TẠI SAO CHÚNG TA PHẢI LÀM BẠN VỚI ''KỲ VỌNG TOÁN HỌC”?
Một xí nghiệp khi đầu tư có thể gặp phải những rủi ro, ví dụ như nếu hạng mục đầu tư A mà sau khi thành công thì lợi nhuận là 1.000.000 đồng, nhưng tỉ lệ thành công thấp, đạt 80%; Nếu hạng mục đầu tư B sau khi thành công chỉ có thể thu được lợi nhuận là 800.000 đồng, nhưng hiệu quả lại đạt cao tới 90%. Như vậy chúng ta làm thế nào để so sánh lợi và hại của hai hạng mục này đây? Việc này phải sử dụng đến ''Kỳ vọng toán học''.
Chúng ta nhân giá trị mục tiêu của một việc thành công với tính khả năng của thành công đó làm giá trị kỳ vọng toán học của con người đối với việc này. Trong ví dụ ở trên, giá trị kỳ vọng toán học của xí nghiệp trong hạng mục A và hạng mục B lần lượt là:
A = 1.000.000 x 80% = 800.000 đồng
B = 800.000 x 90% = 720.000 đồng
Do vậy, giá trị kỳ vọng của hạng mục đầu tư A khá cao. Vấn đề kỳ vọng toán học thường gặp phải trong cuộc sống hàng ngày.
Hiện nay khi đi trên đường, bạn có thể nhìn thấy hàng loạt tấm biển ''Xổ số xx'', “Xổ số xx'' không ngừng phát đi bằng loa: Giải thưởng lớn 3.000.000 đồng đang chờ bạn. Dòng chữ lớn được viết nổi bật trong chương trình biểu diễn tuyên truyền ''Xổ số xx'': Giải nhất 1.000.000 đồng, cơ hội trúng giải rất nhiều. Khi đó, nếu bạn muốn thử vận may, bạn sẽ muốn mua loại nào đây? Chỉ cần tính một chút giá trị “kỳ vọng toán học'' thì bạn có thể lựa chọn một cách thông minh hơn:
Số tiền có
thể trúng
Khả năng trúng thưởng
Kỳ vọng toán học = Số tiền x khả năng
Loại xổ số thứ 1
3.000.000
Trong 2.000.000 tờ có 1 tờ có thể trúng giải, tức khả năng là 1/2.000.000
3000000xđ
Loại xổ số thứ 2
1.000.000
Trong 500.000 tờ có 1 tờ có thể trúng giải, tức khả năng là 1/500.000
1000000xđ
Tính toán theo bảng này thì bạn xem qua là có thể hiểu ngay ''Kỳ vọng toán học'' của ai lớn hơn. Dĩ nhiên là vé xổ số thứ hai rồi.
Sự ra đời của ''Kỳ vọng toán học'' đã giải quyết từng vấn đề không rõ đầu đuôi cho mọi người, được mọi người cho là ''Kỳ vọng vĩ đại''. Ngày nay, căn cứ vào việc nó có thể giúp cho con người đánh giá những rủi ro mà đưa ra quyết sách hợp lý trong đầu tư kinh doanh.