Gọt đẽo những phiến đá bản như thế nào?
Cũng như những viên ngói, đá bản cũng dùng để lợp mái nhà. Người ta lấy chúng từ những hầm đá dưới dạng những tảng đá lớn (hay những khối đá phiến mà người ta cắt ra thành những miếng đều đặn, tách bằng tay những tấm đá mỏng để biến chúng thành những phiến đá bảng nhẵn và mỏng.
Đá phiến là một tảng đả xếp lớp được hình thành từ tầng đất sét bị nén mạnh qua nhiều thế kỷ theo sau sự xáo trộn của đất. Những lớp đá mỏng dễ tách rời nhau, đặc biệt nếu người ta tác động đến nó sau khi khai thác mỏ.
Những người khai thác đá phiến ở trong hầm đá lộ thiên, song cũng có những mỏ người ta khai thác ở dưới sâu nhờ những cải búa đốt nóng hay những mảnh sắt. Những tảng đá đất sét được dỡ xuống bởi những người thợ xẻ đá. Những người thợ xẻ chia chúng ra thành những tấm dày khoảng 10cm, còn những người thợ cưa thì cắt chúng cho đều mép. Các thợ xẻ đá tách phiến đá thành những tấm nhỏ, còn gọi là tấm đá bản để tách mỏng và phải chẻ chúng sao cho càng ngày chúng càng mỏng.
Phải tạo cho bản của đá phiến hình dáng cố định: chính người thợ đẽo đá đảm nhiệm thao tác này; thao tác cắt đá bản theo kích thước đã định.
Ngày xưa đây là công việc chân tay, được thực hiện bằng những dụng cụ đặc biệt như chabut (cây chống gỗ) hay dao xẻ đá. Ngày nay những cỗ máy đơn giản sẻ và phân chia đá phiến, còn những chiếc máy xén gọt đẽo chúng mà không cần phải nỗ lực nhiều.
