FILIPPO BRUNELLESCHI
(1377-1446)
Filippo Brunelleschi (1377-1446) là kiến trúc sư lớn nhất của nền kiền trúc Phục hưng tiên kỳ. Ông là tác giả của Dục Anh viện Florence (Xây dựng vào những năm 1421 - 1424 và là người lợp chiếc vòm mái nổi tiếng của Nhà thờ Florence (vào năm 1436).
Brunelleschi là một người đa năng: một kỹ sư tài ba, một kiến trúc sư, họa gia kiệt xuất.
Trước Brunelleschi, ngôi Nhà thờ lớn Santa Maria Des Fiori ở Florence xây dựng đầu thế kỷ XIV chưa có ai thiết kế và xây dựng nổi chiếc mái vòm đồ sộ của nó. Chính Brunelleschi với kỹ thuật lỗi lạc, đã táo bạo úp lên phần chính hình tròn 6 cạnh của nhà thờ cái mái vòm đồ sộ từ trên độ cao 100 mét. Đây là một ví dụ mẫu mực cho hàng loạt mái vòm khác của thời đại này.
Alberti sau này đã phải thốt lên rằng, cái vòm lớn 42 mét này chính là ''Sự vĩ đại của nhân dân Toscane''. Thành công này Brunelleschi đã được tặng danh hiệu ''nhà sáng chế và lãnh đạo xây dựng chiếc vòm mái lớn nhất” và được ông thầy nổi tiếng của mình là Paslodelozzo đánh giá là một nhà toán học tính toán chính xác như Christophe Colombo vạch tuyến thám hiểm Châu Mỹ.
Theo I.X Nicolaev thì, có cứ liệu cho rằng Brunelleschi bắt đầu nghiên cứu chiếc vòm mái lớn này từ năm 1404, lúc mới 27 tuổi. Sau đó ông tham gia vào ''Opéra'' (Ủy ban xây dựng nhà thờ). Trong số 19 chuyên viên của ủy ban, Brunelleschi đã đưa ra đề nghị đầu tiên nhưng mười năm liền không có hồi âm nào cả. Bắt đầu từ năm 1418, ''Opéra'' cho xây dựng mô hình chiếc vòm theo kiến nghị của Brunelleschi trong vòng 90 ngày.
Xây dựng trên một độ cao khởi điểm là 60 mét (bằng tòa nhà ở 20 tầng hiện đại) thật là không dễ gì. Và mọi người đã không tin tưởng ở Brunelleschi với sự dung dị trong phương pháp của ông. Sự việc lại càng rối ren thêm khi ''ông bạn cũ'' bất đắc dĩ; ''nhà họa sĩ chân chính'' Lorenzo Ghiberti nhảy vào cuộc với sự ủy nhiệm của ''Opéra''.
Cuối cùng là vào năm 1427, công trình phải đình lại. Do chán nản, Brunelleschi đã giả ốm và không xuất hiện trên công trường. Tuy phải rời bỏ việc xây đựng, ''đồng tác giả'' Ghiberti vẫn ám Brunelleschi luôn và ''nhận chia phần phát minh.''
Chính lịch sử đã xác nhận Brunelleschi là người đã sáng tạo ra ''máy vận chuyển và nâng cất”. Điểm đáng chú ý là ông đã nghĩ ra cách làm vòm hai lớp vỏ.
Liên tục hơn 30 mươi năm liền, Filippo Brunelleschi lao tâm vào việc xây dựng chiếc mái vòm đồ sộ đó.
