VĂN HỌC
Ireland có một di sản xuất sắc về văn học, cả bằng tiếng Xen-tơ lẫn tiếng Anh. Những bản thảo lâu đời nhất đã có từ thế kỷ thứ 6 và thứ 7, với những câu chuyện cổ. Nền văn học sơ khai này được chia thành bốn nhóm truyện khác nhau. Một trong bốn nhóm này là nhóm Ulster, là một bộ gồm những câu chuyện anh hùng về người Ulaid ở phía Bắc vương quốc Ulster và những mối xung đột của họ với người Connacht ở phía Tây. Truyện Táin Bó Cuailnge kể về người lãnh tụ truyền thuyết của người Ulaid là Cú Chulainn, là câu chuyện nổi tiếng nhất thuộc nhóm này. Một nhóm khác là nhóm Fenian, tập trung vào việc khai thác những truyền thuyết về vị anh hùng Fionn mac Cumhaill và những chiến binh của ông là những người Fianna. Nhóm Fenian được phát triển ở vùng Munster và Leinster, được coi như đối trọng với nhóm Ulster.
Mặc dù tiếng Xen-tơ vẫn được sử dụng trong văn học cho đến ngày nay, nền văn học của Ireland cũng còn có những tác phẩm viết bằng tiếng La Tinh, tiếng Norman-Pháp, tiếng Scotland, và trên hết là tiếng Anh. Trong số những nhà văn viết bằng tiếng Anh nổi tiếng của Ireland có Jonathan Swift, Oliver Goldsmith, Maria Edgeworth và George Bernard Shaw. William Butler Yeats và San O’Casey có lẽ là những khuôn mặt nổi trội trong văn học vào những năm đầu của thời kỳ độc lập tại Ireland. Hai nhà văn có nhiều ảnh hưởng nhất của Ireland là James Joyce, tác giả cuốn Ulysses (1922), và người có ảnh hưởng sâu rộng đối với nền văn học châu Âu thế kỷ 20 là Samuel Beckett, người đã nổi tiếng với việc rời khỏi Ireland để tự đi đày.
Ngày nay Ireland có một đời sống văn học sinh động và là quê hương của nhiều nhà thơ và tác giả nổi tiếng - trong số đó có một số sinh trưởng tại Bắc Ireland. Trong số những khuôn mặt văn học nổi tiếng nhất của Ireland thời kỳ đương đại là nhà thơ Seamus Heaney, người đã nhận giải Nobel văn chương năm 1995. Những nhà thơ khác, như Paul Durcan và John Montague, đã giúp định nghĩa lại ý nghĩa của Ireland và tính cách Ireland. Trong số các nhà văn tại đây, Edna O’Brien, John McGahern, Roddy Doyle, Dermot Bolger, Colm Toibin và Eillis Ni Dhuibhne đã viết về những giá trị thay đổi nhanh chóng trong xã hội Ireland. Những tác giả này cũng khám phá những lực lượng ngầm và đen tối của tội ác có tổ chức, tính không khoan dung và thái độ gia trưởng.
