OLIVER CROMWELL VỚI NHỮNG CHIẾN CÔNG PHI THƯỜNG
Tháng 7 năm 1644, trên thảo nguyên Marston Moor miền bắc nước Anh đã xảy ra một trận kịch chiến rất lớn giữa quân của Quốc hội và quân của bè đảng nhà vua (hơn 5 vạn quân của cả hai bên) . Sau những trận pháo kích dữ dội, từ trong hàng ngũ của quân Quốc hội xông ra một đạo quân thiết kị thế như chẻ tre, tả xung hữu đột, đánh cho quân của bè đảng nhà vua tan tác. Trong trận này quân của nhà vua chết hơn 4 ngàn tên, bị bắt hơn 1 ngàn rưỡi tên, quân của Quốc hội thu được một số lớn vũ khí. Viên sĩ quan chỉ huy đạo thiết kị đó là Oliver Cromwell.
Cromwell (1599 - 1658) vốn là một thân hào (địa chủ) ở nông thôn miền đông nước Anh, năm 29 tuổi ông bắt đầu tham gia quốc hội khoá 3 do quốc vương nước Anh Charles I triệu tập, từ đó trở đi trong cuộc cách mạng chống ách chuyên chế phong kiến, ông liên tục công kích mạnh mẽ nền chính trị bạo tàn của Charles I. Sau khi Charles I gây ra nội chiến, ông tổ chức một đạo kị binh chủ yếu là nông dân, ông phá bỏ quan niệm con dòng cháu giống, lựa chọn từ trong những binh sĩ bình thường những người chiến đấu dũng cảm có tài năng quân sự đề bạt họ lên làm sĩ quan. Đạo quân này kỷ luật nghiêm minh, anh dũng thiện chiến, trong nhiều trận chiến đấu, họ đi đến đâu ''là quân địch tan đến đấy, họ được vinh dự gọi là ''kỵ binh thép''. Lúc cuộc nội chiến bắt đầu, quân của Quốc hội liên tiếp thất bại. Khi độị kỵ binh do Cromwell chỉ huy thắng lớn ở thảo nguyên Marston Moor là bước ngoặt đưa quân Quốc hội đi tới thắng lợi. Sau đó, Cromwel1 được lệnh xây dựng một đội quân mới theo kiểu đội kỵ binh thép, đội quân đó được gọi là ''quân kiểu mẫu mới'', lực lượng quân sự của Quốc hội ngày càng mạnh mẽ. Năm 1645, quân của Quốc hội và chủ lực của quân bè đảng nhà vua gặp nhau ở gần Naseby, Cromwel1 chỉ huy rất giỏi hầu như tiêu diệt toàn bộ quân địch, đặt cơ sở cho việc giành thắng lợi cuối cùng trong cuộc nội chiến. Trong cuộc đấu tranh cách mạng tư sản, Cromwel1 phát huy hết tài năng quân sự tuyệt vời, giành được những chiến công lẫy lừng. Mồng l Tết năm 1649, nước Anh lập một toà án tối cao gồm 135 thành viên để xét xử nhà vua. Cromwel1 được cử làm thẩm phán tối cao, ông kiên quyết chủ trương xử tử nhà vua. Ngày 30 tháng 1, Charles I bị đưa lên máy chém. Sau khi nước cộng hoà được thành lập, Cromwell giữ quyền binh lớn, song ông lại xây dựng nền độc tài quân sự, không cho phép quần chúng nhân dân được hưởng tự do dân chủ thực sự. Ông lại chinh phục nước láng giềng Ireland, lên làm ''Hộ quốc chủ'' của cả England, Ireland, Scotlanđ, Engels từng ví Cromwel1 trong cách mạng Anh là ''hình ảnh một người kiêm cả Robespierre và Napoléon'' .
