NHỮNG VỆ TINH CỦA SAO HOẢ PHÔBÔT VÀ ĐÂYMÔT
“…Ngoài ra họ còn khám phá ra hai vì sao nhỏ hoặc là hai vệ tinh quay gần sao Hoả. Vệ tinh gần nhất trong số đó cách tâm của hành tinh này một khoảng bằng ba lần đường kính của nó còn vệ tinh thứ hai ở cách nó một khoảng cách rằng năm lần đường kính như vậy''.
Có rất nhiều điều bí ẩn gắn liền với sao Hỏa và một trong số đó nằm trong câu trích từ cuốn tiều thuyết của Giônathan Xuy (Jonathan Swift) về những cuộc phiêu lưu của Gulivơ. Một trăm năm mươi năm trước khi phát hiện ra hai vệ tinh của sao Hoả, nhà văn Anh đã tiên đoán được sự tồn tại của chúng. Axap Hôn đã phát hiện ra hai mặt trăng bé xíu của sao Hoả vào năm 1877. Từ Trái Đất qua kính viễn vọng cỡ lớn cũng chỉ cô thế nhìn thấy Phôbôt và Đâymôt như hai đốm sáng chói.
Vệt tinh của sao Hỏa Phôbôt
Phôbôt quay quanh sao Hoả ở khoảng cách 9400 km tính từ tâm của hành tinh với tốc độ rất lớn: nó quay hết một vòng chỉ mất một phần ba ngày sao Hoả, vượt cả tốc độ vòng xoay quanh trục của hành tinh. Do vậy mà Phôbôt mọc ở phía tây và lặn ở phía đông. Đâymôt có lối xử thế quen thuộc với chúng ta hơn. Nó ở cách tâm sao Hoả 23 nghìn cây số và vòng quay của nó lâu hơn so với vòng quay của Phôbôt gần một ngày đêm.
Ma sát triều mạnh do việc Phôbôt ở gần sao Hoả mà có đã giảm năng lượng chuyển động của Phôbôt và vệ tinh này dần dần tiến gần vào bề mặt của hành tinh và sớm muộn gì cũng sẽ rơi xuống đó nếu trước đó trường hấp dẫn của Hoả tinh không xé nó ra từng mảnh.
Những luống rãnh trên Phôbôt
Khi chưa có những cứ liệu chính xác về các vệ tinh của sao Hoả, các nhà khoa học đã cố gắng xác định khối lượng của Phôbôt và họ nhầm tưởng cho rằng nguyên nhân của sự giảm tốc của nó là Phôbôt bị hãm trong khí quyển của sao Hoả. Song những kết quả ban đầu đã làm các nhà thiên văn ngạc nhiên: tuy có kích thước khá lớn, nhưng vệ tinh lại rất nhẹ.
Nhà vật lý thiên văn lôxíp Xamuilôvich Scơlôpxki thậm chí còn đưa ra giả thuyết là các vệ tinh của sao Hoả. . . rỗng ruột và do vậy chúng có nguồn gốc nhân tạo.
Vệ tinh của sao Hỏa Đây môt. Kích thước của nó chỉ vẹn vẹn khoảng 15 km | |
Người ta phải loại bỏ giả thuyết này khi các trạm thăm dò vũ trụ chuyển về Trái Đất những bức ảnh chụp hai mặt trăng của sao Hoả. Cả hai vệ tinh có hình dáng giống hai củ khoai tây thuôn thuôn. Phôbôt có kích thước 28 x 20 x l8 km. Đâymôt bé hong các kích thước của nó là 16 x l2 x 10 km. Cả hai đều được cấu tạo từ một loại nham thạch màu tối, giống như vật chất của một số thiên thạch và tiểu hành tinh. Bề mặt của chúng bị xới nát bởi những crate thiên thạch. Crate lớn nhất trên Phôbôt được gọi là Xticni (Stickney). Các kích thước của nó có thể so sánh với các kích thước của bản thân vệ tinh. Cú va đập dẫn đến sự xuất hiện một crate như vậy chắc chắn đã làm rung chuyển cả Phôbôt. Sự kiện này có lẽ cũng làm xuất hiện l hệ thống những luống rãnh bí ẩn chạy dọc theo crate Xticni. Chúng dài đến 30 km, rộng 100 - 200 m và sâu 10 - 20 m.
Vệ tinh của sao hỏa Đây môt
Cả hai vệ tinh đều chịu tác động mạnh của lực triều từ phía sao Hoả do đó lúc nào chúng cũng quay một phía về phía hành tinh. Phôbôt và Đâymôt chuyển động gần như theo quỹ đạo vòng tròn nằm trong mặt phẳng xích đạo của hành tinh. Một số nhà nghiên cứu cho rằng hai vệ tinh của sao Hoả đã rơi vào ''vòng tay'' của nó hoàn toàn không ''tự nguyện''. Chúng ''đã bị bắt cóc'' từ khu vực các tiểu hành tinh. Xem ra Thần Chiến tranh không nguy hiểm đối với Trái Đất, song lại rất nghiêm khắc với thuộc hạ của mình.
