ARTÊMIX - NỮ THẦN SĂN BẮN
Nữ thần Artêmix, một nữ thần xinh đẹp tuyệt trần và trẻ mãi không già, là em sinh đôi với thần Apôlô. Hai người gắn bó với nhau bằng một tình anh em trong sáng nhất và một tình bạn thân thiết nhất trên đời, và cả hai đều yêu mẹ tha thiết.
Là một người con gái có tuổi trẻ và sắc đẹp vĩnh hằng, nữ thần Artêmix thường thích sống một cuộc sống độc thân hoang dã. Trái với phong tục của phụ nữ thời bấy giờ là mặc váy dài quét đất, Artêmix thường chỉ mặc chiếc váy ngắn gọn gàng, đeo chiếc cung tên do thần Lửa Hêphaixtôx rèn cho và suốt ngày rong ruổi săn bắn trong rừng. Theo sau lưng là một bầu đoàn các nữ thần sông núi cũng trẻ đẹp như nàng. Từ đó nàng được coi là nữ thần Săn Bắn.
Artêmix không thích tiếp xúc với người trần. Nàng chỉ thích săn bắn trong rừng sâu và lúc nào mệt thì nghỉ ngơi tắm suối cùng với đám tì nữ là các nữ thần sông núi của mình. Thật vô phúc cho người trần nào nhìn thấy nàng tắm suối. Và kẻ vô phúc đó chính là chàng Actaiôn, con trai của nàng công chúa Autônôê, con gái Cađmôx, vua thành Thêbai bảy cổng!
Chuyện kể rằng một hôm chàng trai trẻ Actaiôn cùng bạn bè vào rừng săn bắn. Đến giữa trưa nóng bức, cả đoàn đi săn ngồi nghỉ dưới bóng cây râm mát. Riêng chàng Actaiôn lại muốn đi tìm một con suối để tắm. Chàng lần tìm đến một thung lung đầy hoa tươi cỏ lạ, là nơi nghỉ ngơi ưa thích của nữ thần Artêmix mà chàng không biết. Chàng nghe thấy tiếng nước chảy rì rào sau đám hoa lá xanh tươi. Chàng liền hăm hở bước tới và bất ngờ được chứng kiến một cảnh tượng thần tiên: Artêmix cùng các nữ thần sông núi đang khoả thân nô đùa dưới dòng nước trong vắt. Chàng đứng sững như trời trồng. Bất đồ các nữ thần ngước lên bờ. Họ kêu ré lên khi nhìn thấy chàng. Artêmix đỏ mặt lên vì thẹn và giận. Không một chút đắn đo suy nghĩ, nàng biến ngay chàng Actaiôn tội nghiệp thành một con hươu.
Trong khi đó đàn chó săn của chàng liền nhanh chóng đánh hơi thấy mùi hươu. Chúng liền sủa ầm ĩ lao tới chỗ chàng. Chàng hươu Actaiôn bỏ chạy thục mạng khắp cánh rừng Kithairôn. Nhưng than ôi chạy đâu cho thoát! Chẳng mấy chốc đàn chó săn đã đuổi kịp chàng. Chàng gục xuống muốn kêu lên: “Buông ta ra Ta là Actaiôn, ông chủ của chúng mày đây!” Nhưng cổ họng chàng chỉ phát ra được những tiếng rên như cố bắt chước tiếng người, trong nháy mắt đàn chó đã xé xác chàng ra từng mảnh.
Về sau, nữ thần Artêmix trở nên hiền hậu hơn và có được những đức tính của một vị thần thiện. Nàng trở thành nữ thần bảo trợ cho ruộng đồng, cho thú vật, và cũng giống như anh trai Apôlô của mình, nàng cũng được coi là nữ thần chữa bệnh cho muôn loài. (Trong thần thoại La Mã, nữ thần Artêmix được đồng nhất với nữ thần Điana).
