TẠI SAO CÓ MỘT SỐ XE ĐẠP CÓ THỂ THAY ĐỔI TỐC ĐỘ?
Nếu bạn đi một chiếc xe đạp bình thường trên phố, bạn thường thấy trường hợp như thế này: bên cạnh có rất nhiều người đi xe đạp khác vượt qua bạn, mà tốc độ đạp của chân người ta không hề nhanh hơn bạn, bất chấp bạn tăng tốc đạp cũng không thể nào đuổi kịp mặc dù họ chỉ đạp rất chậm rãi và nhẹ nhàng. Điều này là tại sao?
Chúng ta biết rằng, bàn đạp được nối với trục giữa của bánh xe sau bằng xích. Bàn đạp quay làm cho xích chuyển động kéo theo chuyển động của bánh xe sau quay quanh trục giữa của xe làm cho xe di chuyển. Cho nên muốn tăng tốc độ đạp xe nhanh hơn thì nhất thiết phải tăng tốc độ quay của bàn đạp, nếu như thế người đi xe rất nhanh bị mất sức, nhất là khi đi ngược gió hoặc leo dốc nếu muốn đi nhanh càng khó khăn hơn.
Làm thế nào để vừa tăng được tốc độ xe đạp, vừa không cần phải tăng tốc độ đạp? Những nhà chế tạo xe đạp đã nghĩ ra rằng, để tốc độ đạp trên cùng một đơn vị thời gian càng nhỏ thì líp của bánh xe sau phải càng to, tốc độ quay của lốp sau cũng ít đi; Líp càng nhỏ thì tốc độ đạp càng phải lớn. Do đó chỉ cần thay đổi kích cỡ của líp sau thì có thể đạt được sự thay đổi tốc độ khác nhau của bánh xe. Hiện nay không ít các xe đua hoặc xe leo núi đều lắp 3 - 5 đôi líp khác nhau, người điều khiển có thể nhanh chóng điều khiển xích xe chuyển từ líp này sang líp khác từ công tắc nằm trên tay lái của xe, tốc độ đạp của người điều khiển không thay đổi, nhưng tốc độ xe chạy lại không hề như nhau. Như thế chính là ý nghĩa của việc thay đổi tốc độ xe đạp.
Xe đạp được lắp đặt thiết bị thay đổi tốc độ thì khi leo dốc hoặc đi ngược gió, chỉ cần chỉnh xích lên líp to một chút là có thể đỡ phí sức rất nhiều. Nhưng khi tốc độ quá chậm, chỉ cần chỉnh xích về líp nhỏ thì có thể tăng tốc xe. Xe đạp lắp đặt thêm bộ thay đổi tốc độ để có thể giúp cho người đi xe lựa chọn tốc độ mong muốn mà không tốn sức.
