Những triệu chứng của bệnh sốt rét là gì?
Lên cơn sốt, nhức đầu, tiêu chảy nhẹ, buồn nôn và nôn, đó là những triệu chứng trong phần lớn thời gian bệnh thường và giống như triệu chứng của bệnh đường ruột. Chúng chỉ xuất hiện khi các đoạn phân sinh sản trong hồng cầu, khoảng một tuần sau khi bị muỗi đốt. Cơn sốt rét mà trong đó xen kẽ ba hoặc bốn ngây sốt, run rẩy và ra mồ hôi (gọi là sốt ''quãng ba'' hoặc ''quãng bốn'') không phải là điển hình.
Mức trầm trọng của sốt rét phụ thuộc vào loài ký sinh trùng. P. malariae, P. ovale và P. vivax không làm chết người. Tuy nhiên, dù có chữa, chúng vẫn thường là nguồn gốc tái phát hàng tuần, hàng tháng, thậm chí hàng năm sau khi sơ nhiễm. Trên thực tế, chúng có thể ngủ yên trong tê bào gan. Khi ra khỏi đó, chúng gây ra cơn sốt rét. Hiện tượng này không xảy ra với P. falciparum. Loài này gây ra những rối loạn nghiêm trọng nhất: thiếu máu nặng, suy thận hoặc phổi và nhất là xâm phạm đến não. Nếu không chữa, bệnh sốt rét thần kinh thường tiến đến gây hôn mê, thậm chí là chết. Nó chiếm từ 10 đến 20% trường hợp tử vong.
Những dạng trầm trọng này được giải thích phần nào bằng hiện tượng có tên là ''bám tế bào". Để thoát khỏi hệ miễn dịch, P. falciparum kéo hồng cầu vào vòng tuần hoàn máu bằng cách gắn nó vào thành trong của mao mạch. Cách gắn này diễn ra nhờ sự tổng hợp, bề mặt hồng cầu, các protein ký sinh và được đặt vào các chất nhận có ở thành mạch máu. Hồng cầu bị nhiễm càng dính kết ở thành mạch thì máu lưu thông càng khó. Khi hiện tượng này xảy ra ở não thì cuối cùng bệnh nhân bị rơi vào hôn mê.
Người ta hiểu tầm quan trọng của việc chẩn đoán sớm. Thường chỉ cần vài phút để xác định loại ký sinh trùng: máu đầu ngón tay được trải ra hoặc đặt lên một bản kính mỏng dưới dạng một “giọt đặc” để quan sát dưới kính hiển vi. Nhưng người ta ngày càng dựa vào các dải nhỏ giống như loại vẫn được dùng để chẩn đoán albumin trong nước tiểu: được phết kháng thể, chúng giúp phát hiện các kháng nguyên có trong máu, và nhất là xác định loài có liên quan. Tất cả việc này chỉ mất 5 phút! Chỉ có một nhược điểm là chi phí cao đối vớicác nước đang phát triển, từ 4 đến 8 euro.