SÓNG ÁNH SÁNG VÀ SÓNG ĐIỆN - SÓNG NÀO
CÓ TỐC ĐỘ NHANH HƠN?
Nếu có người hỏi bạn rằng: ''Sóng ánh sáng và sóng điện, sóng nào chạy nhanh hơn?'' Có thể bạn sẽ nghĩ rằng, tất nhiên sóng ánh sáng chạy nhanh hơn. Ai cũng biết rằng, sóng ánh sáng là loại sóng chạy nhanh nhất trên thế giới, tốc độ truyền của nó là 300000 km/s, trong 1s có thể chạy 7,5 vòng quanh trái đất.
Chúng ta hãy xem về sóng điện. Sóng điện chính là sóng điện từ, đài phát thanh và đài truyền hình phát những chương trình đặc sắc đến mọi nhà chính là bằng cách phát xạ sóng điện từ. Chúng ta bật đài hoặc ti vi, lập tức có thể nghe thấy hoặc nhìn thấy các chương trình địa phương ở những nơi xa tới vài chục ngàn km. Điện thoại di động truyền đi tin tức cũng chính là đã lợi dụng sóng điện từ. Qua điện thoại đi động bạn có thể nói chuyện cùng bạn bè hoặc người thân ở phương xa mà giống như đang ở ngay bên cạnh mình. Xem ra, tốc độ của sóng điện từ cũng rất nhanh phải không? Đúng vậy. Các nhà khoa học đoán ra rằng: tốc độ truyền của sóng điện từ cũng bằng 300 000 km/s, tương đương với sóng ánh sáng.
Tốc độ của sóng ánh sáng và sóng điện từ như nhau, đó có phải là sự trùng hợp thuần tuý không? Năm 1865, nhà vật lý học người Anh Marksvey đã dùng tổ hợp phương trình của mình để tính ra rằng tốc độ của sóng điện từ bằng với tốc độ ánh sáng, rồi ông đưa vào đó để phát biểu mạnh dạn rằng: ánh sáng chính là một dạng sóng điện từ. Tại sao ánh sáng lại có họ với sóng điện từ? Chúng ta có thể nhìn thấy ánh sáng nhưng lại không hề nghe nói có thể nhìn thấy sóng điện từ phát ra từ đài phát thanh, truyền hình. Thực ra đây là do tần suất của chúng không giống nhau. Sóng điện từ mà mắt người có thể nhìn thấy chỉ là một phạm vi rất hẹp, chỉ có sóng điện từ có tần suất trong khoảng 410.000.000 - 770.000.000 Hz mới có thể ảnh hưởng đến thị giác con người. Đây chính là ánh sáng mà mắt chúng ta có thể nhìn thấy được. Sóng điện từ có tần suất cao của ánh sáng có thể nhìn thấy lần lượt là tia tử ngoại, tia phóng xạ X, Y; còn sóng điện từ có tần suất có thể nhìn thấy là tia tử ngoại, vi sóng, sóng vô tuyến điện,... Những loại sóng điện từ này đều không thể tác động đến thị giác con người, mắt chúng ta không nhìn thấy được.
Sóng điện từ phát xạ ra từ đài truyền thanh, truyền hình chính là sóng vô tuyến điện có tần suất từ vài trăm nghìn Hz đến vài tỷ Hz. Giống như đài phát thanh nhân dân Thượng Hải 990 000 Hz sử dụng sóng điện từ có tần suất 990 000 Hz; còn kênh FM 103,7 triệu Hz sử dụng sóng điện từ có tần suất là 103,7 triệu Hz. Khoảng cách giữa tần suất của chúng và tần suất ánh sáng có thể nhìn thấy là rất xa, cho nên mắt thường căn bản không nhìn thấy được.
Sóng điện phát xạ ra từ ánh sáng và đài truyền thanh, truyền hình đều là sóng điện từ, song phạm vi tần suất của cả hai lại khác nhau; tốc độ truyền của sóng điện từ và tần suất lại không có quan hệ với nhau, vì thế tốc độ sóng ánh sáng và sóng điện bằng nhau là việc đương nhiên.
