TỪ 16 – 2 – 1773 ĐẾN 1799:
16-2-1773:
Vụ đổ chè Boston (Bôxtơn): nhân dân Bắc Mỹ ở Cảng Boston ném 343 hòm chè trên các tàu Anh vừa cập bến để phản đối chính sách thuế và độc quyền buôn bản của người Anh. Sự kiện này báo hiệu cuộc chiến tranh chống chế độ thực dân Anh ở Bắc Mỹ là điều không tránh khỏi.
1774:
Louis XVI (17S4-1792) lên ngôi Vua, chế độ phong kiến Pháp lâm vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng dẫn đến cuộc cách mạng 1789.
5-9-1774:
Khai mạc Hội nghị lục địa lần thứ nhất ở Bắc Mỹ gồm 56 đại biểu của 2 thuộc địa (trừ Georgia), ra bản Tuyên ngôn về quyền hạn và khiếu nại, đòi xóa bỏ nhiều điều luật của chế độ thực dân Anh, biểu lộ tinh thần sẵn sàng đấu tranh vì Độc lập.
19-4-1775:
Chiến thắng Lesington (Lixintơn) của nghĩa quân Bắc Mỹ tiêu diệt 200 lính Anh đã tập hợp lực lượng vũ trang ở các thuộc địa để chuẩn bị cho cuộc chiến tranh giành Độc lập.
10-5-1775:
Khai mạc Hội nghị lục địa lần thứ hai ở Bắc Mỹ, quyết định thành lập Quân đội lục địa dưới sự chỉ huy của G. Washington, chuẩn bị cho cuộc chiến tranh chống chế độ thực dân Anh.
2-7-1776:
Hội nghị lục địa ở Bắc Mỹ đã thông qua bản Tuyên Ngôn Độc Lập do một ủy ban gồm 5 thành viên khởi thảo, Chủ tịch là Thomas Jefferson (J.Giepfecxơn).
4-7-1776:
Công bố Tuyên ngôn Độc lập của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ: Mọi con người đều được quyền bình đẳng. Đấng tạo hóa đã ban cho họ những quyền không thể tước bỏ được. Trong đó có quyền sống, được tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc… các thuộc địa thống nhất này phải là những Quốc gia tự do và độc lập.
1767-1782:
Phya Tacsin đánh đuổi quân Miến, giải phóng đất nước, thống nhất non sông về một mối, chuyển Kinh đô về Thonburi, đặt tên nước là Vương quốc Xiêm, bành trướng sang lãnh thổ Campuchia và Lào.
30-4-1777:
Ngày sinh Carl Friedrich Gauss (Gau xơ 1777- 1855), nhà vật lý, thiên văn, toán học Đức, tác giả những công trình về cơ học thiên thể, lý thuyết xác suất thống kê, từ trường, điện tử và quang học.
17-10-1777:
Chiến thắng Saratga của nghĩa quân Bắc Mỹ đã đưa cuộc chiến tranh giành độc lập của Bắc Mỹ chuyển sang giai đoạn tấn công. Nước Pháp chính thức ủng hộ Bắc Mỹ, làm nghiêng cán cân về lực lượng nhân dân Mỹ.
13-3-1781:
Wihelm Herschel) (U. Hecsen), nhà thiên văn học Anh gốc Đức phát hiện ra hành tinh Thiên Vương.
19-10-1781:
G. Washington mở đợt tấn công vào Yorktown (looctao) buộc tướng Anh Cornwallis (Coocoanlit) cùng 8000 quân lính phải đầu hàng, tháng 3 năm 1782, Anh phải tiến hành thương thuyết để kết thúc chiến tranh.
20- 4 -1782:
Viên tướng Xiêm là Chao Pha Trakri tiến về Kinh đô Thonburi lập nên vương triều mới, lên ngôi Vua hiệu là Ram I. Kinh đô dời sang Bangkok ở hữu ngạn Sông Chao Phraya.
3-9-1783:
Ký Hòa ước Pan, nước Anh công nhận nền độc lập của các thuộc địa ở Bắc Mỹ, giao cho Hợp chúng quốc Hoa Kỳ miền Tây sông Missisipi và trao lại Florida cho Tây Ban Nha. Đánh dấu thắng lợi hoàn toàn của cuộc chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mỹ (1774-1781).
1784:
James Watt (Giêm Oát 1736-1819) hoàn thành công trình phát minh máy hơi nước, điểm xuất phát của cuộc cách mạng công nghiệp Thế kỷ XVIII. Trên ngôi mộ ông ở Wetminster (Oetminxtơ) khắc ghi dông chữ: Con người đã nhân lên gấp bội sức mạnh của con người.
25-5-1778:
Khai mạc Hội nghị Quốc ước ở Philadelphia gồm đại biểu các bang của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ dưới sự chủ tọa của G.Washington.
27-9-1187:
Hội nghị Quốc ước Hoa Kỳ phê chuẩn dự án Hiến pháp Liên bang. Các bang sẽ tiến hành phê chuẩn và khi có đủ chữ ký của 9 bang. Hiến pháp sẽ mặc nhiên có hiệu lực (3 năm 1789).
