Mariana: Đáy biển khó dò
Một kẽ nứt dưới đáy sâu thăm thẳm ven biển Phi Luật Tân
Đến nay, loài người vẫn chưa thắng nổi sự thách thức về độ sâu của đáy biển Thái Bình dương, mà “Đôi hia bảy dặm” của khoa học dù tiến bộ rất nhanh, nhưng chưa có khả năng thăm dò sự bí ẩn của bình nguyên dưới đáy biển và các đáy sâu khác. So với 63 triệu km2 lục địa, mặt đất có diện tích 36.500 vạn km2, lòng đại dương trung bình sâu 3.700m, đến nay vẫn còn rất nhiều nơi chưa có bóng dáng con người. Mãi đến nay loài người mới mò xuống đáy đại dương ở chỗ nước sâu từ 2.000-6.000 mét, tuy nhiên vẫn cần đến thiết bị rất phức tạp. Ở nơi địa chất có ý nghĩa quan trọng như núi lửa đáy biển, thường có độ sâu trên 6.000 mét được gọi là “vực biển”. Đại dương nào trên thế giới cũng đều có vực biển, nhưng đặc biệt vực biển trong Thái Bình dương lại độc đáo hơn cả. Đó chính là vực biển Mariana nằm ở phía Đông Phi Luật Tân, là cái sâu nhất trong số các vực sâu dưới đáy biển.
Thăm dò và tìm hiểu vực sâu thăm thảm xem có vật gì sống nổi, đó là sự thách thức vĩ đại. Để đo tận đáy sâu này, người ta cần có một trụ thép chắc chắn, bền bỉ, dài 11.000m. Áp lực ở chỗ sâu lên đến 1.100 áp suất. Cho đến nay, tài lực con người mới chỉ đưa được một “chuông lặn” chế bằng chất titan, nhưng chỉ xuống đến độ sâu 6.000 mét, là chỗ giáp ranh vực biển.
Theo khảo sát khoa học, dùng khí cụ truyền cảm, lưới cá điện tử và máy chụp ảnh tối tân để dò xét, đo đạc vực biển siêu sâu, đã phát hiện một quần thể động vật đặc chủng đông đúc, có các sinh vật quen thuộc và lạ lùng, bơi lượn nhởn nhơ... So với bình nguyên đại dương, tính đa dạng của động vật sống dưới vực biển đã giảm nhiều, chỉ có ít loài sao biển, rắn và những quần thể khác như cá sủng, bông thùa v.v... Nhưng có nhiều giống cua, loài bọ cánh cứng khác, loài giun lông, động vật thân mềm, vỏ kép và hải sâm. Tia Quang tuyến không đủ sức xuyên thấu được độ sâu dưới vực, nhưng khi dùng đèn pha cực mạnh, có thể soi chiếu những động vật đó, chúng giống như những loài sống ở tầng nước nông, màu sắc sặc sỡ.
Dù ở dưới vực biển sâu, nhiều động vật so với đồng loại của chúng có thân hình lớn hơn. Ở chỗ khác hải quỳ chỉ dài cỡ từ 5 - 8cm nhưng ở quanh những miệng núi lửa có hơi nóng, đang hoạt động sôi nổi, hải quỳ có thể dài từ 120cm hoặc 150cm, râu cảm ứng của nó có thể dài trên 9 mét, còn sâu lông bình thường chỉ dài từ 5- 8cm nhưng ở đó có thể dài đến 120cm.
