Bán đảo Étrusques (tiếng Italia: Étrurie Rasena, tiếng Latinh: Tusei hay Etrusci, tiếng Hy Lạp: Tursenoi).
Ra đời thế kỷ VIII trong bán đảo thuộc Italia xưa, nền văn minh Étrurie, nền văn minh quan trọng nhất trước văn minh La Mã, trong một thời kỳ dài không được các sử gia chú ý tới. Ngôn ngữ Étrurie cho tới nay còn ít được nghiên cứu và người ta chưa hề biết gì chắc chắn về nguồn gốc dân tộc này. Theo Hélodotes thì người Étrurie từ Lydie đến vào thế kỷ XIII TCN, nhưng ngày nay người ta có khuynh hướng công nhận quá trình hình thành dân tộc Étrurie là kết quả cộng sinh giữa các yếu tố bản địa và các yếu tố phương Đông khác nhau. Là những cư dân chài lưới bị các hầm mỏ kim loại thu hút tới Toscane, họ thống trị Latium từ thế kỷ VII TCN và lập nhà nước La Mã do các nhà vua Étrurie cai trị từ 616 đến 509 TCN. Sau đó, tràn về phía Bắc trong bình nguyên Pô và về phía Nam ở vùng Campanie. Sau khi đạt tới mức cực thịnh vào thế kỷ VI TCN, đụng phải người Hy Lạp ở Cumes (74 TCN) và bị đanh đuổi khỏi La Mã, bị người Sammite chinh phục, và sau khi chiếm đóng Véies (396 TCN), bị người La Mã đánh bại hoàn toàn khoảng năm 350 TCN. Trong số di tích của nền kiến trúc Étrurie, người ta kể đến: mộ Cerveteri và Tarquinia, Cổng Khải hoàn môn ở Volterra. Về điêu khắc chủ yếu có các tác phẩm bằng đất nung (Apollon de Véies, mộ cổ Epoux trong biệt thự Giulia, ở La Mã) và bằng đồng thau (Quái vật đuôi rồng miệng sư tử ở Arezzo, Sói cái trên đồi) Capitole. Mộ Cerveteri, Chiusi (mộ Khỉ), và Tarquinia (mộ Bò mộng, Sư tử cái...).
