Có bao nhiêu loại ruộng lúa?
Có bốn phương thức trồng lúa trên thế giới. Ruộng nước, hình ảnh phổ biến của loài cốc này, chiếm ưu thế ở Đông Á và Đông Nam Á. Nó đòi hỏi lao động vất vả để tưới nước và cày, bừa để làm ngập mảnh ruộng. Lớp nước bùn mà người ta dâng lên theo sự sinh trưởng của cây lúa, kìm hãm sự hô hấp và quang hợp của cỏ dại. Ngoài ra, nó làm dịu sự biến đổi khí hậu và đáp ứng nhu cầu về nước của cây. Cây vươn ngọn lên khỏi mặt nước sau khi đã lớn trong vòng 20-25 ngày ở ruộng mạ trước khi được cấy vào ruộng nước, vì vậy ngay từ đầu nó đã phát triến hơn cỏ dại. Tất nhiên, người ta cũng có thể gieo thẳng không cần cấy lại, nhưng đòi hỏi phải làm cỏ thường xuyên. Với những giống năng suất cao từ 6 đến 8 tấn hạt mỗi hecta, hai hoặc ba vụ một năm, cách trồng lúa nước này nuôi sống được hơn một nghìn người trên mỗi kilomet vuông.
Tại những vùng không có quy hoạch ở đồng bằng ven sông như Mê Kông (Cửu Long), thung lũng và châu thổ sông Gange, Casamance hoặc bờ biển phía đông Madagascar, hoặc những vùng trũng ở trước mạng lưới thủy văn, người ta trồng lúa ''ngập''. Nước và độ sâu của nước ở ruộng thay đổi theo mưa và lũ lụt. Với năng suất dù chỉ 1 - 2 tấn/ha/năm (không bón phân), cách trồng này chiếm 32% diện tích trồng lúa, vẫn nuôi sống được số dân hàng trăm người/km2.
Lúa cạn (lúa nương) được trồng không tưới trên chỗ đất cao, trong các khu nứng rậm thuộc vùng gian chí tuyến và tráng cỏ (savane) ở Đông Nam Á và nhất là châu Phi. Trong canh tác cố truyền này, nông dân đốt rẫy làm nương, rồi khai thác mảnh ruộng vài năm cho đến khi đất kiệt. Khi ấy họ bỏ hóa chỗ này và chuyển sang chỗ khác. Hiện nay, vì thời gian bỏ hóa ngày càng ngắn do sức ép tăng dân số nên cách trồng không có đầu tư chỉ đạt dưới 1 tấn/ha. Nó chiếm 13% diện tích trồng lúa và chỉ nuôi sống được tối đa 30 người/km2 đất trồng (tức toàn bộ ruộng cộng với đất bỏ hóa).
Các nước Mỹ, Italia, Pháp, Australia, Argentina và miền nam Brazil trồng lúa công nghiệp đại trà, đôi khi theo một hệ luân canh. Cơ giới hóa và nông hóa, hoàn toàn chủ động tưới nước, là đặc điểm của canh tác này, với năng suất 5 tấn/ha/vụ. Trong hệ thống đắt nhưng tăng sản này, chỉ một người có thể trồng 100 ha và sản xuất 500tấn, tức gấp 1.000 lần so với một nông dân trồng lúa nương.
