THẾ NÀO LÀ DÙNG PHƯƠNG PHÁP
GẤP GIẤY ĐỂ LÀM THÍ NGHIỆM?
Trong đời sống hàng ngày và trong thực tiến sản xuất, chúng ta thường xuyên gặp phải vấn đề “cách lựa chọn tối ưu”. Ví dụ, một loại vật liệu thép nào đó khi đưa vào luyện cần phải cho thêm một loại nguyên tố hoá học nào đó để tăng thêm độ cứng, theo tính toàn, mỗi tấn thép chỉ cho thêm một lượng từ 1000g - 2000g nguyên tố hoá học. Vậy thì lượng nguyên tố hoá học cho vào tốt nhất là bao nhiêu đây? Chúng ta phải thông qua thí nghiệm để xác định việc này, nếu cứ mỗi 10g lại làm một thí nghiệm, vậy thì phải thí nghiệm 100 lần. Có con đường tắt nào không nhỉ?
Dưới đây chúng tôi giới thiệu một phương pháp gọi là ''phương pháp gấp giấy''. Lấy tờ giấy, chấm lên đó các điểm từ 1000-2000. Tính 0,618 độ dài của tờ giấy, sau đó tại điểm đó đánh dấu một điểm, điểm đó là 1000+(2000-1000)x0,618= 1618, tại điểm đó kẻ một đường thẳng. Sau đó, chúng ta lấy 1618g nguyên tố hoá học cho vào 1 tấn thép trong một lần thí nghiệm. Gấp đôi tờ lấy lại, ở nửa bên kia của tờ giấy tại nơi mà đường thẳng ta vừa kẻ tại điểm 1618 trùng lên, kẻ đường thẳng nữa, vị trí của điểm đó là: 1000 +(2000 - 1618) = 1382. Hiển nhiên, 2 đường thẳng này đối xứng với nhau qua tâm tờ giấy. Chúng ta lại lấy 1382 nguyên tố hoá học cho vào một tấm thép trong 1 lần thí nghiệm.
So sánh kết quả của của 2 lần thí nghiệm, nếu độ cứng của tấm thép khi cho 1382g tương đối cao thì ta cắt đoạn bên phải chiếm 1618 của tờ giấy đi (ngược lại, ta sẽ cắt đoạn ở bên trái điểm 1382 của tờ giấy đi). Gấp đôi tờ giấy đã cắt ở nửa bên kia của tờ giấy, tại nơi mà đường thẳng ta kẻ ở điểm 1382 trùng lên, ta kẻ một đường thẳng nữa, vị trí của điểm ra vừa kẻ đường thẳng lên là: 1000+(1618- 1382)=1236. Lấy 1236g làm thí nghiệm, so sánh với kết quả của 1382. Theo phương pháp trên, tiếp tục làm thí nghiệm. Theo cách này, độ dài lần sau của tờ giấy chỉ bằng 0,618 độ dài của lần trước. Qua từng bước so sánh, ta tiến từng bước tới lượng cho thêm vào tất nhất, cho tới khi nào đạt tới yêu cầu thì dừng lại.
Khi sử dụng phương pháp gấp giấy, phạm vi của thí nghiệm là rất quan trọng. Điều này cần dựa trên kinh nghiệm, hoặc là đã có các tài liệu để làm căn cứ. Nếu lượng thích hợp ở ngoài phạm vi mà ta dự đoán thì làm thế nào đây? Đương nhiên là không sao rồi. Bởi vì, điểm lựa chọn không ngừng tiến gần điểm nút của điểm tối ưu, sau vào lần thí nghiệm nữa, chúng ta có thể trực tiếp làm một thí nghiệm nữa với điểm nút mà chúng ta đang tiến đến gần, nếu kết quả của điểm nút này là tốt, chúng ta sẽ mở rộng phạm vi ra, tiếp tục làm thí nghiệm.
Theo đo đạc, dùng phương pháp gấp lấy làm 16 lần thí nghiệm, có thể đạt tới độ chính xác bằng 2500 lần dùng phương pháp chia đều. Thực tiễn đã chứng minh, dùng phương pháp gấp giấy làm thí nghiệm trong việc chế tạo thử sản phẩm mới đều thu được kết quả khá tốt.
