Anh quốc – Mũi Người Khổng Lồ
Thềm thiên nhiên khổng lồ thông ra biển
Bắc Đại Tây dương vào thời địa chất đầu tiên có đường biển hình thành giữa đại lục Bắc Mỹ đã tách rời và đại lục Âu châu vẫn còn đang phát triển. Vị trí “đầu đàn” của Bắc Đại Tây dương đã định, nhưng biên giới của nó đang ở giai đoạn hình thành và biến chuyển. Khoảng 80 triệu năm trước, bờ biển phía Tây Greenland tách rời Canada, nhưng bờ Đông Nam vẫn tiếp sát với bờ Tây Bắc của quần đảo Anh (đối diện). 20 triệu năm sau, những bờ biển này bắt đầu tách ra. Trên các đảo Say, Lamm, Mar và Eflen, hiện nay trên mũi Adnamehen của đảo Scotlanđ và Slip, Gallion Clifden và Men của Ireland ở miền Nam đều có núi lửa lớn. Những núi lửa cổ sơ ấy vào thời kỳ đầu, cảnh sắc rất hùng vĩ, nhưng ghi chép quan trọng nhất có liên quan đến tình huống thời ấy còn lưu lại là nạn đại hồng thủy cao nguyên và đá huyền vũ. Đá huyền vũ phun ra là một thứ dung nham cực nóng, tốc độ chảy xuống dốc của nó vượt hơn 48km/h. Dung nham chảy rải ra một bề mặt rất lớn. Do đó nó được mô tả là “đá huyền vũ tràn ngập”, các tảng đá dung nham vĩ đại rải khắp vùng núi lửa hoạt động. Đá huyền vũ loại đó ở vùng khác cũng có như Cao nguyên Degan Ấn Độ cách đây khoảng 40 - 60 triệu năm, đã hình thành 700.000km3.
Bất kỳ chất nóng nào gặp lạnh đều co lại, dung nham phun ra cũng không ngoại lệ. Cuối cùng dung nham lạnh đến độ có thể kết tinh, nó bắt đầu nút ra thành khối lục giác, rất giống với vết nứt kiểu mai rùa ở đáy bùn trong đầm ao khô cạn về mùa hè.
Đặc điểm chính của dung nham là vươn ra, lên lên xuống xuống, ở kẽ nứt dòng chảy có thể từ trên thông tới đáy và hình thành mạng khối đá huyền vũ độc đáo. Tất cả những cột đá huyền vũ nằm kề nhau vô cùng lạ mắt, trong khoảng đó chỉ có từng kẽ nứt nhỏ li ti.
Nhà địa chất học gọi những kẽ ấy là “thớ nứt”, về toàn bộ, nó là đá huyền vũ dạng cột. Cột điển hình rộng khoảng 46cm, nhưng cũng có cái rộng hơn hoặc nhỏ hơn một chút. Mũi Người Khổng Lồ là một biểu hiện đặc biệt toàn mỹ của hiện tượng độc đáo đó, rất hợp với đường thông cái mũi lớn của Người Khổng Lồ.
