Vị trí của ta trong xã hội
Người có văn hoá phải biết vị trí của mình trong xã hội và hành động phù hợp với vị trí đó. Khi nói tới “vị trí của mình”, chúng - tôi hoàn toàn không muốn nói rằng người có văn hoá bị mất khả năng thể hiện sáng kiến ngay cả tại những nơi mọi người xung quanh chờ đợi những hành động độc lập của anh ta. Quan điểm “chuyện đó không liên quan gì đến tôi” hoặc “cháy nhà hàng xóm bình chân như vại” không hề làm vinh dự cho bất kỳ người nào quý trọng phẩm giá của mình.
Khi nói đến vị trí của người trong xã hội, chúng tôi muốn nói đến mối quan hệ hình thành giữa thế hệ đi trước và thế hệ đi sau, giữa cấp trên và cấp dưới, giữa phụ nữ và nam giới v.v... Hơn nữa, như các bạn đã nhận thấy, chúng tôi luôn đặt ở hàng thứ nhất những người mà xã hội thừa nhận là có những quyền ưu tiên nhất định.
Trong thực tế, mối quan hệ này không phải lúc nào cũng đơn dạng như trong sơ đồ mà chúng tôi đề nghị ở trên về quyền ưu tiên của người này đối với người khác. Chẳng có gì phải ngạc nhiên nếu người lớn tuổi hơn lại lắng nghe ý kiến của một người ít tuổi hơn nhưng lại có nhiều công lao với xã hội. Song, người ít tuổi hơn này không được phép lên mặt, cho rằng mình đã ghê gớm lắm và từ nay những người xung quanh phải tâng bốc mình và khao khát đón lấy từng lời của mình.
Nhưng dù sao thì trong đa số trường hợp, vị trí của ta trong xã hội hoàn toàn phù hợp với sơ đồ chúng tôi đã nêu trên, tức là người lớn tuổi hơn có quyền ưu tiên đối với người ít tuổi hơn, cấp trên có quyền ưu tiên đối với cấp dưới và phụ nữ có quyền ưu tiên đối với nam giới.
