VÌ SAO CÁC MÁI NHÀ CỦA KIẾN TRÚC CỔ
TRUNG QUỐC THƯỜNG CÓ MÁI CONG?
Trung Quốc thời xưa có rất nhiều công trình kiến trúc cổ nổi tiếng, đặc biệt là những mái nhà lớn vô cùng đẹp đẽ. Các nóc nhà mang nét duyên dáng của những đường cong hướng về bốn phía, màu sắc của ngói lưu ly dưới ánh mặt trời mới đẹp làm sao?
Nhưng những mái nhà cong cong kia chỉ là trang trí thôi sao? Kiên cố, kinh tế mà thực dụng chính là yêu cầu cơ bản của mỗi ngôi nhà. Tổ tiên xưa, trong khi xây dựng các loại nhà đã sử dụng một lượng lớn gỗ làm, cột và xà tạo thành khung vững chắc để có thể chịu đựng được sức nặng của mái, nhà và xây dựng nên ngôi nhà. Nó có các ưu điểm như linh hoạt khi bố trí bên trong gian nhà, các gian cách nhau nhưng không bị gò bó, có thể tuỳ ý mở cửa... Loại kỹ thuật này đã được người Trung Quốc từ 3.000 năm trước đã sớm nắm bắt và sử dụng.
Tuy nhiên, kiến trúc khung bằng gỗ có nhược điểm lớn nhất là chất liệu gỗ bị mọt, mục. Người xưa đã nghĩ ra cách bao một lớp tường dầy quanh trụ, vừa ngăn được gió mưa, vừa ngăn nước và ánh nắng gay gắt của mặt trời không thể xâm nhập vào bên trong, lại làm cho cây cột không vì sức ép của gió bị nghiêng lệch mà ảnh hưởng tới sự an toàn của cả ngôi nhà. Nhưng các bức tường gạch được làm từ đất sét không chịu được sự bào mòn của gió bão, vì thế người ta thường làm các mái cong chìa ra ngoài rất nhiều để bảo vệ các bức tường xung quanh. Cùng với quy mô nhà ở ngày càng lớn, tường ngày càng cao, các mái nhà cũng vì thế được làm dài thêm. Các mái cong vừa lộng vừa dài tuy có thể bảo vệ được tường nhưng lại ngăn ánh sáng mặt trời chiếu vào nhà. Mặt khác, để ngăn nước mưa thì phải làm cho mái nghiêng dốc đi, nhưng mái dốc đứng lại làm cho nước mưa khi chảy xuống bắn mạnh, điều đó lại không có lợi cho chân tường và chân cột.
Để giải quyết mâu thuẫn này, người xưa đã thiết kế trần nhà lý tưởng nhất lúc bấy giờ: phần trên cùng dốc nhất, phía dưới bằng dần, còn phần ở giữa thì xây lõm xuống. Loại mái nhà thiết kế kiểu treo cong ngược lên này không những đón được ánh nắng mà còn làm cho nước rơi xuống chậm, bảo vệ chân tường. Nếu như cả bốn phía đều theo kiểu thiết kế này thì bốn góc của ngôi nhà tự nhiên tạo thành bốn góc cong. Kết quả là tạo ra mái nhà cong, trở thành một kiểu kiến trúc trang nghiêm và đẹp đẽ.
