GLUON – CÁC LƯỢNG TỬ CỦA TRƯỜNG MÀU
Cũng như các tương tác điện từ giữa các hạt tích điện được sinh ra bằng cách trao đổi các lượng tử của trường điện từ là các photon, các tương tác mạnh giữa các quark màu được sinh ra bằng cách trao đổi các lượng tử của trường màu, là các gluon (từ tiếng Anh glue = ''hồ dán'').
Giống như các photon, các gluon có pin bằng 1, khối lương bằng 0. Nhờ khối lượng photon bằng không mà các tương tác điện từ lan truyền xa vô tận. Vì đâu mà bán kính tác dụng của các tương tác mạnh lại nhỏ đến thế - 10-15m (có đường kính hạt nhân)?
Trong điện động lực học, chỉ có một loại điện tích (nhận các giá trị dương và âm) và bởi vậy các photon là trung hòa điện, nghĩa là không mang điện tích. Trong sắc động học lượng tử, tất cả đều phức tạp hơn nhiều. Các gluon thực hiện việc trao đổi các tích màu giữa các quark. Quark, nằm ở một trong ba trạng thái màu bức xạ các gluon và chuyển sang trạng thái màu khác. Nghĩa là, gluon được quark phát ra tự nó phải có tích màu.
Vì có sự đối xứng theo tất cả các màu, do đó trong tất cả các tương tác của các quark và gluon, tích màu tổng cộng nhất thiết phải được bảo toàn. Ví dụ nếu uđ chuyển thành ux, phát ra một gluon, gluon này mang tích màu hỗn hợp - màu đỏ ban đầu và màu đối xanh (để không vi phạm sự cân bằng giữa các màu trong quá trình dịch chuyển). Có thể có tất cả tám trạng thái gluon khác nhau.
Nếu electron được gia tốc sẽ bức xạ photon, thì quark có màu xác định được gia tốc cũng bức xạ gluon và biến thành quark có màu khác. Nhưng gluon, khác với photon, có tích màu và nó có khả năng tự mình bức xạ một gluon khác.
Theo cách nói hình ảnh của viện sĩ L. B. Okun, các gluon là ''ánh sáng nhấp nháy''. Từ đó, ta thấy được tất cả các tính chất bất thường của trường màu gluon. Như ta đã biết trường điện từ thỏa mãn nguyên lý chồng chập: trường phát ra từ các nguồn là độc lập và được cộng lại như các vectơ, nghĩa là theo quy luật tuyến tính. Sắc động học lượng tử là một lý thuyết phi tuyến về căn bản.
Vì tương tác của các gluon với nhau mà nguyên lý chồng chập không còn phát huy tác dụng, điều đó dẫn tới những khác biệt căn bản trong hành vi của tích màu và điện tích.
