Máu gồm có những gì?
Nam nặng 70 kg có 5 lít máu, còn nữ có 4 lít. Hơn một nửa số đó là một chất lỏng trong, có màu rơm, gọi là huyết tương. Huyết tương chủ yếu là nước, nó tải muối khoáng (canxi, natri, manhe, kali...), đường, các phân tử thông tin - hocmon, intelơkin - và các protein vận chuyển chúng. Mỗi lít máu có 70 gam protein. Nhiều nhất là albumin, chất giữ nước giống như bọt biển. Các globulin miễn dịch (kháng thể) tham gia bảo vệ miễn dịch. Những protein khác như apolipoprotein, vận chuyển mỡ, hoặc fibrinogen (chất sinh sợi huyết) tham gia vào sự đông máu.
Mặc dù là chất lỏng, nhưng đối với các nhà sinh học máu là một mô rất có tổ chức, trong đó lưu thông nhiều loại tế bào. Hồng cầu hay huyết cầu đỏ là công cụ hô hấp của chúng ta. Mỗi mililit (mm3) máu của chúng ta có từ 4 đến 5 triệu hồng cầu. Những đĩa hai mặt lõm này, có đường kính 7-8 micromet, lưu thông trong hệ mạch và bị giữ ở đây, chồng chất như các chuỗi đồng tiền. Hồng cầu không có nhân. Đó là những túi hemoglobin, một sắc tố chứa sắt tạo màu cho chúng và vận chuyển oxy được nó thu và trả lại dễ dàng. Hình thái của hồng cầu và cấu trúc màng của hồng cầu tạo cho chúng tính vững chắc, đàn hồi và khả năng biến dạng, là những tính chất cần thiết để lọt vào các mao mạch nhỏ nhất. Sau hết, màng này chứa đây các protein có đường đặc biệt để xái định tính phụ thuộc vào các nhóm máu.
Chúng ta có ít bạch cầu hơn nhiều, là các chuyên gia bảo vệ miễn dịch. Một giọt máu chứa khoảng 4.000-8.000/mm3. Đó là một gia đình lớn các tế bào ''thật'' có nhân, có thể lọt vào các mô. Bạch cầu đa nhân (thực ra chúng chỉ có một nhân nhưng dị dạng) có nhiệm vụ tiêu diệt những kẻ xâm lược ngoại lai, nhất là vi khuẩn. Bạch cầu đơn nhân hoạt hóa (còn gọi là đại thực bào) là những máy lọc. Chúng ăn theo kiểu thực bào (hấp thụ và tiêu hóa) và phân hủy gần như mọi thứ vi sinh vật truyền nhiễm, tế bào bị hư hỏng, các độc tố... Đại thực bào cũng có một chức năng miễn dịch đặc thù, vì chúng mang kháng nguyên ở những tế bào thuộc loại bạch cầu thứ ba gọi là bạch huyết bào, đúng hơn là bạch huyết bào T (T là tên tắt của tuyến ức, cơ quan tạo bạch huyết bào). Những tế bào này chịu trách nhiệm giám sát virus và các khối u, giết chết các tế bào mang kháng nguyên lạ. Các bạch cầu khác là bạch huyết bào B (B là tên tắt của túi Fabricius), sản xuất globulin miễn dịch, tức là các kháng thể lưu thông. Màng của bạch huyết bào, cũng như màng của phần lớn các tế bào của chúng ta, mang các dấu chuẩn cơ bản gọi là HLA. Các bạch cầu tương tác với nhau thường xuyên nhờ các tín hiệu hóa học.
Sau hết, tiểu cầu là những diễn viên cầm máu, nói cách khác là của toàn bộ quá trình làm ngừng chảy máu. Đó là những tế bào nhỏ nhất của cơ thể, có đường kính 1-2 micromet. Về nguyên lý, người ta đếm được từ 150.000 đến 400.000 tiểu cầu/mm3 máu. Những tê bào tí hon này có cấu trúc phức tạp với các chức năng kết dính và co rút. Nếu thành mạch máu bị đứt thì chúng dính vào chỗ đứt và bịt kẽ hở lại.
