VÀI NÉT VỀ TRUNG CỔ Ở CHÂU ÂU
Ở thời Trung cổ, sản xuất hoá học vẫn ở mức độ thủ công. Kỹ thuật thủ công dựa vào lao động chân tay với sự sử dụng các công cụ thô sơ. Việc hoàn thiện phương pháp sản xuất vẫn rất chậm, chủ yếu là nhờ tích luỹ kinh nghiệm lao động. Vào giai đoạn sau của thời kỳ phong kiến, đã xuất hiện những công trường thủ công dựa vào sự chuyên môn hoá sản xuất và hoàn thiện các quá trình công nghệ.
Trung tâm sản xuất thủ công thời Trung cổ ở Châu Âu là các thành phố, lúc đầu mang tính chất quân sự với tháp canh và tường thành bao quanh. Vào thời bình, chiếc cầu treo nặng nề thả xuống, tấm lưới sát được nâng lên, đường vào mở rộng. Trước cửa chính có treo huy hiệu của thành phố với câu châm ngôn đặc trưng. Khi có kẻ thù đe dọa xâm phạm, tiếng chuông báo động của các tháp canh vang lên, cầu treo kéo lên, cửa thành đóng lại, lưới sắt hạ xuống. Trên tháp canh chính, cờ của thành phố kéo lên tỏ ý quyết tâm kháng chiến và những người vệ binh chuẩn bị sẵn sàng cung, nỏ cùng với đá vôi nước sôi, dầu nóng, nhựa nóng chảy. . . để đón tiếp quân thù.
Về sau này thành phố trở thành các trung tâm sản xuất thủ công, đồng thời là trung tâm hành chính và tôn giáo, những "đoá hoa rực rỡ nhất của thời Trung cổ'' (K-MARX). Đường phố hẹp với những ngôi nhà nhỏ, mái sa vào nhau, trước cửa treo những vật tượng trưng cho cửa hàng: hình vẽ một con đại bàng hay một chiếc ủng xanh. . .
Sự phát triển các nghề thủ công đã mở rộng buôn bán làm cho vai trò kinh tế và chính trị của các thành phổ tăng lên, đồng thời vai trò của những người thợ thủ công trong sinh hoạt kinh tế xã hội phong kiến cũng tăng lên.
Tôn giáo và nhà thờ giữ vai trò đặc biệt trong thời Trung cổ. Hệ tư tưởng tôn giáo có ảnh hưởng lớn đến mọi mặt của cuộc sống. Các học thuyết tôn giáo đủ mọi màu sắc trước hết tìm cách chứng minh cho sự hợp lý của trật tự phong kiến. Sự nô dịch tinh thần nhân dân đã đạt tới đỉnh cao nhất trong thời kỳ Trung cổ. Khoa học và cơ sở tư tưởng của nó hoàn toàn chịu ảnh hưởng của hệ tư tưởng tôn giáo. Các thành tựu khoa học thời cổ, đặc biệt là các học thuyết duy vật trong triết học tự nhiên đều coi là dị giáo và bị ngăn cấm. Các nhà Bác học có tư tưởng duy vật bị đàn áp, do đó khoa học bị đình trệ nghiêm trọng. Hoàn cảnh đó tạo miếng đất thuận lợi cho các học thuyết giả dối như ma thuật, chiêm tinh, giả kim thuật. . . phát triển và đôi khi những trí tuệ xuất sắc cũng bị vướng vào những học thuyết giả dối này.
Tuy nhiên, không thể nói rằng cả thời Trung cổ không đem lại tiến bộ nào cho khoa học và kỹ thuật. Song những chiều hướng khoa học, kỹ thuật liên hệ chặt chẽ với nhu cầu sản xuất và đời sống, đặc biệt là nhu cầu sản xuất thủ công, quân sự, hàng hải… vẫn còn sức sống và được phát triển rõ rệt. Đồng thời, cuộc đấu tranh của các nhà bác học tiên tiến chống lại hệ tư tưởng tôn giáo và triết học kinh viện đã được phản ánh trong toàn bộ lịch sử khoa học thời Trung cổ.
Lịch sử hoá học thời Trung cổ gắn liền với trào lưu giả kim thuật, nhưng trào lưu giả kim thuật không phải chỉ mới xuất hiện ở thời Trung cổ mà đã có lịch sử từ thời Cổ đại với các giáo sĩ trong những nhà thờ Cổ Ai Cập, các nhà luyện đan trong các cung điện của Hoàng đế Trung Hoa, các nhà bác học của Viện Hàn lâm khoa học Alexandria. Sau đó tư tưởng biến kim loại thành vàng, chế thuốc trường sinh. . . được người Ả Rập tiếp thu, và qua họ truyền tới những người Châu Âu vào thời Trung cổ.
