Khí hậu
Nhật Bản là nước khí hậu gió mùa, tức là có sự thay đổi về gió và các khối không khí theo mùa. Về mùa đông, khi lượng nắng thấp, một khối không khí lạnh tăng cường dần dần hình thành phía trên khu vực Đông Á. Khối không khí này hạ thấp xuống và tạo ra một khu áp cao, từ đây hình thành các cơn gió thổi mạnh về phía biển Nhật Bản. Khi di chuyển, những cơn gió khô và lạnh này mang theo hơi nước từ biển, làm hình thành những đám mây có thể gây ra tuyết rơi dày ở miền Tây và ở các dãy núi miền Trung Nhật Bản. Tuy nhiên, khi tới Thái Bình Dương, gió mất đi hơi ẩm. Vì thế ở phía bên này của Nhật Bản, mùa đông tương đối khô. Nhưng thậm chí như vậy, phía biển Nhật Bản không phải lúc nào cũng có tuyết rơi. Ở Nhật Bản có những mùa đông trời lạnh nhưng thời tiết vẫn khô và có nắng, đặc biệt là ở miền Bắc, tại các vùng như Hokkaido và phía bắc Honshu. Xa về phía nam, tại Kyushu và Shikoku, khí hậu ấm áp hơn.
Đến mùa xuân, khối áp cao bắt đầu suy yếu. Đây và khoảng thời gian mà thời tiết ở Nhật Bản thường rất dễ chịu. Bầu trời trong xanh và nhiệt độ tăng lên kích thích anh đào nở hoa. Thời điểm hoa anh đào nở rộ được người Nhật chào đón và kỷ niệm trên toàn đất nước.
Nhiệt độ tăng khiến không khí nóng lên và dẫn đến tình trạng không ổn định của áp thấp. Khu áp thấp này hấp thụ không khí đại dương ẩm và ấm, và tác động tới các đợt gió đông nam thổi từ các vùng nhiệt đới đến. Khi di chuyển lên phía Nhật Bản, không khí ẩm tạo thành mây và mùa mưa bắt đầu trong khoảng từ đầu đến giữa tháng 6. Trong mùa mưa, sáng sớm thường khô và có nắng, nhưng sức nóng làm hình thành những đám mây đen kịt, dẫn đến mưa to như trút và dông tố. Những trận mưa này có thể gây ra lũ lụt và lở đất. Nhiệt độ thường trên 250C vào buổi chiều (ở Tokyo thường và 300C vào đầu giờ chiều) và độ ẩm rất cao.
Đến cuối tháng 6, vùng tiếp giáp giữa hai chí tuyến - nơi lượng mưa tập trung chủ yếu chuyển lên phía tây bắc, khiến cho hầu hết các vùng của Nhật Bản ngập tràn trong không khí đại dương nóng ẩm. Vào thời điểm này trong năm, nhiệt độ có chiều hướng tăng cao và thời tiết rất ẩm ướt.
Vào tháng 9, vùng tiếp giáp lại chuyển sang phía đông nam và Nhật Bản trải qua mùa mưa thứ hai. Mùa mưa này thường kèm theo bão nhiệt đới. Kế tiếp là một mùa thu ấm áp và khô trước khi mùa đông quay lại.
Chu trình thời tiết chung đó khiến khí hậu thay đổi đáng kể theo vùng. Thời tiết trong năm ở Hokkaido, đảo ở cực bắc đất nước, lạnh giá hơn và ảnh hưởng của gió mùa cũng ít hơn. Tương phản là đảo Okinawa ở cực nam lại thuộc đới khí hậu cận nhiệt đới. Vùng bờ biển Thái Bình Dương chịu ảnh hưởng của gió mùa và bão nhiệt đới nhiều hơn, trong khi vùng bờ biển Nhật Bản lại có tuyết rơi vào mùa đông và ít bị tác động của gió mùa. Nhìn chung, ở các vùng núi thời tiết trong năm mát mẻ, nhưng vào mùa đông tuyết rơi dày - điều kiện lý tưởng cho các môn thể thao mùa đông - nhờ đó Nhật Bản đã đăng cai Thế vận hội mùa đông ở Sapporo năm 1972 và ở Nagano năm 1998.
Những biến đổi của thời tiết chính là một nguyên do dẫn tới lòng tôn kính thiên nhiên của người Nhật. Họ tổ chức lễ hội vào những mùa quan trọng trong năm, chẳng hạn như mùa hoa anh đào nở.
