Thị trường cà phê có bị đe dọa không?
Giới cà phê đã phải chịu một trong những cuộc khủng hoảng nặng nhất trong lịch sử. Nguyên nhân là tình trạng lão hóa của cây cà phê, là cây có tuổi thọ sản xuất khoảng 50 năm, và nhất là tình trạng mất cân bằng thường xuyên giữa cung và cầu, nguồn gốc làm sụt giá trên thế giới. Trong hai năm 2002-2003, 6,5 triệu tấn cà phê đã được tiêu thụ trên thế giới, so với 7 triệu tấn được sản xuất. Chẳng hạn, năm 2002, nửa kilogam cà phê đã được trao đổi trong Sở Giao dịch ở London và New York (liên quan lần lượt với cà phê vối - robusta và cà phê chè - arabica) dưới 0,5 đô la, mức thấp nhất trong một thế kỷ! Cho tới năm 1989, Hiệp định quốc tế về cà phê đã cho phép điều tiết lượng cà phê trên thị trường, tức là giữ giá. Trên thực tế, từng nước sản xuất cảm thấy mình bị phân quota (côta) sản lượng. Còn bên mua cam kết chỉ mua hàng được hạch toán trong những quota đó. Nhưng sự hủy bỏ Hiệp định năm 1989 và xuất hiện nhiều nước sản xuất như Việt Nam đã góp phần làm tăng thường xuyên khối lượng hạt trên thị trường. Sản lượng đã nhảy vọt lên 21% trong 10 năm mà tiêu dùng không theo kịp: Thị trường của robusta có giá bán rẻ hơn hai lần so với arabica, bị thiệt hại nhất. Theo Tổ chức Quốc tế về Cà phê, 20-25 triệu doanh nghiệp nhỏ (tính từ năm 2003) sản xuất lỗ vốn. Sự sụt giá trên thế giới cũng có ảnh hưởng đến nền kinh tế của các nước sản xuất, trong đó thu nhập ở một số nước bị giảm tới hơn 50%. Ví dụ, Ethiopia có số thu do xuất khẩu từ 257 xuống còn 149 (triệu đô la trong hai năm 1999-2000! Thương mại công minh, dựa trên sự khuyến khích nhãn hiệu đạo đức, đã giúp người sản xuất tăng thu nhập (cà phê được bán 1,2 đô la nửa kilogam), nhưng hiện nay chỉ chiếm dưới 1% sản lượng thế giới (1,4% ở Pháp và 5% ở Thụy Sĩ). Khoảng 500.000 doanh nghiệp gia đình cũng có liên quan.
