Lễ hội Dano, một di sản văn hóa thế giới mới được công nhận
Lễ hội Dano, một lễ hội truyền thống có lịch sử hơn 1.000 năm của vùng Gangneung, tỉnh Gangwon (Hàn Quốc) mới đây được Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là kiệt tác mới của thế giới, là di sản văn hóa phi vật thể được truyền khẩu.
Việc lễ hội Dano được công nhận là di sản văn hóa thế giới càng làm tăng sức hấp dẫn của loại hình văn hóa truyền thống của Hàn Quốc.
Dano có nghĩa là 5/5 âm lịch, được diễn ra ở thành phố Gangneung thuộc tỉnh Gangwon của Hàn Quốc trong thời gian khoảng một tháng, bắt đầu từ ngày 5/4 âm lịch. Các hoạt động trong ngày lễ rất phong phú bao gồm những nghi thức: tế thần núi, nấu rượu “thần”, tế pháp sư và các loại hình biểu diễn truyền thống khác như múa mặt nạ...
Một trong những nghi lễ tại lễ hội Dano
Lễ hội dân gian truyền thống này còn gọi là Dongye, xuất phát từ sinh hoạt của các bộ lạc xưa nơi đây. Trong ngày này, người dân tổ chức tạ ơn vì đã có mùa màng bội thu được gọi là “Mucheon”. Đến nay, hình thức có sự pha trộn giữa đạo Khổng, đạo Phật, Pháp sư, diễn ra dưới các hình thức đa dạng.
Theo thời gian và ảnh hưởng của công cuộc phát triển kinh tế, Gangneung, một thành phố biển ở miền Đông Hàn Quốc đã không còn giữ được đặc quyền tổ chức lễ hội như ngày xưa, làm mất đi nét riêng biệt về văn hóa và truyền thống mà trước đây chỉ nơi này mới có. Dần dần, lễ hội Dano đã được tổ chức tại nhiều nơi khác ở Hàn Quốc. Tuy nhiên, trong tâm thức của người dân Hàn Quốc, Gangneung vẫn là nơi nổi tiếng nhất về lễ hội Dano và cũng là nơi Dano được tổ chức trên quy mô lớn nhất. Đặc biệt có màn biểu diễn múa mặt nạ Gwanno, trong đó người nô lệ nam là người làm công cho chính quyền, đây là một loại hình kịch câm truyền thống duy nhất ở Hàn Quốc mang đậm tính trào phúng, hài hước.
Một trong những yếu tố quan trọng khiến lễ hội Dano trở nên nổi tiếng là biểu diễn trực tiếp trên sân khấu tại các khu chợ đông người. Tại đây, người ta mua và bán các đặc sản trong vùng, các đồ thủ công mỹ nghệ và các đạo cụ truyền thống với tên gọi là “ssireum”, kết hợp với biểu diễn múa và xiếc cùng các ban nhạc “nông dân”.
Lễ hội Dano đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể thứ ba của Hàn Quốc được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, sau “Jongmyo Jeryeak”, loại nhạc nghi lễ được biểu diễn trong các cung đình thời các vua Triều đại Joseon và cho các thành viên trong hoàng gia (được công nhận vào năm 2001) và Pansori, một loại kịch hát do một người trình diễn (được công nhận vào năm 2003).
Lễ hội Dano ở Gangneung thể hiện nhiều loại hình văn hóa dân gian truyền thống riêng biệt của Gangneung, nơi thể hiện quan điểm và triết lý truyền thống của người dân Hàn Quốc.
