi con số 11200 m/s là tốc độ vũ trụ loại 2, cũng gọi là tốc độ thoát li. Con người muốn bay đến được mặt trăng hay các hành tinh khác thì phải đạt được tốc độ đó.
Nhưng vật thể khi đạt tới tốc độ vũ trụ loại 2 vẫn không thể thoát khỏi sự khống chế của mặt trời. Nếu muốn du lịch ở ngoài hệ Mặt trời thì cần đạt tới tốc độ vũ trụ loại 3, tức là tốc độ 16700m/s. Như vậy, tốc độ để thoát khỏi hệ Ngân Hà cuối cùng là bao nhiêu? Các nhà khoa học đã dự tính nó vào khoảng 110.000 ~ 120.000 m/s, chúng ta gọi đó là tốc độ vũ trụ loại 4. Nó sẽ là mơ ước và mục tiêu mà chúng ta muốn thực hiện trong tương lai.
