SÓNG ĐIỆN TRƯỜNG VỊ “TÍN SỨ” CỦA KHOẢNG KHÔNG BAO LA
Máy thu thanh thu được tiếng nói, âm nhạc hình ảnh hiện ra trên màn hình của máy thu hình là do các sóng điện từ phát ra từ đài phát thanh, đài truyền hình mang đến.
Vào đầu thế kỷ XIX nhà vật lý Đan Mạch Oersted đã phát hiện trong khoảng không gian xung quanh dây dẫn điện có tồn tại từ trường. Sau này nhà vật lý người Anh là Faraday đã phát hiện các từ trường thay đổi có thể sinh ra dòng điện trong các cuộn dây dẫn kết hợp, hai phát minh khoa học này đưa các nhà vật lý học đi đến câu hỏi: điện có thể sinh ra từ, từ có thể sinh ra điện, thế liệu giữa điện và từ có mối quan hệ sinh thành nào không.
Nhà vật lý học người Anh Maxwell - dựa vào sự tổng kết các thành tựu nghiên cứu hiện tượng điện trường của người đi trước đã đưa ra lý thuyết điện từ trường. Ông cho rằng từ trường biến thiên có thể làm sinh ra dòng điện trong cuộn dây kết hợp là vì không gian xung quanh từ trường biến thiên có sinh ra điện trường, điện trường này đã làm các điện tử tự do trong cuộn dây dẫn chuyển động có Định hướng và do đó sinh ra dòng điện. Nếu không có dây dẫn thì ở không gian xung quanh từ trường biến thiên vẫn tồn tại điện trường. Tương tự, sự thay đổi của điện trường cũng làm sinh ra từ trường ở không gian chung quanh.
Dựa vào các lý luận của mình Maxwell đã đưa ra dự đoán: Nếu trong một không gian nào đó có tồn tại một điện trường biến thiên (hay còn gọi là điện trường thay đổi) thì điện trường biến thiên này sẽ sinh ra một từ trường biến thiên: rồi đến lượt mình từ trường biến thiên mới sinh ra lại sinh ra điện trường biến thiên mới...; sự biến hóa của điện trường và từ trường cứ thế luân phiên nhau và sẽ lan truyền khắp không gian gần, xa. Tình hình này giống chuyển động của sóng nước, nên được gợi đỏ là sự lan truyền sóng mà sóng này lại do điện trường và từ trường sinh ra nên gọi đó là sóng điện từ.
Maxwell còn thanh toán được tốc độ lan truyền của sóng điện từ là 300.000km/giây, tốc độ lan truyền này bằng tốc độ của ánh sáng mà các nhà khoa học đo đạc được sau này.
Vào năm 1877, qua thực nghiệm, nhà vật lý học người. Đức là Hertz đã lần đầu tiên tạo được sóng điện từ nhân tạo, chứng minh sự tồn tại của sóng điện từ theo dự đoán của Maxwell. Và cuối thế kỷ XIX Popov người Nga và Maconi người ltalia đã lần lượt ứng dụng thành công sóng điện từ vào mục đích truyền tin, mở đầu cho thời đại mới trong việc ứng dụng sóng điện từ của lòai người. Ngày nay sóng điện từ đã được ứng dụng ngày càng rộng rãi trong điện báo, phát thanh, truyền hình. . . người ta cũng sử dụng sóng điện từ trong việc cảnh giới ở trên biển, trên bộ; để dẫn đường cho máy bay, tàu thuỷ, để điều khiển tên lửa, vệ tinh.
