Các tòa núi lửa trên Trái đất được tạo thành ở đâu?
Trong suốt thế kỷ XIX, hình ảnh một Trái đất hoàn toàn nóng chảy có một vỏ rắn bao bọc đã chiếm ưu thế trong trí tưởng tượng của các nhà địa chất. Khi ấy người ta cho rằng chỉ cần lớp vỏ này nứt ra là đủ để núi lửa phun trào. Nhưng hiện nay người ta biết rằng nguồn macma không tồn tại khắp nơi dưới chân chúng ta. Trái đất chủ yếu là rắn, nhưng nó phải thải toàn bộ nhiệt lượng thoát ra từ sự phân hủy các nguyên tố phóng xạ bên trong. Vì vậy nó được thúc đẩy bởi nhiều chuyển động đối lưu thường xuyên nhào trộn lớp vỏ trong dày khoảng 2.900 km và làm dâng đất đá nóng lên trên mặt từ dưới sâu theo nhịp vài centimet, thậm chí hàng chục centimet mỗi năm. Người ta phân biệt các dòng lớn đều đặn gắn liền với chuyển động của các mảng thạch quyền chịu trách nhiệm về những xáo trộn chính của hành tinh (khai thông đại dương, tạo núi, v.v...) với những chùm dâng lên mang tính cục bộ hơn có đường kính những vài chục kilomet. Sự dâng lên đều đặn của vật chất dẫn đến hiện tượng núi lửa dữ dội, xé rách đáy đại dương tới khoảng 60.000 km và không ngừng tạo ra các mảng mới. Chính nó cũng phân chia các lục địa. Ở bên trên các mảng chìm, núi lửa tạo thành những dãy núi thật sự, như dãy Andes[1]. Vì vậy, 95% núi lửa thuộc về những dãy dọc theo biên giới của các mảng. Còn các chùm là nguồn gốc của những khối núi cô lập như các đảo núi lửa ở Hawaii hoặc Réunion (nằm ở Ấn Độ Dương). Nếu ta kết hợp hiện tượng núi lửa nói chung với các cấu tạo hình nón điển hình nhất, thì cấu tạo này trên thực tế chỉ tạo ra một tỷ lệ thấp hiện tượng này. Macma chủ yếu dâng lên trên mặt hành tinh được thoát ra từ các khe nứt dưới biển là thành vì hơn 90% (khoảng 1 km3/năm) dung nham do các sống đại dương tạo ra.
