TẠI SAO KHI BẬT MÁY LỬA LẠI PHÁT RA NHỮNG HOA LỬA?
Trong máy lửa thì có đá lửa, bởi vậy chỉ cần dùng tay bật ''tạch'' một cái thì có thể phát ra vào tia hoa lửa, khi đó thì nhiên liệu trong máy lửa lập tức được đốt cháy.
Đá lửa ở trên bật lửa được làm từ chất gì? Nó là một kim loại là hợp kim của sắt, của xêri, của lantha.
Lantha và xêri đều là những kim loại rất dễ cháy. Xêri ở trong môi trường khô ráo, chỉ cần đạt 320oC thì có thể bị đốt cháy, bánh bật của máy lửa là do bột kim loại cứng tạo thành, khi dùng nó để bật thì giữa nó và đá lửa sẽ tạo ra ma sát, một mặt là do ma sát phát nhiệt, mặt khác thì nó cũng mài một ít bột của lantha và xêri từ đá lửa. Khi những vụn bột này được làm nóng trong không trung thì lập tức bột đốt cháy, bởi vậy mà tạo ra lửa. Khí butan hoặc xăng, dầu trong máy lửa rất dễ ''nóng''. Khi ánh lửa bắt vào xăng hoặc khí butan, thì những nhiên liệu sẽ bị đốt cháy rất nhanh. Trong giới tự nhiên thì những nguyên tố như Iantha, xêri đều là những nguyên tố đất hiếm. Thông thường trong khoáng chất mônađít thì hàm lượng lantha và xêri là tương đối nhiều. Bởi vậy mà người ta đã chế ra kim loại hỗn hợp lantha, xêri, sắt và một lượng ít những kim loại như thiếc, magiê, nhôm để chế thành ''đá lửa''.
Không những chỉ có máy lửa dùng hợp kim lantha và xêri mà ngay cả súng pháo cũng phải dùng đến nó. Người ta cho hợp kim lantha và xêri vào trong nòng pháo, sau khi bắn, do nó tạo ra ma sát với không khí mà phát ra ánh sáng. Bởi vậy vào buổi tối, khi bắn pháo thì chúng ta có thể nhìn rõ được đường đạn bay của nó. Nếu như ở nhôm mà chúng cho thêm khoảng 2%o chất xêri sẽ làm cho thanh nhôm khi ở trạng thái va đập tạo ra âm thanh rất trong trẻo, nếu trong chất vônphram lại cho thêm một chút chất xêri thì tạo ra những sợi vônphram có khả năng kéo dài. Nếu trong gang mà cho thêm xêri thì sẽ chế ra thép hợp kim có độ cứng, độ bền gần như thép.
Lantha là do một nhà hóa học người Thụy Điển phát hiện ra vào năm 1839. Lantha thuần khiết có màu trắng bạc, cứng hơn nhiều so với thiếc, có thể kép thành những sợi lantha. Trong môi trường không khí thì nó nhanh bị oxy hóa, từ đó mà phủ lên một lớp màu xanh nhạt. Xêri là do hai nhà khoa học người Đức và người Thụy Điển phát hiện ra vào năm 1803. Xêri đơn thuần rất giống thiếc, bên ngoài có màu xám, mềm hơn thiếc.
