Hệ miễn dịch được phát hiện ra khi nào?
Ngày l4 tháng 5 năm 1796, một thầy thuốc ở Berkeley tên là Edward Jenner đã làm một thí nghiệm quan trọng, vì ông tin vào một tín ngưỡng dân gian cho rằng bệnh đậu bò (cowpox, nay gọi là văcxin) có thể giúp con người chống được bệnh đậu mùa. Ông đã truyền mủ của một phụ nữ bị mắc bệnh đậu bò vào cánh tay cậu bé James Phipps, mới 8 tuổi, đang hoàn toàn khỏe mạnh. Sáu tuần sau, ông lại truyền mủ của một người bị bệnh đậu mùa vào cậu bé. James Phipps vẫn khỏe mạnh. Thế là phương pháp tiêm chủng ra đời.
Khoảng hơn 80 năm sau, Louis Pasteur đã bước đầu giải thích vì sao Jenner thành công. Khi truyền vào gà mái chủng vi khuẩn cũ gây bệnh tả đã yếu đi, Pasteur và Emile Roux bảo vệ được gà không bị nhiễm bệnh tả sau đó, nhưng không bảo vệ được gà tránh khỏi những mầm bệnh khác. Pasteur lặp lại thí nghiệm với những vi khuẩn khác, trong đó có vi khuẩn bệnh than đã được làm mất tác dụng bằng nhiệt. Ở đây ta thấy những tính chất cơ bản của các phản ứng miễn dịch: tiêm chủng chỉ có tác dụng phòng bệnh (tính đặc thù), phòng được hoàn toàn (tính hiệu quả) và văcxin bảo vệ được nhiều năm, thậm chí suốt đời (trí nhớ).
Ít lâu sau, nhà động vật học và vi sinh học Nga Ilya Mechnikov đã đưa ra thuyết miễn dịch ''tế bào'' trong đó có sự tham gia của các tế bào chuyên hoá. Lần đầu tiên ông cho rằng hiện tượng viêm không phải là một thành phần độc hại của bệnh, mà là một phản ứng của cơ thể có xu hướng bảo vệ người bệnh.
Vào lúc chuyển tiếp thế kỷ phản ứng miễn dịch được gắn liền với sự xuất hiện các protein đặc thù, tức các kháng thể, ở trong máu. Năm 1890, Emil von Berhing - người Đức, và Shibasaburo Kitasato - người Nhật, là những người đầu tên đã phân lập được các chất hòa tan có khả năng trung hòa độc tố bạch hầu và uốn ván.
