Vật liệu và kết cấu xây dựng thay thế là các loại vật liệu và kết cấu xây dựng có một giá trị sử dụng giống nhau hay ít nhiều khác nhau nhưng chúng cũng có thể thỏa mãn một nhu cầu sử dụng và các yêu cầu của tiêu chuẩn thiết kế khi chúng được dùng để thiết kế cấu tạo nên một bộ phận cụ thể nào đó của công trình xây dựng. Ở đây vật liệu hay kết cấu thay thế thường phải có hiệu quả tốt hơn vật liệu hay kết cấu bị thay thế theo một mặt nào đó phụ thuộc vào ý muốn của người tiêu dùng, và không chỉ bao gồm các loại vật liệu kết cấu mới, mà còn bao gồm cả các loại vật liệu kết cấu truyền thống.