30-4-1789:
Cắn cứ vào Hiến pháp Liên bang. G. Washington long trọng tuyên thệ nhận chức Tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ tại NewYork, Ông giữ chức vụ này trong hai nhiệm kỳ (1789-1797) John Adams được bầu làm Phó Tổng thống.
5-5-1789:
Khai mạc Hội nghị Ba đẳng cấp ở Pháp gồm đại diện các tầng lớp tăng lữ, quý tộc và đẳng cấp thứ ba dưới sự chủ tọa của Vua Louis XVI. Mở đầu cuộc đấu tranh gay gắt giữa đẳng cấp thứ ba (tư sản, nông dân, thợ thủ công...) với nhà Vua và chế độ phong kiến, dẫn tới cuộc khởi nghĩa 14 tháng 7 năm 1789 ở Paris.
14-7-1789:
Khởi nghĩa nhân dân ở Paris, phá ngục Bastille (Baxti) mở đầu cuộc cách mạng tư sản Pháp, lật đổ nền quân chủ chuyên chế phong kiến.
26-8-1789:
Công bố bản Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp với tiêu chí Tự do - Bình đẳng - Bác ái.
27-8-1791:
Giáo hoàng Leopold II và Phổ vương F. Wilhelm II ký kết liên minh chống Pháp, chuẩn bị chiến tranh đàn áp cuộc cách mạng tư sản Pháp.
13-9-1791:
Công bố Hiến pháp 1791 của nước pháp sau cách mạng tư sản, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến, ban hành quyền tuyển cử với điều kiện hạn chế, không đáp ứng nguyện vọng của quần chúng nhân dân.
1791:
Cuộc khởi nghĩa ở Haiti (thuộc địa của Pháp từ 1697) của người nô lệ da đen do Toussaint Louverture (T. Luvectuya) lãnh đạo đòi xóa bỏ chế độ nô lệ và ban bố quyền bình đẳng.
10 - 8 - 1792:
Khởi nghĩa của nhân dân Paris lật đổ chế độ Lập hiến, phế truất Louis XVT khỏi ngôi Vua, thành lập chính quyền Girondins - Girôngđanh (10-8-1792, 2-6-1 793).
19-8-1792:
Liên quân Áo - Phổ vượt biên vào nước Pháp, bắt đầu tiến hành chiến tranh chống cách mạng tư sản Pháp (1792-1794).
20-9-1792:
Chiến thắng Valmy (Vanmy) của quân đội Pháp chống lại liên quân Áo - Phổ.
21-9-1792:
Tuyên bố xóa bỏ Vương triều Bourbons (Buốcbông) thành lập rền Cộng hòa thứ nhất ở Pháp (1792-1804)
21-1-1793:
Vua Louis XVI bị xử tử theo quyết định của tòa án Hiệp hột dân tộc Pháp.
3-1793:
Vụ phản loạn vùng Vendée (Văngđê) của bọn quý tộc phong kiến Pháp nhằm chống lại cách mạng bị thất bạt.
2-6-1793:
Khởi nghĩa của nhân dân Paris lật đổ chính quyền Girondins, thành lập chính quyền Jacobins (Giacôbanh) (2-6-1793 - 27-7-1794).
13-7-1793:
Marat (1743-1793) - nhà hoạt động lỗi lạc và kiên cường của cách mạng Pháp bị sát hại.
3-6-1793:
Chính quyền Jacobins ban hành đạo luật ruộng đất: chia ruộng đất thành mảnh nhỏ bán cho nông dân trả tiền dần trong 10 năm, thiết lập chế độ ruộng đất tiểu nông ở Pháp.
24-6-1793:
Hiến pháp 1793 quy định thể chế Cộng hòa, thực hiện chế độ tuyển cử phổ thông cho nam giới, ban hành quyền tự do dân chủ. Nhưng chưa được thi hành vì tình hình nguy kịch do thù trong giặc ngoài.
26-6-1794:
Chiến thắng Fleurus (Phlơruyt) của quân đội Pháp đối với liên quân Châu Âu (Áo, Phổ, Anh,…) có ý nghĩa quyết định đối với thắng lợi của cách mạng Pháp.
27-7-1794:
Cuộc chính biến ngày 9 Thermidor lật đổ chính quyền Jacobins.
28-7-1794:
Người đứng đầu nền chuyên chính Jacobins là Robéspiere (Robexpie 1758-1794) bị phái đảo chính Thermidor sát hại.
27-10-1795:
Thành lập Chế độ Đốc chính (Directoire 1795- 1799) ở Pháp.
1796-1797:
Chiến thắng của Napoléon Bonaparte trong chiến dịch Italia chống quân Áo và quân Piemont (miền Tây Bắc Italia).
1798-1799:
Cuộc đổ bộ của đội quân Napoléon Bonaparte vào Ai Cập, tiến đến Sông Nil và vùng Kim Tự Tháp. Nhưng bị hạm đội Anh của Nelson (Nenxơn) bao vây nên phải rút.
9-11-1799:
Cuộc chính biến ngày 18 Brumaire (Tháng sương mù) ở Pháp thiết lập chế độ Tổng tài (1799- 1804) do Napoléon Bonaparte (Napôlêông Bônapactơ) đứng đầu.
1799:
A. Volta (1745-1827), nhà vật lý người Italia chế tạo thành công chiếc pin điện đầu tiên.
