ALEKSANDR NICOLAEVITS NESMEIANOV (1899 - 1980)
A.N. Nesmeianov sinh năm 1899. Hoạt động khoa học của ông bắt đầu tại trường Đại học Tổng hợp Moskva mang tên M.V.Lomonosov. Sau khi tốt nghiệp khoa hoá vào năm 1922 ông được giữ lại trường tiến hành nghiên cứu độc lập. Thành tựu lớn đầu tiên đạt được vào năm 1929 khi nhà Bác học tìm ra một phương pháp mới để tổng hợp hợp chất có thủy ngân (phương pháp diazo), hiện tượng này trở thành một hợp chất quan trọng trong ngành nông nghiệp hữu cơ.
Vào những năm 1930 -1940, nhờ phương pháp này, một trường phái hóa học đã ra đời; tổng hợp được hàng loạt hợp chất cơ kim thơm và dị vòng của thiếc chì, bitmut, Asen và nhiều kim loại khác. Các hợp chất này được dùng nhiều làm chất xúc tác cho các quá trình hoá học. Những hợp chất cơ kim của kim loại chuyển tiếp (Titan, Cezi, Vonfram, Mangan, sắt…) do Nesmeianov và các đồng nghiệp nghiên cứu vào những năm 60 -70 có ý nghĩa to lớn đối với thực tế. Nhóm hợp chất Sandwich mà đại diện là Feroxerl (có nguyên tử trung tâm là sắt) được nghiên cứu đầy đủ với độ bền cao đối với môi trường ăn mòn (Axit và kiềm mạnh) đã mở ra triển vọng lớn để sử dụng trong nhiều lĩnh vực thực tiễn khác nhau.
Dưới sự hướng dẫn của A.N. Nesmeianov, người ta đã tiến hành các công trình nghiên cứu tổng hợp thức ăn nhân tạo. Trên cơ sở Protein đã sản xuất từ phòng thí nghiệm các chất mà về giá trị dinh dưỡng và hình dạng bề ngoài, về mùi vị không khác lắm so với các sản phẩm tự nhiên. A.N. Nesmeianov còn là một nhà tổ chức và nhà sư phạm thiên tài, ông từng là hiệu trưởng trường Đại học Tổng hợp Moska và trong nhiều năm là Chủ tịch Viện Hàn Lâm khoa học Liên Xô.
KS. NGUYỄN QUỐC TÍN
